اجرای قانون جوانی جمعیت موجب افزایش معلولیت میشود
رضا ملکزاده وزیر اسبق بهداشت میگوید: بهترین شاگردهایی که در این مملکت تربیت کردم مهاجرت کردند، وقتی از آنها میپرسیم چرا مهاجرت میکنید پاسخ میدهند با شما که این همه خدمت کردهاید این برخوردها میشود پس قرار است با ما چه برخوردی کنند. هر فرد دانشمند و باسوادی که ما از دست میدهیم یک خسران عظیم است اما متاسفانه این آقایانی که این روزها آمدهاند اصلاً چنین خسرانی را درک نمیکنند
خبرآنلاین - «بهترین شاگردانم از ایران مهاجرت کردند.» این جمله رضا ملکزاده است، وزیر اسبق بهداشت که مهمان کافه خبر خبرآنلاین بود، او هم سالهای انقلاب فرهنگی را تجربه کرده و هم در سالهای اخیر خودش تا مرز اخراج از دانشگاه پیش رفته، میگوید: «همانهایی که آدمها را از دانشگاه اخراج میکردند حالا سرکار آمدهاند.» بهتعبیر او سیستم گزینشها از ابتدا در جمهوری اسلامی غلط بوده و در سالهایی که مسئولیت داشته تلاش کرده تا افراد محروم از کار و تحصیل را به دانشگاه برگرداند.
ملکزاده در بحران شیوع ویروس کرونا معاون وزیر بهداشت بود، اما خودش میگوید دل خوشی از آن روزها ندارد و فقط «تلخی»ها برایش بهیاد مانده است، عجله برای استفاده از واکسنهای تولید داخل در همهگیری کرونا از نقدهای او به سعید نمکی، وزیر سابق بهداشت بود، اختلاف نظری که سبب شد او از وزارتخانه برود، اما صحبتهایش درباره سابقه اخراج 40 نفر از استادان دانشگاه علوم پزشکی یکبار دیگر نام او را به سر زبانها انداخت، معتقد است بهخاطر همین ناملایمتیها پزشکان از کشور مهاجرت میکنند، مهاجرتی که بهتعبیر ملکزاده به وضعیت بحرانی رسیده است.
وزیر اسبق بهداشت در این گفتوگو به مشکلات اقتصادی در کشور اشاره میکند و معتقد است کسانیکه اصلاً برجام را نخواندند مانع از اجرای آن شدند، او دستاوردهای ظریف، وزیر سابق امور خارجه را تحسین میکند و میگوید: «آقایانی که الان سرکار هستند در زمان انتخابات میگفتند ۹۰ درصد مشکلات از بیمدیریتی و ۱۰ درصد آن بهخاطر تحریم است، حالا که خودشان آمدند میفهمند که تحریم چه ضربهای زده است.»
متن کامل گفتوگو با رضا ملکزاده در ادامه آمده است:
اجازه بدهید برای شروع به سالها قبل برگردیم، در دوره انقلاب فرهنگی شما چه مسئولیتی داشتید؟
من در دانشگاه شیراز به عنوان معاون دانشکده پزشکی و معاون دانشگاه بودم که در یک روند دو سه ساله رئیس دانشگاه شدم و پنج سال هم رئیس دانشگاه ماندم.
آن دوره استادانی داشتید که در جریان انقلاب فرهنگی مجبور شدند دانشگاه را ترک کنند؟
متاسفانه در آن زمان تفکری در دانشگاه حاکم شد که هم استادان و هم دانشجویانی که متفاوت فکر میکردند را اخراج کرد.
