کودکان خیابانی قربانیان بی‌دفاع مین‌های ایدز

آتشفشان خاموشی که حدود چهار سال گذشته دیوار سکوتش از سوی وزیر وقت بهداشت شکسته شد، گویا هر لحظه به زمان فورانش نزدیک می‌شود و اکنون به مرحله‌ای رسیده که مسوولان جدید بهداشتی کشور هم آن را به "مین"ی تعبیر می‌کنند که نقشه‌اش در دست کسی نیست و انفجار دوباره آن هر لحظه ممکن است صدها نفر را گرفتار کند.

به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، بیش از چهار سال گذشته دکتر مرضیه وحیددستجردی نسبت به فعالیت تن‌فروشان و به دنبال آن آغاز موج سوم انتقال ویروس ایدز از طریق روابط پرخطر جنسی و احتمال فوران آتشفشان ایدز در آینده نزدیک هشدار داد و هر چند دیرهنگام اما سعی در تابوشکنی از این بیماری جهت افزایش آگاهی عموم جامعه و پیشگیری از بروز موارد جدید آن داشت. روند افزایشی انتقال جنسی ایدز در طول این سال‌ها، مسوولان جدید سلامتی کشور را نیز بر آن داشت که کوبنده‌تر بر طبل هشدارهایشان بکوبند و سخنانی بگویند و درخواست‌هایی داشته باشند که شاید تاکنون مشابه آن را حداقل از تریبون‌های رسمی کمتر شنیده باشیم.

آمار 33.2 درصدی انتقال ایدز از طریق روابط جنسی پرخطر و در این میان سهم 67.5 درصدی زنان در ابتلا از این طریق از یک سو و رشد قارچ گونه ایدز در کمپ‌های ترک اعتیاد، زندان‌ها و کودکان کار، البته به تعبیر وزیر بهداشت، مسوولان سلامت کشور را بر آن داشته است که بی‌پرده از این بیماری سخن بگویند و برای اطلاع رسانی بیشتر به جامعه و پیشگیری از انفجار مجدد مین HIV/ایدز، شکسته شدن خطوط قرمز جهت دفع خطر را خواستار شوند.

رشد 9 برابری آمار طاعون قرن طی 11 سال

دکتر سیدحسن قاضی‌زاده هاشمی در حالی که «ایدز» را به «طاعون» تشبیه می‌کند، پنهان کاری‌ها و دادن اطلاعات غلط را عاملی برای "تابو" شدن این بیماری می‌داند و با انتقاد از این روند در اطلاع رسانی از بیماری ایدز، می‌گوید:«افزایش روابط پرخطر از یک سو و پنهان کاری دسته جمعی میان مبتلایان به دلیل نگاه منفی در افکار عمومی از سوی دیگر سبب شده که در طول 11 سال آمار ایدز در کشور به 9 برابر افزایش یابد.»

بر همین اساس است که وزیر بهداشت از رشد سالانه حدود 80 درصدی آمار ایدز در کشور ابراز نگرانی می‌کند و می‌گوید:«این آمار رشد بسیار بیشتر از اعداد و ارقام مربوط به تورم، افزایش قیمت مسکن و غیره است؛ این در حالیست که بحران‌ها در مورد تورم، افزایش قیمت مسکن و ... را به راحتی در رسانه‌ها عنوان می‌کنیم اما در مورد ابتلا به ایدز و آگاه‌سازی مردم درباره روش‌های پیشگیری از آن پنهان کاری‌های بسیاری داشته‌ایم. تا زمانی که تابوی این بیماری شکسته نشود، کنترل روند صعودی آن میسر نخواهد شد و با ادامه چنین مسیری تنها با پاک کردن صورت مسئله بر مشکلاتمان افزوده خواهد شد.»

