اما نکته جدید، هدف قرار دادن شرکت پتروشیمی «شاندونگ شوگوانگ لوکینگ» بود. این شرکت یکی از پالایشگاه‌های کوچک و مستقل چینی که عموما به پالایشگاه‌های «قوری / teapot» معروف هستند، در استان شاندونگ چین است.

این نوع پالایشگاه‌ها از اصلی‌ترین مصرف‌کنندگان نفت صادراتی ایران هستند، اما تاکنون هدف تحریم‌های آمریکا قرار نگرفته بودند، زیرا اساسا تراکنش چندانی با شرکت‌ها یا نهادهای مالی آمریکایی ندارند و مشمول محدودیت‌های قبلی نمی‌شدند.

تا اینکه دونالد ترامپ در ماه فوریه (۱۶ بهمن) یک فرمان اجرایی امضا کرد و وزارت خزانه‌داری و وزارت خارجه آمریکا را موظف ‌کرد تا صادرات نفت ایران را «به صفر برسانند».

برآوردهای اداره اطلاعات انرژی آمریکا نشان می‌دهد که صادرات نفت ایران در سال ۲۰۲۴ حدود ۵۴ میلیارد دلار درآمد داشته است، که تقریبا برابر با درآمد ۵۳ میلیارد دلاری این کشور در سال ۲۰۲۳ است. این حجم از صادرات، شامل مقداری میعانات گازی، به طور متوسط حدود ۱.۵ میلیون بشکه در روز، بوده است.

این روند در دوران ریاست‌جمهوری جو بایدن یک صعود تدریجی را تجربه کرد. بطوریکه دولت بایدن به دلیل این افزایش صادرات و اجرای ضعیف تحریم‌ها مورد انتقاد قرار می‌گرفت. برخی تحلیلگران معتقدند که این آسان‌گیری ممکن است ناشی از تفاهمات غیررسمی بین دولت بایدن و ایران بوده باشد.

راهکارهای ایران و چین برای دور زدن تحریم‌های نفتی آمریکا

ایران و چین در طول زمان مجموعه‌ای از اقدامات را برای تسهیل تجارت نفت خود توسعه داده‌اند که تأثیر چندانی از تحریم‌های آمریکا نمی‌پذیرد. همان‌طور که اشاره شد، دو شرکت بزرگ نفتی چین، پتروچاینا و ساینوپک، به دلیل شبکه گسترده معاملات جهانی و دارایی‌هایشان، نفت خام ایران را خریداری نمی‌کنند.

در مقابل، پالایشگاه‌های مستقل موسوم به «تی‌پات» به دلیل نداشتن ارتباط با این شرکت‌های نفتی یا بانک‌های آمریکایی، گزینه‌ای ایده‌آلی برای دور زدن تحریم‌ها هستند. این پالایشگاه‌ها معاملات خود را از طریق بانک‌های کوچک چینی و با استفاده از یوان انجام می‌دهند، که ایران اکنون آن را به عنوان روش پرداخت می‌پذیرد.

در همین راستا، بنادر خصوصی در استان شاندونگ اخیرا بخش عمده‌ای از این تجارت را به عهده گرفته‌اند تا از تحریم‌های احتمالی آمریکا علیه سایر پایانه‌های نفتی پیشگیری کنند. همچنین، نفتکش‌ها برای پنهان کردن مبدأ نفت، از انتقال کشتی به کشتی در آب‌های آزاد جنوب شرق آسیا استفاده می‌کنند.

چرا الان؟

یکی از دلایلی که دولت ترامپ در این مقطع زمانی با اطمینان بیشتری به اجرای سختگیرانه‌تر تحریم‌های نفتی علیه ایران پرداخته، وضعیت فعلی بازار جهانی نفت است. عرضه فراوان و وجود بیش از پنج میلیون بشکه ظرفیت مازاد در روز در میان اعضای اوپک‌پلاس، که این کشورها مایل به بازگرداندن تدریجی آن به بازار هستند، باعث شده است که نگرانی خاصی در مورد کاهش صادرات نفت ایران وجود نداشته باشد. این وضعیت از هرگونه واکنش افزایشی در بازار نفت جلوگیری کرده است.

👈مطالب بیشتر در سایت یورونیوز

علاوه بر این، چین در سال جاری با کاهش تقاضای سالانه برای محصولات نفتی مواجه بود که در صورت عدم دسترسی به نفت تخفیف‌خورده ایران، برخی از پالایشگاه‌های مستقل این کشور (تیپات‌ها) ممکن بود به تعطیلی کشیده شوند.

تردید در بازار نسبت به کاهش صادرات نفت ایران

با توجه به وجود راه‌های متعدد برای ادامه تجارت نفت بین ایران و چین، بسیاری از کارشناسان بازار نسبت به کاهش واقعی صادرات نفت ایران و به صفر رساندن آن ابراز تردید کرده‌اند.