رادیو زمانه - یک روز پس از آنکه ایران پذیرفت دوربین‌های جدید آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در تأسیسات هسته‌ای کرج نصب شود، سخنگوی سازمان انرژی اتمی گفت که آنها قانون مجلس برای توقف نظارت‌های فراپادمانی را رعایت خواهند کرد و تصاویر ضبط‌شده در این دوربین‌ها را نزد خود نگه می‌دارند.
بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران جزئیات جدیدی درباره توافق ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در مورد تأسیسات کرج اعلام کرد.
او در مصاحبه با خبرگزاری فارس گفت ایران برای آنکه ماجرای انفجار در این تأسیسات تکرار نشود، دوربین‌های آژانس را به دقت بررسی می‌کند و یک دوربین هم در اختیار ایران قرار خواهد گرفت. کمالوندی افزود: «آژانس همکاری‌های لازم را به منظور بررسی دقیق فنی، امنیتی و قضایی دوربین‌های آژانس در مجتمع "تسا" کرج داشته باشد. این امر به منظور رفع نگرانی درباره اطمینان از عدم استفاده خرابکارها از این دوربین‌ها صورت می‌گیرد.»
توافق ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای ادامه نظارت بر مجتمع هسته‌ای کرج روز چهارشنبه ۱۵ دسامبر / ۲۴ آذرماه اعلام شد. تأسیسات هسته‌ای کرج که محل تولید برخی از قطعات حساس سانتریفیوژهای نسل جدید ایران است روز ۲ تیر هدف یک حمله پهپادی قرار گرفت. ایران در ابتدا این رویداد را یک حادثه ناچیز اعلام کرد. چند روز بعد یک رسانه اسرائیلی تصاویر ماهواره‌ای از این تأسیسات منتشر کرد که در آن به صورت مشخص یکی از سوله‌های این تأسیسات تخریب شده بود. ایران پس از انتشار این تصاویر اسرائیل را به خرابکاری متهم کرد.
در اثر انفجار در این تأسیسات تعدادی از دوربین‌های نظارتی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی آسیب دیدند و باید جایگزین می‌شدند.
در ماه‌های گذشته تداوم نظارت بر این تأسیسات از چالش‌های ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بوده است. در برخی رسانه‌های وابسته به سپاه این احتمال بارها مطرح شده است که اسرائیل از دوربین‌های نصب‌شده آژانس برای حمله به این تأسیسات استفاده کرده است. دو هفته پیش نیز محسن بهاروند، سفیر ایران در بریتانیا مشابه همین موضوع را مطرح کرد و گفت:
«در آنجا یک خرابکاری توسط اسرائیل انجام شد و برخی از دوربین‌ها آسیب دیدند و به همین سبب تحقیقاتی در جریان است. ما فقط از آژانس بین‌المللی انرژی اتمی خواستیم تا مدتی صبر کند تا این تحقیقات به پایان برسد.»
کاظم غریب‌آبادی، نماینده وقت ایران در سازمان‌های بین‌المللی مستقر در وین هم روز ۶ تیرماه گفته بود که حافظه دوربین‌های آژانس و خود دوربین‌ها در اختیار نهادهای امنیتی ایران است و اجازه نصب دوربین‌های جدید داده نمی‌شود: «از آنجا که تحقیقات امنیتی و قضایی در مورد مجتمع تسای کرج همچنان ادامه دارد، تجهیزات نظارتی این مجتمع در زمره تجهیزات تحت سرویس فنی قرار نمی‌گیرند.»
حال بهروز کمالوندی می‌گوید که در توافق ایران و آژانس این نکته هم گنجانده شده که ایران یکی از دوربین‌های آژانس را برای بررسی امنیتی در اختیار داشته باشد: «بین دو طرف تفاهم شد که یک دوربین برای بررسی‌های فنی دقیق در اختیار ایران قرار داده شود همچنین طی آن افراد فنی آژانس به سؤالات فنی که متخصصان حفاظتی و امنیتی ما در ارتباط با این دوربین‌ها دارند، پاسخ می‌دهند. نهایتاً پس از بررسی‌های دقیق و لازم، دوربین‌های آژانس مجدداً نصب خواهند شد.»
