خداداد عزيزی: خيلی وقت است می‌گويم اين فوتبال کثيف است

ايسنا ـ کاپيتان سابق تيم ملی، صراحتا معتقد است فوتبال ايران کثيف است. او پس از برشمردن علت‌های اين ناپاکی می‌گويد افرادی که چند سال پيش هم به اين فساد آگاه بودند به خاطر منافعشان حرفی نمی‌زدند اما الان به آن اشاره می‌کنند. او بيان می‌کند که هميشه در ناپاکی‌های فوتبال پای يک مربی در ميان است.

خداداد عزيزی در گفت‌وگوی تفصيلی با خبرنگار ورزشی خبرگزاری دانشجويان ايران (ايسنا) درباره‌ی بحث اين روزهای فوتبال کشور مبنی بر وجود ناپاکی و فساد در آن صحبت‌های جالبی را مطرح کرد.

* بعد از بازی پرسپوليس و سپاهان و افشا شدن برخی مسائل درهای جديدی به روی بحث ناپاکی در فوتبال ايران گشوده شد. به عنوان کسی که سال‌ها در اين فوتبال کار کرده چقدر اين موضوع را از نزديک لمس کرده و به وجود آن باور داريد؟

- من که خيلی وقت است می‌گويم فوتبال ايران ناپاک است. از همان سال ۸۶-۸۵ که وارد مربيگری شدم هميشه گفته‌ام فوتبال کثيفی داريم. الان برخی آقايان هستند که می‌گويند فوتبال ما پاک است؛ در حالی که در همان سال‌ها می‌گفتند ناپاکی زياد داريم و مصاحبه‌هايشان هم موجود است. من اعتقاد دارم که فوتبال ما زياد از حد ناپاک است. شما در هر جايی می‌توانيد آدم خوب و بد پيدا کنيد. بعضی جاها افراد خوب بيشتر هستند و بعضی جاها هم برعکس. اما من فکر می‌کنم که در فوتبال ما ناپاکی خيلی بيشتر از پاکی‌هاست. از مديران و سرپرست‌ها گرفته تا مربيان و بازيکنان و حتی رسانه‌ها و گاها برخی افراد پيدا می‌شوند که به صورت شبکه‌ای و خيلی منظم که همان مافيا هستند اين کارها را انجام می‌دهند و اصلا يک مجموعه برای خود تشکيل داده‌اند. ناپاکی فوتبال فقط در بحث داوری نيست و نقل و انتقالات بازيکنان به تنهايی بخش بزرگی از ناپاکی‌ها را درون خود جای داده است. متاسفانه آن‌قدر ناپاکی در اين فوتبال زياد شده که خيلی از افرادی که دوست داشتند روی اين مسائل سرپوش بگذارند ديگر نمی‌توانند آن را از چشم مردم دور نگه دارند.

* اگر اين‌طور که شما می‌گوييد باشد کم‌کم مردم هم از فوتبال زده می‌شوند.
- شک نکنيد همين‌طور است. در سال ۹۸ که ما در تيم ملی بوديم مردم سر خود را برای ديدن بازی‌های تيم ملی می‌دادند اما الان آن‌قدر زشتی‌ها زياد شده که من به عينه می‌بينم خيلی از مردم مثل قديم فوتبال را دنبال نمی‌کنند و شايد خيلی از جوانان به خاطر نداشتن تفريح، فوتبال ديدن را انتخاب می‌کنند.

