به نام خداوند جان وخرد
ایران، فراتر ازخاک
هر کجا باشم مگر تو بامنی ـــــــــــــــــــــ نی عجب چونکه مرا جان و تنی
نسج ماو تو با هم تافته است ـــــــــــــــــــــ تا رو پودش نیز در هم بافته است
آب و خاک تو گشتم درسرشت ـــــــــــــــــــــای ترا پیوسته بادا باغ و کشت
نگسلم هرگز ترا زآن آب خاک ـــــــــــــــــــــای که زیبد باشی گرمالک رقاب
با توام اما دلتنگ توام ـــــــــــــــــــــ زخمههای تار آهنگ توام
ای زر سبز و سیاهت مستدام ـــــــــــــــــــــ جمله کان و معدنت بادا مدام
آن خنکها چشمهات چو سلسبیل ـــــــــــــــــــــ غارهها و درههایت بی بدیل
ریکها در ریک زارباد سخن ـــــــــــــــــــــ از کویرت میدهد داد سخن
هر اذانت دل برد از ماذنه ـــــــــــــــــــــ نزل برکت باردت از روزنه
درتو شد هرخانهای قرآن مقر ـــــــــــــــــــــ دست کم یا گشته دررف مستقر
ای هماره صوت خوش داوود ما ـــــــــــــــــــــ هستیات شد افتخار بود ما
خاورت بالاتراست از آفتاب ـــــــــــــــــــــ بی غروب است آفتابت خوش بتاب
ای وطن! داری نور ایزدی ـــــــــــــــــــــ خاک تو گیرد ز هور ایزدی
نورخورشیداست چون شد دسترس ـــــــــــــــــــــ از خراسانش گیرد یک قبس
دانش و دین گربود اندر ثری ـــــــــــــــــــــ پارسی درچنگ میآرد ورا
بین دماوند دائما تاجش حریر ـــــــــــــــــــــ گویی افرشته نشسته بر سریر
گشته است اسپید سد در غلغله ـــــــــــــــــــــ تا که شالی را کند پر سنبله
کان ارس با شیب تند و در خروش ـــــــــــــــــــــ چون به دریا میرسد گردد خموش
سهندبرتبریزشدهمچون عروس ـــــــــــــــــــــ گشته آذربایجانش پای بوس
چشمههای کوه سبلان ازبهشت ـــــــــــــــــــــ طبعشان شد جملگی مینو سرشت
آب گرمش اردبیل سرد را ـــــــــــــــــــــ معتدل سازد دمش رابا صفا
ای همیشه شد خلیجت پارسی ـــــــــــــــــــــ جاودانی زیر چرخ اطلسی
گویمت با دل اما بی کلام ـــــــــــــــــــــ کاسپین بارد پیوسته نعام
بوده البرزش همواره قرین ـــــــــــــــــــــ چون تراوداین به آن وآن براین
تنگهی هرمزدر بحرعمان ـــــــــــــــــــــ غیرت ایران بود از باستان
آن جزایر کان سه گانه نامی است ـــــــــــــــــــــ ادعایش از انیران خامی است
ازدوان تنب و بوموسی را ـــــــــــــــــــــ گر بپرسی چیستی و از کجا
ملک طلقم جمله بر ایران زمین ـــــــــــــــــــــ گشتهام برپارسی حق الیقین
زنده رودوکرخه وکارون ونور ـــــــــــــــــــــ اترک و گرگان ولار، رود کجور
هیرمندوجاجرود و شاهرود ـــــــــــــــــــــ رودکر، زرینه رود ولنگرود
با هرازو سبزه و اروندرود ـــــــــــــــــــــ پارسی را خاک کرده تار وپود
منظری گسترد ساحل بر خزر ـــــــــــــــــــــ خامه عاجز دربیان زیب و فر
کوه و دریا شد بهم در راستا ـــــــــــــــــــــ در تجلی شد بهشت کبریا
دخت رز شد محو تاکستان تو ـــــــــــــــــــــ شرب مکنونات نشئه جان تو
آیت زیتون تو در رودبار ـــــــــــــــــــــ بارشی کرده صفا راکوهسار
نی شود منحوت بحرپارسی ـــــــــــــــــــــ جاودان ماناد شهرپارسی
شاه شطرنج است بلوچ و آذری ـــــــــــــــــــــ لر بود و با کرد و گیل، مازندری
آفتاب توسی میگردد طلوع ـــــــــــــــــــــ مطلع هر شعر باشد در شروع
با شمایک پارچه است ایران ما ـــــــــــــــــــــ زان ردا اندازه شد بر جان ما
