ایندیپندنت فارسی - پس از حمله روز دوشنبه اسرائیل به کنسولگری جمهوری اسلامی در دمشق که به کشته شدن دو فرمانده ارشد نیروی قدس سپاه و پنج افسر دیگر منجر شد، تهران تهدید کرد که از تل‌آویو انتقام می‌گیرد اما سوالی که مطرح است این است که تهران چگونه می‌خواهد آنچه را علی خامنه‌ای گفت عملی و اسرائیل را «پشیمان» کند؟
به اعتقاد تحلیلگران رویترز، جمهوری اسلامی پس از حمله اسرائیل به سفارتش در سوریه در این مخمصه گرفتار شده است که چطور بدون ایجاد درگیری گسترده‌تر در منطقه، آن را تلافی کند و در عین حال قدرتش را هم به رخ بکشد.
تهران چند گزینه دارد. می‌تواند از نیروهای نیابتی‌اش که سال‌ها روی آن‌ها سرمایه‌گذاری کرده است، برای حمله به نیروهای ایالات متحده در منطقه بهره بگیرد، از آن‌ها برای حمله مستقیم به اسرائیل استفاده کند یا برنامه هسته‌ای‌اش را که آمریکا و متحدانش مدت‌ها است به دنبال مهار آن‌اند، گسترش دهد.
چند مقام آمریکایی که نخواستند نامشان فاش شود، به خبرگزاری رویترز گفتند که تحرکات در منطقه را از نزدیک دنبال می‌کنند تا ببینند آیا نیروهای نیابتی تحت حمایت جمهوری اسلامی مانند گذشته به نیروهای آمریکایی مستقر در عراق و سوریه حمله خواهند کرد یا خیر؛ حملاتی که از ماه فوریه و پس از اینکه واشینگتن به قتل سه سرباز آمریکایی در اردن واکنش جدی نشان داد و به اهدافی در سوریه و عراق مرتبط با سپاه پاسداران و شبه‌نظامیان تحت‌حمایت تهران حمله کرد، متوقف شده‌اند.
مقام‌های آمریکایی گفتند هنوز اطلاعاتی به دست نیاورده‌اند که نشان دهد گروه‌های تحت حمایت جمهوری اسلامی در پی هدف گرفته شدن کنسولگری این کشور در دمشق، به دنبال حمله به نیروهای آمریکایی باشند. با این حال این احتمال به قدری جدی است که ایالات متحده روز سه‌شنبه در نشست شورای امنیت سازمان ملل صراحتا به تهران در مورد آن هشدار داد.
مطالب بیشتر در سایت ایندیپندنت فارسی
رابرت وود، معاون نماینده ایالات متحده در سازمان ملل، تاکید کرد: «ما در دفاع از نیروهایمان تردید نخواهیم کرد و هشدارهای قبلی‌مان به تهران و نیروهای نیابتی این کشور را تکرار می‌کنیم که به دنبال سوءاستفاده از موقعیت برای از سرگیری حملات به نیروهای آمریکایی نباشند.»
رابرت وود همچنین گفت که واشینگتن هنوز درباره ماهیت ساختمانی که در دمشق هدف قرار گرفته است، اطلاعات تاییدشده‌ای ندارد.
مقام‌های جمهوری اسلامی ایران می‌گویند ساختمان مجاور سفارت جمهوری اسلامی ایران در دمشق بخش کنسولی سفارت بوده و تصاویری که در خبرگزاری‌ها منتشر شده، نیز نشان می‌دهد که تابلویی طلایی‌رنگ تحت عنوان «کنسولی سفارت جمهوری اسلامی ایران» روی ورودی این ساختمان نصب شده است. با این حال برخی مدعی‌اند که این ساختمان کاربری نظامی داشته و محل برگزاری جلسات سپاه و گروه‌های نیابتی آن بوده است و حضور هم‌زمان هفت عضو سپاه آنجا همراه با تعدادی تبعه لبنان و سوریه را گواهی بر این مدعا می‌دانند.
یک منبع آگاه در گفت‌وگو با رویترز گفت که به نظر می‌رسد جمهوری اسلامی در پاسخ دادن به حمله اسرائیل و در عین حال اجتناب از یک جنگ همه‌جانبه، با چالش‌هایی مواجه است. او توضیح داد: «حاکمان ایران با این معضل واقعی مواجه‌اند که اگر پاسخ دهند، ممکن است درگیر رویارویی شوند که به‌وضوح آن را نمی‌خواهند. از سوی دیگر اگر هیچ واکنشی به این حمله نشان ندهند، این پیام را ارسال می‌کنند که تهدیدهایشان توخالی است.»
او با بیان اینکه تهران ممکن است به اسرائیل یا سفارتخانه‌ها و تاسیسات یهودی خارج از اسرائیل حمله کند، افزود: «تهران می‌خواهد اقدام‌هایی انجام دهد که در عین حال که به گسترش جنگ منجر نمی‌شوند، قاطعانه باشند؛ در نتیجه ممکن است تصمیم بگیرد به جای حمله به نیروهای آمریکایی، به منافع اسرائیل حمله کند.»
الیوت آبرامز، کارشناس اندیشکده شورای روابط خارجی ایالات متحده، نیز در این زمینه به رویترز گفت که معتقد است جمهوری اسلامی خواهان جنگ همه‌جانبه با اسرائیل نیست اما احتمال دارد منافع اسرائیل را هدف قرار دهد. آبرامز تاکید کرد: «فکر می‌کنم تهران در حال حاضر خواهان یک جنگ بزرگ میان اسرائیل و حزب‌الله نیست، بنابراین شبه‌نظامیان حزب‌الله در قالب یک اقدام بزرگ پاسخی نخواهد داد اما احتمال اقدام‌هایی مانند تلاش برای حمله به سفارت اسرائیل وجود دارد.»
به عقیده برخی دیگر از تحلیلگران، جمهوری اسلامی ممکن است در پاسخ به حمله روز دوشنبه، تسریع برنامه هسته‌ای‌اش را در دستور کار بگذارد. تهران از زمانی که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری سابق ایالات متحده، در سال ۲۰۱۸ از توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ (برجام) خارج شد، برنامه هسته‌ای‌اش را گسترش داد و حالا ممکن است بخواهد از این فرصت برای نزدیک‌تر شدن به ساخت بمب استفاده کند. هرچند به گفته ناظران، غنی‌سازی اورانیوم تا درجه ساخت بمب می‌تواند تبعات بسیار زیادی برای تهران داشته باشد و خطر حمله اسرائیل یا ایالات متحده را تشدید کند.
از سوی دیگر، برخی کارشناسان هم می‌گویند نباید بابت حمله به کنسولگری جمهوری اسلامی در دمشق منتظر پاسخی شدید از این کشور بود؛ همان‌طور که تهران در موارد مشابه مانند کشته شدن محسن فخری‌زاده یا قاسم سلیمانی، فرمانده سابق نیروی قدس، نیز «انتقام سخت» را وعده داد اما تاکنون این وعده را محقق نکرده است.
به گفته جان آلترمن، کارشناس مرکز مطالعات راهبردی و بین‌المللی سی‌اس‌آی‌اس (CSIS)، جمهوری اسلامی بیش از آنکه علاقه داشته باشد به اسرائیل درسی بدهد، خواهان آن است که به متحدانش در خاورمیانه نشان دهد که ضعیف نیست.
فیلمی از قدرت وحشتناک زلزله دیروز در تایوان
مهدی نصیری: نه به جمهوری اسلامی!