این‌همه در حالی است که محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی سه‌شنبه ۲۳ آذر درباره توافق بین ایران و آژانس در مورد نصب دوربین در مجتمع کرج اعلام کرده بود که تأسیسات کرج خارج از پادمان است و دلیلی ندارد آژانس درباره آن فشار وارد کند. او گفته بود: «کرج و سایر مواردی که در برجام بوده خارج از پادمان است، اگر که برجام یک معاهده بوده، طرفین تعهداتی داشتند وقتی آنها به تعهداتشان عمل نکرده و تحریم‌های ظالمانه غیرقانونی شدید را علیه ایران اعمال کردند، دلیلی ندارد که برای اجزای تعهدات برجامی بر ما فشار بیاورند، ما در چارچوب پادمان و ان‌پی‌تی اقدام می‌کنیم و هیچ چیزی غیر از آن را قبول نمی‌کنیم.»
نرمش دقیقه نود ایران
رافائل گروسی، مدیرکل آژانس روز اول آذر در یک سفر فوری به تهران تلاش کرد با مقام‌های ایران در مورد موارد اختلافی از جمله تأسیسات کرج به توافق برسد. در این سفر که قبل از دور هفتم مذاکرات وین انجام شد، او تلاش کرد ایران را مجاب کند تا دوباره به آژانس دسترسی لازم را بدهند و البته ناموفق بود. روایت این ناکامی را مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در جلسه فصلی شورای حکام آژانس اعلام کرد و گفت که سفرش به تهران بی‌نتیجه بوده است.
بعد از سفر گروسی، قدرت‌های غربی از صدور قطعنامه‌ای در نشست شورای حکام علیه ایران صرف نظر کردند، به این امید که دور هفتم مذاکرات با یک بحران آغاز نشود.
مقام‌های تهران تا هفته گذشته که برنامه کشورهای غربی برای تشکیل جلسه فوق‌العاده شورای حکام آژانس و صدور قطع‌نامه علیه ایران در صورت بی‌نتیجه بودن مذاکرات، جدی شد، ادامه نظارت آژانس بر تأسیسات کرج را رد می‌کردند.
تصاویر را نمی‌دهیم، قانون مجلس را رعایت می‌کنیم
اما نکته مشترک سخنان امروز سخنگوی سازمان انرژی اتمی با روایتی که روز گذشته وبسایت نورنیوز وابسته به علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی از توافق ایران و آژانس منتشر کرد این است که در هر دو روایت تلاش شده تا به نماینده‌های مجلس اطمینان داده شود که قانون مجلس درباره کاهش همکاری با آژانس تا زمان رفع تحریم‌ها رعایت خواهد شد.
کمالوندی در این رابطه گفت: «نصب دوربین‌ها به این صورت انجام می‌شود که دوربین‌ها عکسبرداری خواهند کرد و عکس‌ها در حافظه دوربین‌ها حفظ می‌شوند. هنگامی که حافظه‌ها پر شوند، کارت‌های حافظه استخراج می‌شوند و در مهر و موم مشترک ایران و آژانس قرار می‌گیرند. به عبارت دیگر آژانس به هیچ وجه به این اطلاعات دسترسی نخواهد داشت. این امر بر اساس قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها و صیانت از منافع ملت ایران، مصوب مجلس شورای اسلامی صورت می‌گیرد که بر مبنای آن آژانس نمی‌تواند نظارت‌های فراپادمانی داشته باشد. هر چند کلیه نظارت‌های فراپادمانی مدت‌ها قبل از اسفندماه سال گذشته متوقف شده است و عملاً از آن تاریخ دوربین‌های آژانس اگر در مواردی کار کرده‌اند، دسترسی آژانس به اطلاعات آنها مقدور نیست.»
وی در خصوص زمان تحویل اطلاعات به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، گفت: «تنها در صورتی اطلاعات ضبط شده در اختیار آژانس قرار خواهد گرفت که هدف قانون مذکور حاصل شود. به عبارت دیگر هنگامی که تمامی تحریم‌ها لغو شوند، می‌توانیم این اطلاعات را در اختیار آژانس بگذاریم تا از آنها در تداوم دانش نظارتی خود موسوم به knowledge of continuity استفاده نماید.»