شهردانش وشهرعرفان و ادب ـــــــــــــــــــــ شهر مردان و رجال با خطب
علم طب از رازی شد وامخواه ـــــــــــــــــــــ بی حضور کشف او شد بی کلاه
بوعلی اعجوبهای شد پرفنون ـــــــــــــــــــــ نیست مثلش زیر چرخ آبگون
شاه بیت شعر ایران است وطن ـــــــــــــــــــــ رحمت ملخص بود او را به تن
هفت شهر عشق تو با هفت خوان ـــــــــــــــــــــ عارض عرفان ورزمش شدنشان
طاهرعریان گمنامی بنام ـــــــــــــــــــــ عارفی کو بود ایرانش کنام
فهلویاتش در ذکر و دعا است ـــــــــــــــــــــ نغمههایش شرح در خوف و رجاست
هرقدر گویم اگر از رودکی ـــــــــــــــــــــ شرح و بسط من گردد اندکی
ای که (عرفانت) ما را جان و دل ـــــــــــــــــــــ کرده چون اشعار حافظ مشتعل
پند سعدیات روان صیقل زند ـــــــــــــــــــــ همچو سوهانی زمختی بر کند
آنقدرشیرینش مییابی غزل ـــــــــــــــــــــ بی قدریابی ز کندو را عسل
مولوی تو بود درمان ما ـــــــــــــــــــــ هست تریاکی به زهر جان ما
سرخوشی و مستیات خیام وار ـــــــــــــــــــــ راز و رمز فلسفیات هوشیار
بحر مواجی از موج هنر ـــــــــــــــــــــ آسمان سایی در اوج هنر
شعر عطاری درشوریدگی ـــــــــــــــــــــ رگ رگت سرشار شد از زندگی
شاعری و شعر من دیدم بسی ـــــــــــــــــــــ همچو فردوسی ندیدم من کسی
در حقیقت اوست معمار زبان ـــــــــــــــــــــ طرح نو افکنده بنیان زبان
رستم وی گرد ایران دلیر ـــــــــــــــــــــ بی همال است زیر این چرخ اثیر
مثل وی ایزد دگر ناساخته است ـــــــــــــــــــــ آفتاب دیگر چنو ناتافته است
شعر ناصرخسرو است شمشیرسا ـــــــــــــــــــــ همچو پتکی شد به فرق ناروا
کی رود از یاد ایران گنجوی ـــــــــــــــــــــ خمسهاش با روح شعر مثنوی
زو شیرین شد زبان پارسی ـــــــــــــــــــــ حرف وحی است هان روان پارسی
خاقانی زد فریاد وطن ـــــــــــــــــــــ در خزانهای شمشاد وطن
وزبهارستان جامی یاد کن ـــــــــــــــــــــ با درودی یاد آن استاد کن
وی به میهن فراین فرهنگ شد ـــــــــــــــــــــ خامهاش در سبعه او رنگ شد
صائب تبریز آن نیکو سرا ـــــــــــــــــــــ سالها بودش ورا ایران سرا
میتوان گفتش ورامیرغزل ـــــــــــــــــــــ گشته درتک بیت اکسیرغزل
این وطن هان بحر معنا هاستی ـــــــــــــــــــــ درج خاک و گنج دریاها ستی
زآن سبب گشته انیران پرشمار ـــــــــــــــــــــ خاک و دارش در ثمار و میوه دار
مسقط الراسی دلیران را زمین ـــــــــــــــــــــ بودهای پیوسته شیران راعرین
نام نامی آریوبرزن بود ـــــــــــــــــــــ نقش بر کوهها و بر دامن بود
سربداران بر میان بستند جان ـــــــــــــــــــــ تا براندازندتاتار ازمیان
روز تلخ و کوته میر کبیر ـــــــــــــــــــــ میرزا کوچک، سردار دلیر
باقر و ستارخان نا ستوه ـــــــــــــــــــــ عزمشان ستواربود مانند کوه
ازدلیران تنگستان همی ـــــــــــــــــــــ کی شود خاطردرنسیان همی
نی فقط ایران بود در روزگار ـــــــــــــــــــــ شد ازآن آوازه در دارالقرار
تاب ظرفم نی از روز وطن ـــــــــــــــــــــ گویم و سوزم از سوز وطن
ای حقیقت در تو برتر از وطن ـــــــــــــــــــــ شد طلایه جایگاهت در زمن
هان که ایران است یک کل کلان ـــــــــــــــــــــ کی توانم آورم جزوی از آن
خاک را شد نقطه نقطه قصهها
کی محاط شعرگــــــــردد عبدکا
عبدالحسین آقابزرگی (عبد)
*