فرشاد رضایی، سرآشپز ۳۲ ساله و از گِیمرها یا همان بازی‌بازهای قهار به خبرگزاری فرانسه می‌گوید: «بازی کامپیوتری یکی از تنها چیزهایی است که به من کمک می‌کند از واقعیت زندگی فرار کنم.»

او البته می‌گوید که تحریم‌ها حتی همین دریچه فرار را هم برای او کوچکتر و کوچکتر کرده است.

خبرگزاری فرانسه ادامه می‌دهد که: تحریم نظام بانکی ایران به این معنی است که افراد مجبورند با شناسه‌ها و نشانی‌های جعلی و گاه با واسطهٔ افراد ساکن دیگر کشورها حساب بسازند و خریداری آنلاین انجام بدهند.

این خبرگزاری با تعجب می‌نویسد که با وجود تحریم‌های سنگین، هم بازی‌های سونی پلی‌استیشن ۵ و هم سری‌های ایکسِ ایکس‌باکس مایکروسافت در مغازه‌های ایران موجود است و این در حالی است که همین بازی‌ها از زمان بروز بحران کرونا که زنجیره دادوستد جهانی را از هم گسسته در بسیاری از کشورها، دیگر در دسترس نیستند.

هر دوی این شرکت‌ها نیز در جمهوری اسلامی به خاطر تحریم‌های واشینگتن حضوری رسمی ندارند و محصولات آن‌ها تنها از طریق قاچاق از کشورهای همسایه به دست ایرانیان می‌رسد.

خبرگزاری فرانسه ادامه می‌دهد که: در فروشگاه‌های میدان توپخانه (امام خمینی) در مرکز شهر تهران وضعیت عادی به نظر می‌آید و قفسه‌ها پر است از تازه‌ترین بازی‌ها و کنسول‌ها.

امیر گلخانی، گیمر ۲۴ ساله و خبرنگار بازی‌های رایانه‌ای به این خبرگزاری می‌گوید که «این مشکل بین دولت‌هاست و زحمت آن به گردن مصرف‌کننده افتاده است. ما هیچ تقاضای سیاسی نداریم و فقط می‌خواهیم بازی کنیم.»

همان بازی اما ارزان‌تر

خبرگزاری فرانسه در ادامه گزارش میدانی خود از تهران می‌نویسد که ایرانی‌ها برای دست یافتن آسان‌تر و ارزان‌تر به بازی‌های رایانه‌ای، به قابلیت «هم‌رسانی بازی» (گیم‌شِیر) که بر روی بیشتر کنسول‌ها و پلتفرم‌های کامپیوتری یافت می‌شود کارکردی محلی داده‌اند.

فروشگاه‌ها در ایران با استفاده از وی‌پی‌ان یا روش‌های دیگر، محل خرید خود را خارج از کشور نشان می‌دهند و سپس با کارت‌های اعتباری یا کارت‌های هدیه خارجی، این بازی‌ها را خریداری کرده و دسترسی به آنها را همزمان به چندین بازی‌باز می‌فروشند. این‌گونه دسترسی چندنفره در بازار ایران به نام «اکانت ظرفیتی» مشهور است.

برای مثال، برای پلی‌استیشن ۴ که بسیار محبوب است دسترسی به حساب را بین ۲۰ تا ۶۰ درصد قیمت واقعی آن می‌فروشند.

فروشگاه‌ها هم از طریق فروش یک اکانت به چندین نفر سود می‌کند و فرد خریدار هم با این روش لازم نیست قیمت کامل بازی را بپردازد. قیمت اصلی این بازی‌ها در بازار غیررسمی ایران معمولاً ۶۰ دلار یا بیشتر است.

خبرگزاری فرانسه یادآور می‌شود که قیمت ۶۰دلاری این بازی‌ها در حالی است که حداقل درآمد ماهانه ایرانیان ۲۵ میلیون ریال یا در حدود ۱۰۰ دلار است.

