آیتالله خامنهای در دیدار روز یکشنبه خود با مسوولان سازمان انرژی اتمی ایران با عدول آشکار از حوزه اختیارات قانونی خود هدفگذاری و دو مطالبه بسیار بلندپروازانه خود از دانشمندان، متخصصان، کارشناسان و مسئولان صنعت هستهای کشور را بدین گونه ابلاغ کرد:
- ۲۰ هزار مگاوات از برق کشور باید برق هستهای باشد،
- روی نیروگاههای کمظرفیت (تکنولوژی موتور زیردریایی و ناو اتمی و ...) کار کنید.
کاشکی مشاوران نزدیک آیتالله خامنهای بهجای این توصیههای غیرمعقول و به لحاظ کارشناسی نامستدل و غلط، ایشان را پیش از این سخنرانی بهتر و راهبردیتر در مورد تنگناهای برق هستهای توجیه میکردند که نیروگاههای هستهای فنآوری دیروز هستند و این نیروگاهها و دانش هستهای مرتبط با آن شاید دیگر هیچ توجیه علمی و اقتصادی بهغیر از امور امنیتی و دفاعی - بازدارندگی نداشته باشند.
برای کشوری با طول و عرض جغرافیایی ایران و داشتن ۳۰۰ روز آفتابی در سال نیروگاههای خورشیدی امّا یگانه راهحل معقول و به لحاظ استانداردهای امنیتی مطمئن و مقرون بهصرفه از نظر اقتصادی جهت تولید الکتریسیته پاک میباشند؛ ایران ما با تواناییهای علمی متخصصان و کارشناسان خودی و مختصات جغرافیایی توانایی تبدیل شدن به یکی از هابهای اصلی انرژی خورشیدی در جهان را دارد درحالیکه هماکنون با ۴۵۵.۵ مگاوات تنها کمتر از نیم درصد کل برق مصرفی کشور از طریق این نیروگاهها تأمین میگردد.
آلمان کشوری با مساحتی در حدود یکچهارم ایران در غرب اروپا با طول و عرض جغرافیایی اشکارا نامناسبتر از کشور ما برای تولید انرژی خورشیدی در حال حاضر با ۵۹ گیگاوات بیشاز ۱۲۹ برابر ایران انرژی خورشیدی تولید میکند و بر خلاف ایران سهم این انرژی در سبد انرژیهای موجود در این کشور بالاتر از ۳۷ درصد میباشد.
این در حالی است که با تکیه بر برق هستهای برای تأمین کل برق تولیدی کشور در شرایط کنونی کشور یعنی ۹۰ گیگاوات به بیشاز ۹۰ نیروگاه در اندازه نیروگاه بوشهر با ظرفیت تولید ۱۰۲۴ مگاوات نیاز خواهد بود. حتی ۲۰ هزار مگاوات هدفگذاری شده از جانب آیتالله خامنهای نیز در آینده حتی دهسال آتی نیز قابل اجرا و دسترسی نمیباشد. اگر درنظر بگیریم که ساخت نیروگاه بوشهر در مرحله نهایی شدن قرارداد پایان ساخت آن بهوسیله روسها ۱۶ سال بهطول انجامید و هزینه تخمینی آن بین پنج میلیارد دلار (علیاکبر صالحی رئیس پیشین سازمان انرژی اتمی) و۱۱ میلیارد دلار (مؤسسه کارنگی) برآورد شده است برای این هدفگذاری جاهطلبانه به بیست نیروگاه در اندازههای نیروگاه بوشهر نیاز خواهیم داشت. تنها موقعیت یابی برای ساخت این سایتها در کشور زلزلهخیز ایران شاید سالها طول بکشد.
در همین رابطه دانستن این نکته که هزینه تولید یک کیلووات/ساعت الکتریسیته از طریق نیروگاههای خورشیدی حدوداً ۲۳ سنت (یورو) و برای برق هستهای ۴۳ سنت(یورو) برآورد میگردد خود استدلال دیگری بر غیراقتصادی بودن و مستدل نبودن این توصیه یعنی توسعه فنآوری برق هستهای به مثابه راهبرد کلان کشور در راستای تامین و تولید الکتریسیته میباشد.
اگر چرخه آزاد اطلاعات علمی - تخصصی در کشور بدون ترس از سانسور و اقدامات ایضایی دستگاههای نظارتی و امنیتی وجود میداشت کارشناسان این عرصه میتوانستند مسوولین از جمله رهبری کشور را در راستای تصمیمسازیهای صائبتر با آرا و نظرات تخصصی این حوزه آشنا و مورد مشاوره قرار بدهند.
شیخِ شیاد، مهران رفیعی