اما واکنش طرفی که قرار است «ترسانده شود» در مقابل ایجاد کننده ی ترس چگونه خواهد بود؟

ابتدا فردی که می ترسد بر اساس عقل و منطق و دو دو تا چهارتای انسانی، خود را از موضوعاتی که می تواند او را درگیر کاری خطرناک کند دور نگه می دارد.

بعد به لحاظ خصلت بشری، اندک اندک از حصار ایمنی که به دور خود ایجاد کرده بیرون می آید و به عامل ایجاد ترس نزدیک می شود.

با نزدیک شدن به عامل ترس، ترس او کاهش می یابد و فاصله اش با عامل ترس را کم و کم تر می کند.

برای این که گرفتار عامل ترس نشود، او هم به شیوه ی پنهان کردن و رازگون کردن خود عمل می کند و خود را بزرگ تر و خطرناک تر از آن چیزی که هست نشان می دهد.

برخورد آغاز می شود.

در صحنه ی درگیری، باز بنا به خصلت بشری، موضوع ترس به ناگهان از میان می رود و جای آن را گردن کشی و دعوت به مقابله می گیرد حتی اگر طرف مقابل واقعا قوی تر باشد.

با فروکش کردن درگیری، طرف ضعیف مجددا دچار ترس می شود و این روند مجددا تکرار می شود.

این توضیح بسیار کوتاه و ناقص از موضوع حاکمیت به کمک ترس است. لذا اگر از این عامل بیش از اندازه و به طور دائم استفاده شود، اثرش در دراز مدت کلا خنثی می شود و جای آن را گردن کشی و مقابله می گیرد.

ساواک آقای ثابتی، در ادارات مربوط به امنیت داخلی، روی عامل ترس و هراس افکنی در دل مخالفان حکومت پادشاهی بسیار تکیه داشت و توانسته بود در دل افراد منتقد و مخالف -به یک اندازه- ایجاد رعب و وحشت کند طوری که حد فاصل میان منتقد و مخالف -چه مخالفان بالقوه و چه بالفعل- از میان رفته بود و این یکی از اِشکالات ادارات امنیت داخلی ساواک بود.

بر عکس، ادارات ضد جاسوسی و بخش های امنیت خارجی ساواک بسیار درست، زیرکانه، دقیق، و حساب شده عمل می کرد که به این بخش در مطالب بعد می توان پرداخت.

مهم نیست که نظر احساسی امروز ما نسبت به درست و غلط عملکرد ساواک چه باشد. یک عده می گویند ضعیف عمل کرد و باید بیشتر می گرفت و می کشت، و عده ای دیگر می گویند عملکرد هراس افکن او از پی و بن اشتباه بود. مهم این است که روش ساواک «قطعا و حتما در امر حفظ امنیت داخلی اشتباه بود» چرا که حکومت پیشین، به هر دلیل ساقط شد و ساواک نتوانست آن را حفظ کند.