این گزارش ادامه می‌دهد که:

با جستجویی سریع در پایگاه خرید و فروش بی‌واسطه‌ «دیوار» (divar.ir) می‌توان به آگهی‌های صدها اکانت ظرفیتی برخورد.

اشکان رجبی، صاحب ۳۱ ساله یکی از فروشگاه‌های بازی‌های کامپیوتری در تهران می‌گوید: «پرداخت ۱۸ میلیون یا ۲۸ میلیون ریال برای یک بازی جدید فیفا خیلی زیاد است و من با همان اکانت مشترک آن را می‌خرم. بازی همان است، فقط با قیمتی ارزان‌تر.»

بازی‌کننده دیگری به نام رضایی می‌گوید که از سال ۲۰۱۸ فقط از همین روش استفاده کرده و توضیح می‌دهد که چرا این روش از سرقت کامل محصولات بهتر است.

قوانین حق نشر در ایران برای حفاظت از محصولات فرهنگی خارجی بسیار ناقص‌اند. نسخه‌های ویندوز مایکروسافت تقریباً همیشه به صورت غیرقانونی در ایران کپی می‌شوند، فیلم و سریال‌های نت‌فلیکس را هم ایرانیان با یک کلیک با روش‌های غیرقانونی بارگیری می‌کنند و بازی‌های رایانه‌ای رایج در ایران هم معمولاً نسخه‌های دزدی هستند.

رضایی توضیح می‌دهد که اکانت ظرفیتی را می‌شود گزینه‌ای «اخلاقی» به جای دزدی کامل و دانلود مجانی بازی‌های کامپیوتری به حساب آورد.

او اضافه می‌کند که «اگر همه، همه چیز را بدزدند دیگر سازنده بازی هم کار خود را کنار می‌گذارد و ما نمی‌توانیم تفریحی داشته باشیم.»

امید صِدیق ایمانی، نقاد بازی‌های رایانه‌ای و استریمر (نمایش‌دهنده آنلاین مراحل بازی یا بازی‌نما) در تهران، هم همین احساس را بروز می‌دهد و می‌گوید که «حساب‌های هک شده و کپی مجانی چیزی جز دزدی نیست.»

بعضی گیمرها هم در ایران توانسته‌اند راه‌های دیگری بیابند. برای نمونه صادق کیا، بازی‌کننده ۲۵ ساله‌ای که می‌خواهد در زمینه بازی کامپیوتری حرفه‌ای شود و تازه از یک مسابقه مهیج از یک مرکز بازی در تهران بیرون آمده، به خبرگزاری فرانسه می‌گوید که با داشتن واسطه‌هایی در کشورهایی مثل روسیه و ترکیه می‌شود به آخرین بازی‌ها دست پیدا کرد.

او توضیح می‌دهد که این افراد واسطه، کارت‌های هدیه می‌فروشند که به بازی‌کننده‌ها اجازه می‌دهد اعتبار حساب خود را بالاتر برده و خریدهای آنلاین بکنند.

امید صدیق ایمانی هم توضیح می‌دهد که فرهنگ مصرف‌کنندگان در ایران به نوعی است که «همیشه به دنبال دور زدن راه‌های مستقیم هستند.»

او می‌گوید که «شرکت‌ها هم می‌دانند که ایرانی‌ها مشغول چه روش‌هایی هستند اما نسبت به ایرانی‌ها زیاد سخت نمی‌گیرند.»

غول‌های این حوزه از جمله مایکروسافت، اپیک گیمز و رایوت گیمز بدون هیچ توضیحی راه ایرانیان را به خدمات بازی‌های خود سد کرده‌اند. خبرگزاری فرانسه تأکید می‌کند که این اقدام‌ها به اضافه سانسور گسترده اینترنت در داخل ایران کار گیمرها را دشوار کرده است.

امید صدیق ایمانی می‌گوید که «از من هیچ خطایی سر نزده و مسئله ما فقط ایرانی بودن است.»

او می‌گوید: «سیاست هم که در دست ما نیست.»