اما تسلیم‌های مردم در برابر حکومت‌ها با فریب همراه نیست. نمی‌تواند باشد! زیرا وقتی‌که مردم با به خطر انداختن جان و هستی خود به مبارزه و جدال با حکومت بر‌می‌خیزند، نمی‌توانند به کرات این هزینه‌ی سخت را متحمل شوند. مردم از روی ناچاری مبارزه را وا می‌گذارند و در انتظار رویارویی بعدی می‌مانند. گاهی نیز آنها باور می‌یابند که به تنهایی در این جدال پیروز نخواهند شد و هر‌بار شکست و ترس از شکست را به همراه خواهند داشت و نیاز به دستی دارند که کمک آنها باشد.

برای مردمانی که سال‌ها زیر ستم و استبداد زیسته‌اند، رویارویی با مبارزه برای قدرت و پذیرش شکست موقت و تسلیم شدن، هیچ چیز سخت‌تر از خود این تسلیم نیست. شاید انسان‌هایی که در آزادی می‌زیند هرگز نتوانند اعماق احساسات و کنکاش‌هایی روح استبداد‌ستیزان را بفهمند، که نخواهند فهمید! اما استبدادستیز بخوبی همتای خود را می‌فهمد. حتی اگر با «مستی» بیخیالی و خلسه‌ی مزین به لبخندی تلخ، همتای خود را تنها گذارد و بر سکویی به نظاره بنشیند.

جنگ بزرگ، جنگ محدود که به مذاکره انجامد، مذاکره و سازش و یا ادامه‌ی وضع موجود بسود جمهوری اسلامی، هر‌چه در راه باشد، برای ملت ایران که روزهای از اینگونه را قبلا نیز دیده است، مبارزه‌ در جریان است و ادامه خواهد داشت. تسلیمی از سوی ملت وجود ندارد. آن بخشی از ملت که «منتظر» شرایط مساعدتری برای بازگشت به میدان مبارزه است، آن بخشی که در خلسه‌ی «رضایت» به شرایط چسبیده است و آنکه با کج‌بینی همچنان دل به سوی جمهوری اسلامی دارد، همه‌ی اینها می‌دانند این مبارزه برای رسیدن به آزادی ادامه خواهد داشت.

مبارزات مردمی در برابر حکومت‌ها و استبداد از جنس آب هستند. پیگیر و همیشگی و بی وقفه، تا روزی که سخت‌ترین سنگ‌ها را نیز از سر راه خود بردارند. از کوچکترین شکاف‌ها و روزنه‌ها راه می‌جویند، از بلندترین ارتفاعات فرو می‌ریزند و دلکشانه، هر عظمتی را در درون خود جای می‌دهند. آنقدر به صخره‌ها می‌کوبند تا سر‌انجام آنها را از سر راه خود بردارند. زیرا بسیارند و در بیشماری خود زنده‌اند.