* واقعا چه شد که از سال ۹۸ به اين طرف فوتبال ما چنين راهی را طی کرده که بيشتر افراد شاغل در آن به فساد رايج در فوتبال اقرار دارند؟
- به نظر من علت اصلی ناپاکی فوتبال ما پول است. طبق گفته‌ی خود آقايان در سال بين ۷۰۰ تا ۱۰۰۰ ميليارد تومان در اين فوتبال هزينه می‌شود. شما اگر همين الان هم بپرسيد می‌فهميد که هزينه‌ی سالانه‌ی فدراسيون فوتبال حدود ۶۰-۵۰ ميليارد تومان است. در ليگ برتر هم تيم‌هايی که برای قهرمانی تلاش می‌کنند بالای ۲۰ ميليارد تومان هزينه کرده‌اند. واقعا پول سنگينی در فوتبال در گردش است. به همين خاطر اين پول، ناپاکی، کثافت و زد و بند می‌آورد. با وجود اين‌که ممکن است معدود آدم‌هايی هم پيدا شوند که در اين وضعيت جلوی خودشان را بگيرند اما اين اتفاق برای همه نمی‌افتد. ضمن اين‌که من خودم فوتباليست بوده‌ام و هميشه گفته‌ام که ما فوتباليست‌ها اکثرمان آدم‌هايی هستيم که تحصيل‌کرده نيستيم و خانواده‌ی متمولی نداريم. به همين دليل آدم تا پول می‌بيند دست و پايش شل می‌شود. بعد از پول، شهرت عامل مهمی در اين ناپاکی‌هاست. الان ديگر همه‌ی توجهات چه در تلويزيون و چه در رسانه‌ها به فوتبال است و اين عشق شهرت خيلی‌ها را اسير کرده است. فکر می‌کنم خيلی از افراد به خاطر همين شهرت به فوتبال آمده‌اند و حتی حاضر شدند اعتبار خود را از دست بدهند اما در اين فوتبال نامی دست و پا کنند.

* اما همه‌ی ما می‌دانيم که گردش مالی فوتبال اروپا چندين برابر ايران است. پس چه می‌شود که فساد در فوتبال ايران تا اين حد زياد می‌شود؟
- در آن‌جا علاوه بر نهادهای نظارتی که به طور کامل بر گردش پول‌ها نظارت می‌کنند، قوانين سخت و محکمی هم برقرار است. اما در فوتبال ما قانونی وجود ندارد و افراد از خودشان قانون درمی‌آورند که هيچ سنخيتی با قوانين فيفا ندارد. وقتی در اروپا يک بازيکن به خاطر شرط‌بندی محکوم می‌شود شايد حداقل محروميتی که برايش در نظر می‌گيرند بين ۵ تا ۱۰ سال باشد. اما اين‌جا وقتی ثابت می‌شود که يک نفر در فساد دست داشته حداکثر ۶ ماه محروم می‌شود يا می‌گويند بايد به ليگ دسته يک برود. ما در فوتبالمان قانونی نداريم و اگر هم قانونی داريم می‌شود راحت آن را دور زد، حتی با يک تلفن. زمانی که در کلن بازی می‌کردم يک بازيکن روس داشتيم که دو، سه بار تخلف کرد. يک بار همسرش در يک فروشگاه دزدی کرد و يک بار ديگر هم خودش در حالت مستی رانندگی کرد. باشگاه ما او را برای هميشه اخراج کرد. اما در ايران اگر يک بازيکن خوب هزار خلاف هم بکند اتفاقی نمی‌افتد.

* چند هفته‌ای است بحث ريشه‌کن کردن اين فساد از فوتبال مطرح شده و حتی پای مجلس هم به قضيه کشيده شده است.
- اين مسائل مردم را از فوتبال زده می‌کند و اگر برخورد قاطعی با آن صورت نگيرد فوتبال کم‌کم هواداران خود را از دست می‌دهد. ضمن اين‌که به نظر من فدراسيون به تنهايی نمی‌تواند وارد اين پرونده شود و نياز است که وزارت اطلاعات، نيروی انتظامی و ارگان‌های امنيتی وارد کار شوند و با متخلفان به هيچ وجه تعارف نکنند. اگر خداداد عزيزی تخلف کرده يا هر فرد بزرگی که تخلفش ثابت شده برخورد محکمی با او شود.