تصمیمگیری شما در آن شرایط چه بود؟
من با این اقدامات مخالفت کردم، حتی وقتی رئیس دانشگاه شدم حکم اخراج یکسری از استادان که توسط افراد تندرو اخراج شده بودند را امضا نکردم، آن روزها نزدیک به ۲۰۰ دانشجو اخراج شدند اما وقتی من رئیس دانشگاه شدم همه آن دانشجوها را برگرداندم. ولی متاسفانه خیلی از استادانی که اخراج شدند به آمریکا رفتند و الان یک شخصیت علمی بزرگ در دنیا هستند، البته من از آنها برای برگشت به دانشگاه دعوت کردم و تعدادیشان که در ایران بودند برگشتند و کسانیکه از ایران خارج شدند به دانشگاه برنگشتند.
حدود ۴۰ سال بعد از این تجربه، یک نامهای از آقای دکتر ملک حسینی در دسترس هست و اتفاقا در آن درباره همین افسوسی که شما الان گفتید نوشتهاند، با این تفاوت که موضوع نامه شما هستید، یعنی اخراج تلویحی و بازنشستگی اجباری که برای شما درنظر گرفتند، ایشان در آن نامه نوشتند که این صندلی دانشگاه تهران هست که به شما نیاز دارد، چرا همچنان مسئله کنار گذاشتن و اخراج استادان وجود دارد؟
تاریخ خیلی مواقع تکرار میشود. اجازه بدید یک نکته بگویم، من بعد از ریاست دانشگاه شیراز معاون وزارت بهداشت شدم، آن موقع دکتر فاضل وزیر بودند، سال ۱۳۶۸ ایشان من را به عنوان معاون آموزشی وزارت بهداشت به این وزارتخانه دعوت کردند، وقتی مسئولیت گرفتم دیدم همین مسئله در وزارت بهداشت هم رخ داده است، صلاحیت نزدیک به ۳۰۰ نفر از بهترین فارغالتحصیلان پزشکی توسط یک کمیته گزینش رد شده بود تا آنها نتوانند در دوره تخصص ادامه تحصیل دهند، من اولین کاری که کردم این بود که مجدد پرونده این افراد را بررسی کردم و تقریباً تمام آنها را به دانشگاه برگرداندیم، فقط بعضی از آنها که مهاجرت کرده بودند برنگشتند اما ۲۸۰ نفر از آنها که در گزینش رد شده بودند با اقدام مجدد من بهعنوان مسئول گزینش به دانشگاه برگشتند. برخی از آنها الان تبدیل به بهترین متخصصان شدهاند حتی رئیس یک بیمارستان شدند و دارند به مردم خدمت میکنند.
فیلترهای گزینش چه بود که این پزشکان را کنار گذاشتند؟
گزینش به آن معنا که ما در جمهوری اسلامی آوردیم واقعاً چیز غلطی بود، بعضی مواقع در آن غرض بود، خیلی مواقع در آن حسادت وجود داشت. در تمام عمرم با تندروی و حدف آدمها مخالفت کردم اما متاسفانه الان همانهایی که همیشه تندروی میکنند حاکم شدهاند و با من هم همین کار را انجام دادند.
دلیلشان برای حذف کردن یا کنار گذاشتن شما چه بود؟
چند دلیل دارد، ترکیبی از حسادت، نادانی و عدم انتقاد پذیری سبب این مسائل میشود.
شما به مهاجرت فکر کردهاید؟ یا اینکه از مهاجرت نکردن پشیمان نیستید؟
من پشیمان نیستم، من زمانیکه در دانشگاه پهلوی بودم همیشه جزو شاگردهای اول و دوم بودم، رقیب من در دانشگاه بعد از پایان تحصیل به امریکا رفت، اما من تصمیم گرفتم در ایران بمانم و حالا به بیش از ۲ هزار دانشجوی پزشکی آموزش دادهام، این بهترین تجربه من بود.
خیلی میشنویم مهاجرت پزشکان رواج پیدا کرده و از کشور خارج شدهاند، این مسئله به مرحله نگرانی رسیده است؟
نه تنها نگرانی، بلکه به مرحله بحرانی رسیده است. بهترین شاگردهایی که در این مملکت تربیت کردم مهاجرت کردند، وقتی از آنها میپرسیم چرا مهاجرت میکنید پاسخ میدهند با شما که این همه خدمت کردهاید این برخوردها میشود پس قرار است با ما چه برخوردی کنند.
