زیتون - طاها پارسا
هرچند ابهام در عوامل احتمالی و انگیزههای مسموم کردن دانشآموزان دختر امکان تحلیل این ماجرا را سخت کرده، اما از عواقب احتمالی این حملات شیمیایی میشود نوشت. (این ابهام و این وضعیت سهماهه یادآور سه روز نخست شلیک به هواپیمای مسافربری اوکراینی است). یعنی فارغ از اینکه چه گروهی طراح و مجری این تبهکاری باشد، عواقبی یکسانی بر آن مترتب است.
۱. خبرِ اول رسانههای رسمی و شبکههای اجتماعی خبر مسمویتها و ابهامات و تناقضهای نهفته در آن است، یعنی تا بهاینجای کاری فضای رسانهای به تسخیر این حملات شیمایی در آمده؛ اولویتهای دیگر خبری را فراموش شده و یا به شکل طبیعی تحت تأثیر قرار گرفته. خبرهای مرتبط با اعتراضات، سرکوبها و برخوردها با مخالفان از جمله تشدید حصر، و حتی اخبار مرتبط با پرونده هستهای ایران و اورانیوم ۸۴ درصدی هم ذیل این خبر قرار گرفتهاند. خبر بستری شدن میرحسین موسوی و وضعیت جسمی او بهعنوان برجستهترین مخالف وضعیت فعلی، حتی اگر به خبر داغتری هم تبدیل شود ممکن است تحتالشعاع خبر مسمویتها قرار بگیرد، مخصوصا اگر پای حکومت در میان باشد و بخواهد ابعاد ماجرا را گستردهتر کند و یا سناریوهای بعدی و بازداشتها و دادگاههای صوری را هم برای آن نوشته باشد. بهعبارتی دیگر این حملات تروریستی(به معنای دقیق کلمه) زمینه و استعداد ترورهای بزرگتری را هم دارد که امکان وقوع آنرا نباید نادیده پنداشت یا حتی دست کم گرفت، مخصوصا از جانب گروهی/حکومتی که به یک هواپیمای مسافربری دو بار شلیک میکند.
۲. ناتوانی حکومت و زمینگیر شدن سیاست حکومتی، دومین پیآمد طبیعی خبر مسمومیتهاست. این حملات شیمیایی را از هر طرف که بخوانیم معنایی جز این ندارد؛ یا حکومت در مهار و دستگیری عوامل این رفتارهای وحشتزا و تروریستی عاجز است و یا عاجزانه برای مهار جامعه و تسخیر افکار عمومی به سیاستِ ترور روی آورده.
۳. توسل به برداشتِ مبتذلی از «امنیت» یکی از دستاویزهای جمهوری اسلامی در چهار دهه گذشته برای مهار جامعه مدنی بوده. برداشت و استقرار امنیت به روایت روسی-چینی آن در جمهوری اسلامی سابقهدار است. خمینی جنگ را -حمله صدام به ایران را - بهدرستی «نعمت» خواند. لشکرکشی به کردستان و بهخشونت کشاندن خواستههای احزاب کُرد نام «مبارزه با تجزیهطلبی» به خود گرفت تا ذیل مفهومِ امنیت، جامعه ایران ابزار دست سیاستهای حکومت شود. وقتی دفاع روسی برای بقای بشار اسد را مبارزه با داعش نام نهادند و گفتند «اگر در سوریه نجنگیم باید در تهران بجنگیم» باز هم «امنیت» ابزار فریبکاری حکومت شد. مسمومیتهای زنجیرهای روزهای اخیر در هر صورت پدیدهای ضد امنیتاند و ذیل حرکات تروریستی میشود آنها را دستهبندی کرد. به این معنا سومین پیآمد این حملات شیمیایی در مدارس «دخترانه» فعال شدن «امنیت» علیه «آزادی» و «زندگی» و «زن» است. امنیت در ماهیتِ (کلاسیک و عام) خود مفهومی است که با آزادی نسبت معکوس دارد و هر چه آزادی محدودتر شود امکان تأمین امنیت بیشتر میشود.