محرک‌ها، جنون جنسی و گریبانگیر شدن روبان قرمز

مسوولان بهداشتی کشور در حالی که HIV/AIDS را به رفتارهای پنهان مردم مربوط می‌دانند، از متآمفتامین‌ها و مواد محرک صنعتی نیز به عنوان مقصر اصلی مبادرت به رفتارهای پرخطر جنسی و به دنبال آن احتمال ابتلا به HIV/AIDS یاد می‌کنند؛ به طوری که دکتر محمدمهدی گویا، رییس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت دراین باره می‌گوید:« مواد محرک که به یک معضل اجتماعی و سلامتی تبدیل شده و روز به روز گسترده‌تر می‌شود، ابتلا به جنون جنسی و مبادرت به رفتارهای پرخطر را به دنبال دارد. این درحالیست که اعتیاد به مواد محرک، درمان قطعی ندارد و خدمات کاهش آسیب هم به شکلی که باید در این زمینه وجود ندارد. از طرف دیگر از آنجا که کنترل تولید و توزیع این مواد در کشور کار دشواری است، قدم اول در این زمینه اطلاع‌رسانی است. بنابراین مردم باید از عوارض ناشی از مصرف مواد محرک آگاه باشند.»

دکتر علی اکبر سیاری، معاون بهداشتی وزیر بهداشت در این باره می‌گوید:«راه انتقال این بیماری از روش تزریقی در زندان‌ها به مواد مخدر روانگردان و محرک جنسی در نوجوانان و جوانان تغییر کرده و این خبر بدی است؛ به طوری که یک جاده مالرو به اتوبان تبدیل شده است. بنابراین خطر انفجار مجدد انتقال ایدز وجود دارد. »

وی همچنین مواد انرژی‌زا و تبلیغی ماهواره‌ها و برخی آرایشگاه‌ها درباره زیبایی، جوانی، لاغری و ... را خطر بزرگی برای ابتلا به ایدز دانست.

"خویشتن‌داری"، "ازدواج" و در نهایت "استفاده از وسایل ایمن در روابط جنسی" سه اصلی است که سیاری، به عنوان راهکاری پیشگیری از انتقال موارد جنسی ایدز مطرح می‌کند و می‌گوید:« این موارد نیازمند آموزش است؛ این راهی است که دنیا رفته و ما نیز در این جهت اقدام کنیم.»

نگرانی‌ها از بازگشت موج دوم HIV/ایدز

گذشته از انتقال جنسی ایدز و رشد سه برابری آن از سال 80 تاکنون، انتقال از طریق سرنگ مشترک در اعتیاد تزریقی همچنان در صدر عوامل ابتلا به این بیماری است. به گفته کارشناسان، از حدود سال 76 افزایش موارد ابتلا به HIV/ایدز در معتادان تزریقی و انتقال از این طریق مطرح شد و موارد بروز و انتقال در این گروه با روندی افزایشی همچنان ادامه داشت تا جایی که پیک موارد بروز را در سال 82 شاهد داشتیم. به این ترتیب بود که اجرای برنامه‌های کاهش آسیب و تاسیس کلینیک‌های مثلثی در زندان‌ها در دستور کار قرار گرفت و به دنبال هماهنگی سازمان‌ها و نهادهای مربوطه در اجرای این برنامه‌ها از سال 82 تاکنون، انتقال ایدز از طریق معتادان تزریقی شیب نزولی را طی کرده است.

هرچند دکتر مرضیه فرنیا، مدیرکل بهداشت و درمان سازمان زندان‌های کشور از کاهش موارد انتقال این بیماری و شیوع 1.3 درصدی HIV/ایدز در زندان‌ها به دنبال اقدامات انجام خبر می‌دهد اما مسوولان وزارت بهداشت معتقدند که در این زمینه نیز نباید خوشبین بود و هنوز از وضعیت شیوع بیماری در زندان‌ها نگرانند و معتقدند که علاوه بر بازنگری اساسی در برنامه‌های کاهش آسیب، این برنامه‌ها باید با تقویت بیشتری برای معتادان تزریقی پیگیری شود.

مسوولان بهداشتی کشورهمچنان که نسبت به بازگشت "هروئین" و مواد سنتی نظیر "تریاک" میان جامعه معتادان ابراز نگرانی می‌کنند، نسبت به بازگشت موج دوم ایدز که همان انتقال از طریق اعتیاد تزریقی است، هم نگرانند. به همین دلیل است که دکتر عباس صداقت، رییس اداره کنترل و پیشگیری از ایدز و بیماری‌های آمیزشی وزارت بهداشت بر لزوم تقویت بیش از پیش برنامه‌های کاهش آسیب برای معتادان تاکید دارد.

