بیش از ده از روز از آغاز بحران حاکمیت در ونزوئلا می‌گذرد و به نظر نمی‌رسد گذر از این تلاطم سیاسی بدون دستاویز شدن به خشونت امکان‌پذیر باشد
روزنامه آمریکایی میامی‌هرالد در مقاله‌ای به تحلیل وضع موجود در ونزوئلا و بررسی گزینه‌های در پیش‌رو پرداخته است.
یورونیوز - با به پایان رسیدن ضرب‌الاجل اروپا برای برگزاری انتخابات زودهنگام در ونزوئلا شماری از کشورهای اتحادیه اروپا خوان گوایدو، رییس پارلمان ونزوئلا را به عنوان رئیس جمهور موقت به رسمیت شناختند. با این‌حال نیکلاس مادورو، رییس جمهوری ونزوئلا همچنان بر موضع خود باقی و سران کشورهای اروپایی را به مداخله در امور داخلی کشورش متهم کرده است.
دونالد ترامپ، رییس جمهوری آمریکا در روزهای پیش اعلام کرد که مداخله نظامی کشورش در ونزوئلا یک «گزینه» است. سران کنگره ایالات متحده نیز هم‌صدا با رییس جمهوری آمریکا از اعمال تحریم‌های نفتی در هفته‌های آتی خبر دادند. جامعه بین‌المللی در تلاش است تا برای مردم ونزوئلا بدون دخالت سازمان‌های دولتی این کشور، کمک‌های انسان‌دوستانه بفرستد.
به گفته الکس دورتی، خبرنگار میامی‌هرالد کارشناسان معتقدند وضعیت کنونی ونزوئلا، بحران حاکمیت و موضع‌گیری بی‌سابقه کشورهای اروپایی در به‌رسمیت شناختن رهبری که کنترلی بر نهادهای دولتی یا ارتش ندارد، قابل مقایسه با سابقه آمریکا در مداخله در دیگر کشورهای آمریکای لاتین نیست.
تحلیل‌گران در عین حال که نسبت به رسمیت شناختن خوان گوایدو به عنوان رییس جمهوری موقت، تردید دارند، از این اقدام حمایت می‌کنند و معتقدند حتی اگر نیروهای نظامی خارجی وارد ونزوئلا نشوند، جلوی بروز خشونتی فراتر از درگیری‌های خیابانی پراکنده در هفته‌های اخیر را نمی توان گرفت.
اریک فارنورث، یکی از مقامات پیشین وزارت خارجه آمریکا با اعلام حمایت از به‌رسمیت شناختن رییس جمهوری موقت ونزوئلا در این‌باره می‌گوید: «به نظر نمی‌رسد مادورو مسالمت آمیز از قدرت کناره‌گیری کند. او را باید با زور از قدرت کنار زد. در صورتی‌که چنین چیزی اتفاق بیفتند، باید توسط مردم ونزوئلا صورت پذیرد...اگر نیروهای امنیتی و اعضای ائتلاف مادورو، او را ناکارآمد تشخیص دهند وی را برکنار می‌کنند.»
از سوی دیگر، سناتور کریس مورفی همراه با بن رود، معاون مشاور امنیت ملی اوباما، رئیس جمهوری پیشین آمریکا با انتشار مقاله‌ای با به رسمیت شناختن خوان گوایدو و گزینه نظامی مخالفت خود را ابراز کرده و نوشتند: «اگر نیروهای مسلح ونزوئلا همچنان از مادورو حمایت کنند به‌رسمیت شناختن رییس جمهوری موقت اقدامی ناشیانه و عبث است. چنین موضع‌گیری به نیکلاس مادورو این امکان را می‌دهد تا حمایت داخلی و خارجی را علیه مداخله آمریکا بسیج کند. صحبت از گزینه نظامی تنها به این مشکل دامن می‌زند.»
