آیا منابعی در دولت سوریه به اسرائیل راجع به جمهوری اسلامی اطلاعات می‌دهند؟
ایندیپندنت فارسی - جمهوری اسلامی برای حفظ حکومت بشار اسد میلیاردها دلار خرج کرد و چند صد شهروند ایرانی در این راه کشته شدند، اما گزارش‌هایی که در روزهای اخیر در رسانه‌های عربی منتشر شده، از این خبر می‌دهد که مشکلات اقتصادی باعث شده است روابط تهران و دمشق با مشکلاتی جدی مواجه شود.
جمهوری اسلامی در پی بحران‌های مالی اخیر خود ارائه محصولات نفتی یارانه‌ای به سوریه را متوقف کرد. مهم‌تر آنکه حملات مکرر اسرائیلی‌ها به نیروهای شبه‌نظامی طرفدار جمهوری اسلامی در خاک سوریه باعث شد این نظریه بین برخی چهره‌های جمهوری اسلامی مطرح شود که شاید دولت اسد عامدانه به اسرائیلی‌ها راجع به تحرکات ایرانی‌ها اطلاعات می‌دهد.
چند روز پیش بود که حمله هوایی به یک کاروان کامیون متعلق به شبه‌نظامیان طرفدار جمهوری اسلامی در مناطق مرزی سوریه و عراق را شاهد بودیم. در پی آن، برخی گزارش‌ها مدعی شدند که منابع سوری به اسرائیلی‌ها درباره جابه‌جایی تسلیحات ایرانی درون خاک سوریه اطلاعات داده‌اند.
رامی عبدالرحمان، تحلیلگر سوری مقیم لندن که به راه‌اندازی «دیده‌بان حقوق بشر سوریه» معروف است، در گفت‌وگو با رسانه‌های عربی مدعی شد که جمهوری اسلامی، حزب‌الله لبنان و گروه‌های عراقی متحد آن‌ها در پی آن حمله خدمه ایستگاه مرزی بوکمال را به شکل گسترده‌ای تغییر داده‌اند. البته عبدالرحمان خاطرنشان می‌کند که دولت سوریه در دادن اطلاعات به اسرائیلی‌ها نقشی نداشته است و این اطلاعات را برخی لبنانی‌ها و ایرانی‌هایی که با اسرائیل رابطه اطلاعاتی دارند، منتقل کرده‌اند.
روزنامه الشرق‌الاوسط، متعلق به عربستان سعودی و مستقر در لندن، شنبه گذشته در مقاله‌ای مدعی شد که نگرانی جمهوری اسلامی از همکاری احتمالی برخی چهره‌های دولت اسد با اسرائیل باعث شده است روابط تهران و دمشق رو به سردی برود.
مطالب بیشتر در سایت ایندیپندنت فارسی
جاشوآ لندیس، استاد دانشگاه اوکلاهما، هم در مصاحبه با صدای آمریکا، گفت که بسیاری از چهره‌های سوریه و از جمله ارتش این کشور از رفتار جمهوری اسلامی در کشور خود دل خوشی ندارند و خیلی‌ها نگران‌اند که حملات اسرائیل روحیه ارتش را پایین بیاورد.
او اضافه کرد که تصمیم ایران برای قطع ارسال محصولات نفتی یارانه‌ای به سوریه باعث شد بحران اقتصادی این کشور بدتر از پیش و نارضایتی‌ها بیشتر شود. با این حال، دکتر لندیس تاکید کرد بعید است تنش‌ها بین تهران و دمشق به گسست بین این دو حکومت منجر شود.
لندیس گفت: «تنش‌ها بدتر از پیش شده‌اند؛ چرا که تحریم‌ها علیه روسیه و ایران و فشار نظامی علیه ایران با حمله اخیر (علیه کاروان ایرانی در نزدیکی ایستگاه مرکزی بوکمال) این تصویر را می‌دهد که اوضاع سوریه از بد به بدتر رسیده است و تنش‌ها در روابط بالا گرفته‌اند.»
خاطر ابودیاب، استاد علوم سیاسی در دانشگاه پاریس، نیز گفت از نشانه تنش‌ها لغو سفر ابراهیم رئیسی به دمشق است که قرار بود در ماه دسامبر انجام شود. البته ابودیاب تاکید کرد که اساس رابطه جمهوری اسلامی و دمشق همچنان محکم و پابرجا است و یادآوری کرد که علی عباس، وزیر دفاع سوریه، اخیرا از ایران بازدید و توافق‌هایی در رابطه با روابط الکترونیک و اطلاعاتی امضا کرده است. ابودیاب معتقد است که در سوریه، جمهوری اسلامی همچنان بیش از روسیه قدرت دارد.
مهرداد خوانساری، کارشناس ایرانی مقیم لندن، هم در این زمینه با صدای آمریکا صحبت کرد و گفت که سپاه پاسداران خواهان احیای برجام است تا بتواند مجددا منابعش را در جاهایی مثل سوریه خرج کند. او نیز بعید می‌داند که روابط جمهوری اسلامی و اسد به بن‌بست جدی بخورد.
او توضیح می‌دهد: «اسد به چه کسی می‌تواند بیش از جمهوری اسلامی اعتماد کند؟ شاید الان اوضاع ایده‌آلی نباشد اما اگر به ۱۰ تا ۱۵ سال گذشته نگاه کنیم، می‌بینیم که حکومت ایران قابل‌اتکاترین شریک آن‌ها بوده است.»
دولت اسد در چند سال گذشته کوشید روابط خود را با برخی کشورهای عربی و ترکیه را ترمیم کند و در این زمینه موفقیت‌هایی هم داشت. آخرین پرده از این تلاش بهبود روابط دمشق و آنکارا شامل دیدارهایی بین مقام‌های این کشور است.
روسیه در حال حاضر در تلاش است نشستی با حضور رهبران ترکیه، سوریه و جمهوری اسلامی برقرار کند. میخاییل بوگدانوف، معاون وزیر خارجه روسیه و فرستاده ویژه رئیس‌جمهوری این کشور در خاورمیانه و آفریقا، روز شنبه گفت: «زمان دیدار وزیران امور خارجه روسیه، سوریه و ترکیه هنوز تعیین نشده اما مذاکرات در این مورد ادامه دارد. ما روی مسئله برگزاری جلسه وزیران کار می‌کنیم و با هیئت‌هایی از ایران و سوریه مذاکرات داشته‌ایم و از طریق سفارت‌هایمان با همکاران ترکیه‌ای‌مان نیز در تماس‌ایم.»
