ایران وایر - آوات پوری : آیین زرتشتی یکی از سه دینی است که در «قانون اساسی جمهوری اسلامی» به رسمیت شناخته شده، با این حال این امر باعث نشده است که پیروان آن از نفرتپراکنی مصون باشند.
نفرتپراکنی علیه زرتشتیان ممکن است آشکارا و هدفمند به منظور برچسبزنی، توهین، تحقیر، نشانهگذاری، دیگریسازی و اعمال انزوا بر آنها انجام شود. همچنین میتواند به صورت ضمنی، بدون این که گوینده هیچ یک از نیات بالا را در سر داشته باشد، رخ دهد که در اینجا به هر دو مورد پرداخته میشود.
پیروان اقلیتهای آیینی اغلب با استناد به باورها و آموزههای دینی خود هدف نفرتپراکنی قرار میگیرند. به عبارت دیگر، تحریف آموزهها و انتساب باورهای نادرست به یک دین، زمینه را برای سرکوب و دیگریسازی از پیروان آن دین فراهم میکند.
در این میان باید توجه داشت که هدف از مقابله با نفرتپراکنی، نه توجیه یا ترویج آموزهها و باورهای یک اقلیت اجتماعی بلکه حمایت و دفاع از حقوق اعضای آن گروه به عنوان انسانهای برابر در جامعه است.
نفرتپراکنی آشکار و هدفمند
۱- نظریههای توطئه
بر اساس یافتههای تیم نظارت بر محتوای «ایرانوایر»، بیشترین درصد از نفرتپراکنیهای مجازی علیه زرتشتیان در یک سال گذشته را نظریههای توطئه تشکیل میدهد.
👈مطالب بیشتر در سایت ایران وایر
بیشتر این مطالب حاوی تئوریهای توطئه مبنی بر نفوذ پیروان این اقلیت دینی به همراه بهاییان و یهودیان در صداوسیمای جمهوری اسلامی هستند که به ویژه از سوی اعضای یک گروه موسوم به «ریاستارت حکومت ایران» پخش میشوند. اعضای این گروه با پخش گسترده تئوریهای توطئه علیه زرتشتیان، یهودیان و بهاییان، تلاش میکنند پیروان این اقلیتها را در مقابل پیروان اهل تشیع و اهل تسنن قرار بدهند.
آنها با استناد به تئوریهای توطئه ادعا میکنند که پیروان این اقلیتهای دینی بهصورت مخفیانه در ساختار قدرت سیاسی، اقتصادی و نظامی ایران نفوذ کرده و آن را به دست گرفتهاند تا حکومت و مردم را به انحراف و نابودی بکشند. بدین شکل، از اقلیتهای دینی که در ایران بهشکلی نظاممند تحت ستم و سرکوب هستند، تصویری وارونه ارایه میشود و آن را دستاویز توهین و تهدید به اعمال خشونت علیه آنها قرار میدهند. در نمودار زیر میتوانید بیشترین هشتگهای استفاده شده در مطالب علیه زرتشتیان در سال ۲۰۲۴ را مشاهده کنید.
از ابتدای سال میلادی ۲۰۲۴ تاکنون، نزدیک به ۱۲ هزار مطلب حاوی زرتشتیستیزی به زبان فارسی در شبکههای اجتماعی منتشر شده که در حدود هزار و ۲۰۰ مطلب از آنها از کلیدواژههای «جاسوس» و «نفوذ» استفاده کردهاند.
جالب است که در نزدیک به سه هزار محتوا از مجموع این مطالب، از دستکم یکی از کلیدواژههای «بهایی»، «بهائی»، «بهاییان» و «بهائیان» استفاده شده است که نشان میدهد بخش قابل توجهی از حملات گفتاری به زرتشتیان همزمان بهاییان را نیز هدف قرار میدهد.
۲- ردیه نویسی
«دانشنامه جهان اسلام» «ردیه» را این گونه تعریف کرده است: «گونهای نوشتار كه مضمون اصلی آن اثبات بطلان عقیده يا مدعایی خاص است.» ردیهنویسی یک سنت رایج در جهان اسلام به شمار میرود و در ایران بهویژه در دوران «صفویه» و ابتدای «قاجار» برای مقابله با دیگر ادیان رواج یافت. نویسندگان ردیهها علیه دیگر ادیان، اغلب عالمان مسلمان یا تازهمسلمانهایی بودهاند که پس از گرویدن به اسلام، درصدد رد عقاید و باورهای گذشته خود برآمدهاند.
جمهوری اسلامی به عنوان یک حکومت تمامیتخواه دینی، اهتمام ویژهای در تقویت جریانهای ردیهنویسی علیه به خرج میدهد. به همین دلیل است که در ایران امروز بیش از هر زمان دیگری ردیه علیه اقلیتهای دینی نوشته میشود.
به نظر میرسد کار ردیهها، آنطور که از اسم آن بر میآید، نفی یا اثبات بطلان نظری باورها و عقاید یک دین خاص باشد. اما از آنجایی که در چارچوب حکومتی مانند ایران اساسا هیچ امکانی برای پاسخگویی به آنها از سوی باورمندان به این ادیان وجود ندارد، عملا زمینه را برای انزوا و به دنبال آن، سرکوب هر چه بیشتر باورمندان به این ادیان فراهم میکند.
در حال حاضر وبسایتها و خبرگزاریهای فراوانی که بنا به شواهد بهصورت مستقیم یا غیرمستقیم وابسته به حکومت ایران هستند، بهشکلی سازمانیافته ردیههایی علیه اقلیتهای دینی در ایران منتشر میکنند که برخی از مهمترین آنها از این قرارند: «شیعهکوئست»، «فرقهنیوز»، «ادیاننیوز»، خبرگزاری «ابنا» (اهل بیت) و «راه راستی».
نفرت پراکنی ضمنی
۱- کاربرد واژه مجوس و گبر
«مجوس» معرب واژه «مگو»، «مگوش» در زبان فارسی باستان و «مغ» در فارسی امروزی است. «قرآن»، کتاب آسمانی مسلمانان، یک بار از این واژه برای اشاره به زرتشتیان استفاده کرده و آنها را در گروه «اهل کتاب» قرار داده است.
بر اساس «لغتنامه دهخدا»، «گبر» از ریشهای آرامی به معنی «کافر» گرفته شده است: «ولی در ایران اسلامی به زرتشتیان اطلاق شده با نوعی استخفاف به کار رفته است. در آغاز برای مزید استخفاف گبر را با کاف تحقیر استعمال میکردند و گبرک و دین زرتشت را دین گبرکی میگفتند.»
در زبان فارسی امروز از هر دو این کلمات برای تحقیر زرتشتیان استفاده میشود.