* خودتان چقدر با اين مسائل روبه‌رو شديد؟
- من ۶-۵ سال پيش پيشنهادهايی داشتم که مثلا فلان بازيکن يا فلان داور يک يا دو ميليون تومان می‌گرفت و بازی را درمی‌آورد. البته الان قطعا نرخش بالاتر رفته اما من از همان زمان داد می‌زدم که اين فوتبال ناپاک است. يک روز برنامه ۹۰ شمشير به دست من داد و من را مقابل داوران قرار داد؛ در حالی که من فقط چيزهايی که ديده بودم را می‌گفتم. الان هجمه‌ی شديدی عليه علی دايی به وجود آمده که مثلا داوران را تحت فشار می‌گذارد تا روند بازی را به سود تيم خود برگرداند. اما همين آقايانی که خودشان را کارشناس می‌دانند اميدوارم بفهمند که اين اعتراض‌ها کنار زمين ناخودآگاه است. البته اين درخواست سختی است چرا که آنها هيچ وقت کنار زمين نبوده‌اند. يک مربی وقتی به داور اعتراض می‌کند ناخودآگاه اين کار را انجام می‌دهد. انگار حقش را خورده‌اند. در همين بازی بارسا و رئال ديديد که عادل فردوسی‌پور با صحبت خود به دايی کنايه می‌زد و می‌گفت داور به سمت بارسا غش کرده است. اتفاقا ما با اين نوع صحبت به فساد در فوتبال کمک می‌کنيم. اعتراض مربی به داور يک مساله‌ی طبيعی در فوتبال است. ما در فوتبال دنيا دو مربی بزرگ داريم؛ يکی آلکس فرگوسن و يکی هم مورينيو. آيا اين دو نفر به داور اعتراض نمی‌کنند؟ يک بار مورينيو آن‌قدر عصبانی شده بود که اگر چاقو دستش بود قطعا آن را به داور می‌زد. نمی‌خواهم بگويم که اعتراض به داور کار درستی است اما همان‌طور که گفتم برای يک مربی اين مساله‌ای است که به صورت ناخودآگاه اتفاق می‌افتد. با اين وجود يک عده سوءاستفاده می‌کنند. با وجود اين‌که داوران صد در صد سالم داريم اما فضای داوری فوتبال ما سالم نيست. به نظر من يک دليل ديگر فساد در فوتبال ما وجود افراد غيرفوتبالی است که به خاطر شهرت به اين فوتبال آمده‌اند. عده‌ی زيادی هم که دست‌های پشت پرده هستند و کسی آنها را نمی‌شناسد به خاطر پول‌های زياد آن برای خود شبکه درست کرده‌اند. ما هر موقع برنامه ۹۰ را نگاه می‌کنيم از فساد ديگری صحبت می‌شود. خوب اگر اين طور است در اين فوتبال را يکی، دو سال تخته کنيد! وقتی اين همه فساد و زدوبند و دزدی در فوتبال وجود دارد چه فايده‌ای دارد آن را دنبال کنيم؟ اصلا ما تيم اول آسيا هم شديم و از گروهمان در جام جهانی هم صعود کرديم. با اين وضع فايده‌ای دارد؟

* فکر می‌کنيد در وهله‌ی اول چه کاری بايد انجام شود تا ذره‌ای از اين فساد کم شود؟
- به نظر من بايد آدم‌های سالم را در فوتبال روی کار بياوريم. اگر آدم‌های سالم در راس مديريت باشند خيلی زد و بندها کمتر می‌شود. جمله‌هايی که الان می‌گويم فقط يک مثال است. اگر من خداداد عزيزی رييس کميته داوران باشم و در فساد دست داشته باشم طبيعی است که برای گذاشتن مهره‌هايم در بازی‌ها می‌توانم اين فساد را انتقال دهم. همين‌طور اگر رييس فلان قسمت در فدراسيون باشم ممکن است ناپاکی خود را به بخش‌های ديگر هم منتقل کنم. بايد در انتخاب مديران باشگاه‌ها دقت کنيم. هرچقدر از افراد سالم‌تر استفاده کنيم به نفع اين فوتبال است. يک عده از همين آقايانی که الان می‌گويند فوتبال ناپاک است ۶-۵ سال پيش هم اين موضوع را می‌دانستند اما آن موقع به نفعشان نبود که بگويند ناپاکی وجود دارد. خيلی از مربيان در زد و بندها نقش دارند و شما قطع يقين بدانيد که در فساد فوتبال هميشه پای يک مربی در ميان است.