شانون اونیل، تحلیل‌گر مسائل آمریکای لاتین در اندیشکده شورای روابط خارجی در واشنگتن دی‌سی معتقد است: «به‌رسمیت شناختن خوان گوایدو اقدامی بی‌سابقه و متفاوت از گذشته است چرا که به صورت معمول دولت‌ها تنها رهبرانی را به رسمیت می‌شناختند که نهادهای دولتی را تحت کنترل دارند. اگر نگاهی تاریخی به سیاست‌های آمریکا بیاندازید، می‌بینید که ایالات متحده با اینکه با رهبران شوروی مخالف بود اما آن‌ها را به مدت بیش از ۵۰ سال به رسمیت شناخت. آمریکا اکنون با به‌رسمیت شناختن خوان گوایدو نه تنها مادورو را محکوم می‌کند بلکه فراتر رفته و اعلام می‌کند ما حق حاکمیت او را به رسمیت نمی‌شناسیم چون او منتخب مردم نیست.»
به گفته این تحلیل‌گر حمایت آمریکا از خوان گوایدو با ریسک زیادی همراه است چرا که ممکن است این فرد موفق نشود و آن وقت است که «خود را در برزخی می‌یابی که گزینه زیادی برایت باقی نمانده.»
آقای فارنورث می‌گوید که می‌توان وضعیت کنونی ونزوئلا را با مداخله آمریکا در پاناما و برکنار کردن مانوئل نوریا، رهیر نظامی این کشور از قدرت در سال ۱۹۸۹ مقایسه کرد. ایالات متحده شب قبل از حمله نظامی به پاناما، گيلرمو اندارا را با وجود اینکه کنترلی به نیروهای ارتش نداشت به عنوان رییس جمهور کشور به رسمیت شناخت.
با به‌رسمیت شناخته شدن گيلرمو اندارا به عنوان رییس جمهور، دولت وی توانست به درآمدهای مالی کانال پاناما را که مسدود شده بودند دست یابد. از زمان مداخله نظامی آمریکا تا به امروز پاناما توانسته است شش انتخابات سالم و مستقل برگزار کند.
تفاوت پاناما با ونزوئلا در این است که آمریکا قبل از مداخله نظامی، هزاران سرباز در پادگان‌های نظامی مسقر در پاناما داشت و تنها زمانی حمله کرد که مانوئل نوریا چند تن از شهروندان آمریکایی ساکن پاناما را کشت. چنین مواردی در مورد وضعیت کنونی ونزوئلا صدق نمی‌کند.
به گفته این مقام پیشین وزارت خارجه آمریکا، نیکلاس مادورو تنها در صورتی بدون خشونت از قدرت برکنار می‌شود که روسیه و چین احساس کنند جانشین بعدی مادورو گزینه بهتری است و به همین جهت با جامعه بین‌المللی همکاری کنند. اما در حال حاضر چین و روسیه، همچنان آقای مادورو را به رسمیت می‌شناسند. شایعاتی مبنی بر قصد نیکلاس مادورو بر خروج ذخایر طلا از کشور وجود دارد و به نظر می‌رسد روسیه هواپیما‌هایی را به این منظور به ونزوئلا فرستاده است.
دنی باهار، اقتصاددان اهل ونزوئلا و کارشناس موسسه بروکینگز در واشنگتن دی‌سی، معتقد است: «تنها متغیری که مادورو را آسیب‌پذیر می‌کند، بحران اقتصادی و وضعیت معاش مردم است. اگر این بحران ادامه یابد، وضعیت بدتر خواهد شد هر چند مادورو در قدرت باقی بماند. بحران معاش شهروندان، مادورو را با وجود حمایت ارتش، در وضعیت متزلزلی قرار خواهد داد.»
به گفته این کارشناس اقتصادی، تحریم‌های علیه ونزوئلا ممکن است توانایی آقای مادورو را در حمایت مالی از مقامات بلندپایه ارتش کاهش دهد و این احتمال سرپیچی نظامیان از دولت مادورو و اعلام حمایت از خوان گوایدو را افزایش می‌دهد.
آقای اونیل، تحلیل‌گر مسائل آمریکای لاتین معتقد است: «در حال قدم گذاشتن به قلمرویی ناشناخته هستیم. اگر این تحولات منجر به کنار رفتن مادورو از قدرت شود، یک پیروزی تمام عیار است. در غیر این‌صورت اگر در سه ماه آینده هنوز نیکلاس مادورو بر مسند قدرت باشد شرایط بدتر خواهد شد. سرکوب افزایش می‌یابد و حتی ممکن است منجر به جنگ داخلی شود و ۳ تا ۵ میلیون دیگر از شهروندان ونزوئلا از کشور فرار کنند.»
رسیدن به هدف، آسان نیست، ولی امید هست! کوروش گلنام