ایدز و کودک گلفروش سرچهارراه

در این میان شاید بحث جدیدی که تاکنون کمتر از آن شنیده باشیم، آمار HIV/ایدز در کودکان کار است؛ به طوری که چندی پیش معاون بهداشتی وزیر بهداشت بی‌پرده از آن سخن گفت و زنگ خطر آن را به صدا درآورد و به این ترتیب با دیدن کودک گلفروش سرچهارراه، فال فروش محله و اسپند دودکن فلان خیابان، این نگرانی به دل می‌آید نکند که این کودک معصوم هم از قربانیان HIV/ایدز باشد.

در هر حال سیاری به مطالعه انجام شده بر روی یک هزار کودک خیابانی در شهر تهران اشاره می‌کند و می‌گوید:« بر اساس این مطالعه، شیوع HIV/ایدز در کودکان مورد مطالعه 4.5 درصد بوده است. این در حالیست که شیوع این بیماری در جمعیت عموم کشور یک دهم درصد است. بر این اساس می‌توان گفت شیوع این بیماری در کودکان کار و خیابانی 45 برابر جمعیت عادی است.»

وزیر بهداشت نیز ضمن تایید آمارهای ارایه شده از سوی معاون خود، چنین آماری را هشدار دهنده دانسته و می‌گوید:« در این راستا نمی‌توان تمام افراد جامعه را چک کرد اما باید گلوگاه‌ها حتما کنترل شوند.»

آمار تکان دهنده ایدز و تاکید متولیان سلامتی بر تابوشکنی از این بیماری
در مجموع گذر آمار مبتلایان به ایدز در کشور از مرز 27 هزار نفر با علم به اینکه جمع زیادی از این بیماران یعنی حدود 100هزار نفر یا از بیماری خود اطلاع ندارند یا هنوز شناسایی نشده‌اند، زنگ‌ها را برای مسوولان به صدا درآورده‌اند تا چاره‌ای سازند.

کودکان کار و خیابانی، معتادان تزریقی و روابط جنسی ناسالم سه خطر بزرگی هستند که هرچند از سوی متولیان سلامت جامعه مورد هشدار قرار گرفته‌اند اما وزیر بهداشت در عین حال معتقد است که متولی مسئله ایدز وزارت بهداشت نیست و می‌گوید:« وزارت بهداشت متولی تشخیص و درمان است. همه باید باور کنند که HIV/ایدز مشکل جدی کشور است. معلول این بیماری رفتار اجتماعی کشور است و نقش وزارت بهداشت در موارد تعریف شده مربوطه به این موضوع، کم است. باید نگرانی‌های مردم در این زمینه برطرف شود و امکانات مربوطه گسترش یابد. باید وسایل پیشگیری از این بیماری به صورت ارزان یا رایگان در اختیار مردم باشد.»

وزیر بهداشت بر لزوم شناسایی راه‌های جدید مقابله با این بیماری تاکید می‌کند و می‌گوید:« نباید از اعلام وجود این مشکل در کشور ترسید، اکنون همه دنیا گرفتار این بیماری است و و ما از آن مستثنی نیستیم. باید آگاهی مردم را در این زمینه افزایش دهیم. انجمن‌ها باید در کنار هم باشند و رسانه‌ها از پنجره‌ای درست به این بیماری نگاه کنند. روحانیون، اساتید و همه کسانی که در حوزه فرهنگ نقش دارند باید در این زمینه به عنوان مشکلی اجتماعی نقش آفریین کنند. »

و کلام آخر...

همانطور که وزیر بهداشت می‌گوید «همه باید باور کنند ایدز بیماری است و نباید به عنوان ناهنجاری اخلاقی در جامعه معرفی شود»، ما نیز هفته نخست دسامبر که به نام ایدز و همبستگی با بیماران مبتلا در سراسر جهان نامگذاری شده را بهانه‌ قرار داده و مجددا متذکر می‌شویم که ایدز بیماری است نه گناه؛ باید راه‌های پیشگیری وانتقال آن را آموخته و بدانیم که چگونه خود را از آلوده شدن به ویروس آن محافظت کنیم. همه‌گیری جهانی ایدز متوقف نمی‌شود مگر این که با تمام وجود باور کنیم، کلید حل مشکل در چنگ ماست.