آقایانی که الان سرکار هستند در زمان انتخابات میگفتند ۹۰ درصد مشکلات از بیمدیریتی و ۱۰ درصد آن بهخاطر تحریم است، حالا که خودشان آمدند میفهمند که تحریم چه ضربهای زده است، هر روز ما میبینیم که نا امیدی دارد بیشتر میشود.
آقای دکتر شما تجربه خوبی هم با دولت قبلی و آقای نمکی نداشتید و مجبور به استعفا شدید، چرا این اتفاق افتاد؟
من همیشه سعی کردم در ایران کار علمی و درست انجام بدهیم و از چیزی که سلامت مردم را تخریب میکند پرهیز کنیم، اما وقتی مشاهده کردم ایشان (نمکی - وزیر بهداشت) کارهای اشتباهی انجام میدهد احساس کردم وزارتخانه دیگر جایگاه من نیست.
منظورتان از دارو همان واکسن کرونا است؟
نظر من این بود که اگر ما یک واکسنی را در ایران تولید کردیم اول باید آن را تست کنیم تا مطمئن شویم این واکسن ایمنی ایجاد میکند، اما اینها بعضی مواقع میخواستند یک چیزی درست کنند و بدون بررسی بگویند این واکسن است.
از سلامت صحبت کردید، وضعیت شاخصهای سلامت در کشور ما چگونه است؟
امروز یکی از مهمترین شاخصهای سلامت که ما در آن عقب هستیم مرگ زودرس است، آدمها باید بیشتر از ۷۰ سال عمر کنند و در این سن سالم باشند، نزدیک به ۴۵ درصد از ایرانیان زیر ۷۰ سال عمر میکنند. متاسفانه ۵۰ درصد ایرانیان وقتی به سن ۵۰ سالگی میرسند فشار خون دارند، ۶۰ درصد ایرانیان چربی خون بالایی دارند، وقتی فشار خون و چربی خون بالا بهطور همزمان در فردی باشد سبب چربی زودرس میشود.
محدودیتهایی در غربالگری یا سقط درمانی داریم، آیا این محدودیتها میتواند سببساز افزایش به دنیا آمدن نوزادان دارای معلولیت شود؟
قطعاً، اگر اجرا شود موجب میشود که معلولیت در ایران افزایش پیدا کند. همه این موارد تصمیمات صحیح و علمی نیست، شما موقعی میتوانی وضع مملکت ایران را درست کنید که وضعیت اقتصادی را درست کنید، وضعیت اقتصادی را موقعی میتوانید درست کنید که تحریمها برداشته شود، مگر میشود وضع کشور را درست کرد درحالی که پول نفت فروخته شده را به ما نمیدهند.
آقای دکتر افرادی مانند شما که در سالهای گذشته مسئولیت داشتند اخیراً نقدهای جدی به مدیریت کشور دارید، چرا حرفهای شما را نمیشنوند؟
این افرد از اول انقلاب هم بودند، فقط فرقش این است که اول سرکار نبودند اما حالا همانهایی که آدمها را از دانشگاه اخراج میکردند سرکار آمدهاند.
نظرتان درباره رواج خودکشی رزیدنتها چیست؟
این مسئله به نا امیدی برمیگردد، مهمترین عامل خودکشی نوعی افسردگی است و چیزی که خیلی بر آن تاثر دارد نا امیدی است، وقتی آدمها نمیتوانند آینده روشنی برای خودشان تصور کنند، وقتی یک خانم دکتری فارغالتحصیل شده متوجه میشود حقوق کافی برای اداره زندگی نمیگیرد احساس میکند هیچ چیزی ندارد، این چیزی است که سبب افسردگی آدمها میشود.