ایندیپندنت فارسی - مصطفی عزیزی

بهروز افخمی به‌تازگی حرف جالبی زد که تعجب همگان را برانگیخت. بهروز افخمی در برنامه «نقد سینما» که از شبکه‌ پنجم صدا و سیما پخش می‌شود، مدعی شد که سام مندس فیلم «دیده‌بان»، ابراهیم حاتمی‌کیا، را دیده و تحت‌ تأثیر آن، «۱۹۱۷» را ساخته است. او این نکته را هم اضافه کرده است که فیلم حاتمی‌کیا، خیلی بهتر از اثر سام مندس است:

«منظور این است که «۱۹۱۷» فیلم بدی نیست، اما فیلم متوسطی است و آنچه باعث شده فیلم بد نباشد هم مربوط به فیلمبردار آن است، نه کارگردانش که همواره فیلمسازی متظاهر بوده است.»

هر چند فیلم «دیده‌بان» دومین فیلم ابراهیم حاتمی‌کیاست و هنوز مانند اکنون دچار آشفته‌بازی‌های سال‌های اخیر نشده بود و می‌شود در چارچوب همان سال‌ها، نقد منصفانه و بدون غرض و مرضی از آن ارائه داد و حاصل کار او را متوسط ارزیابی کرد، اما این ادعای افخمی هم کمی عجیب و دور از ذهن است.

خلاصه داستان «دیده‌بان» این است: ارتباط خط کمین با نیروهای خودی توسط دشمن قطع شده و احتمال سقوط منطقه بسیار زیاد است. مقابله و مقاومت نیروها در مقابل دشمن نیازمند حضور دیده‌بان، جهت هدایت آتش سنگین است. عارفی برای پیوستن به خط کمین و دیده‌بانی باید از مسیری عبور کند که زیر آتش شدید دشمن عراقی قرار دارد. عارفی می‌رود و موفق می‌شود خط را نجات دهد، و خودش در این راه کشته می‌شود.

این فیلم در راستای حمایت از سینمای جنگی، برنده جایزه ویژه هیئت داوران بهترین کارگردانی در هفتمین دوره جشنواره فیلم فجر و برنده سیمرغ بلورین بهترین فیلم دوم در همین جشنواره می‌شود و آقای حاتمی‌کیا از همان موقع سری در بین سرها درمی‌آورند. جالب است که بدون آن‌که این فیلم نسخه‌ خارجی داشته باشد، تنها به دلیل این که سال گذشته در آخرین جشنواره فجر، فیلم نونوار شده‌ «دیده‌بان» به نمایش درآمد، بهروز افخمی را به این هوا کشاند که فیلم سام مندس از روی آن ساخته شده است.

مطالب بیشتر در سایت ایندیپندنت فارسی

اولین فیلم سام مندس به نام «زیبایی آمریکایی» (American Beauty)، فیلم درامی‌ست محصول سال ۱۹۹۹. فیلم به مسایلی مانند عشق، خوشبختی، کمبود شخصیتی، کمبود عاطفی و هم‌جنس‌گرایی و هراس از آن می‌پردازد و جامعه مدرن و ساختار خانواده در آمریکا را به باد انتقاد شدید می‌گیرد. آلن بال که خود نویسنده‌ای هم‌جنس‌گرا محسوب می‌شود، نوشتن فیلم‌نامه آن را به عهده داشت و کوین اسپیسی و آنت بنینگ و وز بنتلی از جمله بازیگران فیلم بودند. فیلم توانست در اسکار بدرخشد و در هشت رشته نامزد جایزه اسکار شود و موفق به دریافت پنج جایزه اسکار ، شامل جایزه بهترین فیلم، بهترین بازیگر نقش اول مرد، بهترین فیلمبرداری، بهترین فیلمنامه غیراقتباسی، و بهترین کارگردانی شد. این فیلم برای کمپانی دریم ورکز کمتر از ۱۵ میلیون دلار خرج برداشت، ولی در گیشه فروش آن به رقم خیره‌کننده ۳۵۶ میلیون دلار رسید. حالا پس از دو دهه فعالیت فیلم‌سازی، موفق بعید است سام مندس نیاز داشته باشد که برود از فیلمساز درجه دوی کشوری مانند جمهوری اسلامی ایران، کار ببیند و سفارش کار بپذیرد.