یورونیوز - پنج بخش از طرح انتقال آب خلیج فارس و دریای عمان به مناطق مرکزی و شرقی ایران در حالی با دستور حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران از روز یکشنبه و در حالی آغاز شد که برخی از کارشناسان زیست محیطی نگرانی‌هایی را در این زمینه مطرح کرده‌اند. از سوی دیگر وزیر صمت ایران از این طرح با عنوان «رویای ناباورانه انتقال آب از دریا به صحرا» یاد کرده است.
طبق گزارش رسانه‌های دولتی ایران، انتقال آب به هفت استان ایران شامل هرمزگان، کرمان، خراسان جنوبی، خراسان رضوی، یزد، اصفهان و سیستان و بلوچستان با سرمایه گذاری ۱۲۸ هزار میلیارد تومانی انجام می‌شود.
این طرح چهار خط دارد که فاز یک خط اول به استان‌های هرمزگان، کرمان و یزد در آبان گذشته افتتاح شد. امروز علاوه بر اجرایی شدن آبرسانی به سیرجان، مس سرچشمه و اردکان یزد که در فاز دو و سه خط یک قرار داشت، عملیات اجرایی خط دو شامل انتقال آب خلیج فارس به استان‌های خراسان جنوبی و خراسان رضویی و همچنین خط سه برای انتقال آب خلیج فارس به استان اصفهان و خط چهار برای انتقال آب دریای عمان از چابهار به زاهدان آغاز شد.
طبق این طرح قرار است با تکمیل همه خطوط به طول سه هزار و ۷۰۰ کیلومتر، در مجموع ۵۵۰ میلیون متر مکعب آب شیرین از خلیج فارس به فلات مرکزی ایران منتقل شود.
نگرانی‌های زیست محیطی چیست؟
گرچه هدف این طرح نجات صنایع از کم آبی عنوان شده است اما برخی نگرانی‌ها از جمله تخلیه پساب شور در دریا، تخریب دریا به خاطر قرار دادن لوله‌های انتقال آب و در نهایت تهدید اکوسیستم و موجودات زنده دریایی وجود دارد. البته سازمان محیط زیست ایران اعلام کرده که این پروژه تاییدیه این سازمان را گرفته است.
حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران با حضور ویدئویی در مراسم بهره برداری و آغاز عملیات اجرایی پنج بخش از طرح انتقال آب خلیج فارس و دریای عمان به برخی نگرانی‌های زیست محیطی در این زمینه اشاره کرد و گفت: «کارشناسان محیط زیست نگران بودند که بازگرداندن پس‌آب دستگاه‌های آب شیرین‌کن به خلیج فارس باعث آسیب به محیط زیست شود، لذا اجرای این طرح را با پذیرش هزینه اجرا و عملیات بیشتر، مشروط به انتقال پس‌آب دستگاه‌های آب شیرین‌کن به دریای عمان کردیم که مخاطرات زیست محیطی نداشته باشد.»
محمد درویش، رئیس کمیته محیط زیست در یونسکو به خبرنگار مهر در این باره گفته است: «طرح‌های انتقال آب در شمار گران‌ترین طرح‌هایی هستند که در دنیا تعریف شدند؛ هزینه هر مترمکعب آبی که از طریق شیرین کردن آب دریا به دست می‌آید حدود سه دلار است. تغییر در سازه‌ها و تخریب‌هایی که در مسیر انتقال رخ می‌دهد و میزان انتشار گازهای گلخانه‌ای که در فرآیند شیرین سازی در فضای سپهر ایران منتشر می‌شود در حالی که طبق معاهده پاریس انتشار گازهای گلخانه‌ای را تا ۲۰۳۰ باید کاهش دهیم، همه اینها هزینه‌هایی است که بر اثر اجرای طرح‌های انتقال آب دریا بر ملت و دولت بر تحمیل می‌شود.»
با این حال حسن روحانی در مراسم امروز با بیان اینکه کشورهای جنوبی حاشیه خلیج فارس سال‌هاست که اقدام به برداشت آب از خلیج فارس کرده‌اند، تاکید کرد: «وزارت امور خارجه باید به طور جدی پیگیر اجرای ملاحظات محیط زیستی از سوی کشورهای دیگری باشد که از سال‌ها قبل اقدام به برداشت و شیرین کردن آب از خلیج فارس کرده‌اند.»
علیرضا رزم حسینی، وزیر صنعت، معدن و تجارت ایران نیز در مراسم امروز انتقال آب خلیج فارس به نقاط مرکزی و شرق ایران را «رویای ناباورانه انتقال آب از دریا به صحرا» توصیف کرد و گفت که در حال حاضر کشورهای حاشیه خلیج فارس ۲۶ میلیون متر مکعب از آب خلیج فارس استفاده می‌کنند در حالیکه سهم ایران ۶۰۰ هزار متر مکعب است. وی تاکید کرد که ایران باید سهم خود را از آب دریا افزایش دهد.
کارشناسان زمین‌شناسی، اقلیم‌شناسان و محققان محیط زیست به همراه متخصصان منابع آب سال‌ها است که از تبعات نامناسب انتقال آب سخن گفته‌اند. اما ظاهرا پیمانکاران بزرگ بر این موضوع پافشاری می‌کنند که منافع اقتصادی در این طرح‌ها اولویت دارند.
محمد درویش به خبرگزاری مهر گفته است: «اجرای این طرح‌ها زمانی منطق دارد که هیچ راهی برای جلوگیری از مهاجرت مردم در یک منطقه وجود نداشته باشد یا اینکه همه راه‌ها را رفته باشیم و دیگر چاره‌ای جز جراحی دردآور و خون ریز نباشد.»
از سوی دیگر حسن روحانی با اشاره به تامین اعتبارات مورد نیاز بخش خصوصی برای اجرای پروژه انتقال آب به مرکز و شرق ایران از محل صندوق توسعه ملی، خاطرنشان کرد: «منابع این صندوق که در اجرای بسیاری از پروژه‌های عمرانی کمک حال ما بوده است، عمدتا در سال‌های ۹۴ و ۹۵ که به لطف اجرای برجام وضعیت درآمد نفتی کشور بهبود یافت، تامین شده و در واقع منابع مالی امروز آن مرهون تلاش‌های بخش سیاست خارجی دولت است.»
