ایندیپندنت فارسی - بهتازگی ویدیویی از سلطان خامزایف، نماینده مجلس دومای روسیه، در فضای مجازی منتشر شده است که در آن ادعا میکند هندوانههای ایرانی صادرشده به روسیه پنج برابر بیشتر از میزان استاندارد، نیترات دارند.
او در حالی که دستگاهی را که به نظر میرسد برای اندازهگیری نیترات یا کیفیت میوه استفاده میشود، روی یک هندوانه ایرانی قرار داده است، از مخاطبانش میخواهد به جای آن، هندوانه داغستان را بخرند.
این ویدیو در فضای مجازی بازتاب گستردهای داشت. بهخصوص که پس از آن نیز، خبری بیرون آمد مبنی بر اینکه محمولههای هندوانه ایران از روسیه برگشت خوردهاند. با این حال، هادی تیزهوش تابان، رئیس اتاق مشترک ایران و روسیه، این خبر را تکذیب کرد و به خبرگزاری ایرنا گفت که صادرات هندوانه ایران به روسیه همچنان در جریان است و هیچ ممنوعیتی در این زمینه وجود ندارد.
محصولات کشاورزی سرطانزا در جمهوری اسلامی ایران
-- Vahid Online (@Vahid) May 5, 2025
'معاون مجلس روسیه در بازار میوه و ترهبار مسکو: هیچوقت هندوانه ایرانی نخرید (نیترات ۵ برابر استاندارد!)
اینها همشون مثل مینهای جنگی هستند که با تاخیر منفجر میشن. سرطان، همه بیماریها!'
ویدیو و ترجمه از این صفحه به اسم شرکت «حاج... pic.twitter.com/y4N8D68eeb
همزمان، سازمان ملی استاندارد ایران نیز در اطلاعیهای به ویدیو نماینده دومای روسیه واکنش نشان داد و با یادآوری این نکته که تنها شش محصول (زیره، زعفران، پسته، کشمش، برگه زردآلو و خرما) مشمول اجرای استاندارد اجباریاند، اعلام کرد که دستگاه مورداستفاده در این فیلم «فاقد دقت علمی و اعتبار قانونی» است، مگر آنکه آزمایشگاههای مرجع آن را تایید کرده باشد.
مطالب بیشتر در سایت ایندیپندنت فارسی
در این اطلاعیه آمده است که روسیه خود سیستم کنترل کیفیت بسیار سختگیرانهای دارد و هیچ محصولی بدون تایید، وارد بازار این کشور نمیشود.
حسین اصغری، مدیرکل دفتر سبزیها و گیاهان جالیزی وزارت جهاد کشاورزی، نیز که پیشتر آببر بودن کشت هندوانه را انکار کرده بود، گفت که سختترین استانداردهای جهانی برای باقیمانده نیترات در روسیه به کار گرفته میشود و محصولات کشاورزی ایران این استانداردها را رعایت میکنند. او افزود که به همین دلیل روسیه یکی از اصلیترین مقاصد صادراتی سبزی و صیفیجات ایرانی، از جمله هندوانه، است.
این مقام دولتی میزان صادرات سالانه هندوانه ایران به روسیه را اعلام نکرد و تنها گفت که روسیه به دلیل نداشتن تولید کافی، هندوانه را از کشورهای مختلف وارد میکند.
به گفته اصغری، حداکثر غلظت نیترات موردتایید و استاندارد، ۶۰ میلیگرم بر کیلوگرم است که این میزان در هندوانههای ایرانی کمتر از ۵۰ میلیگرم بر کیلوگرم و در حد قابلقبول است.
صرفنظر از ادعای نماینده دومای روسیه در مورد کیفیت هندوانههای ایرانی، موضوع قابلتوجه و تامل این است که چرا با وجود بحران کمبود شدید آب در ایران، کشت و صادرات هندوانه همچنان ادامه دارد. حال آنکه طی سالهای اخیر کارشناسان بهتناوب خواستار توقف تولید محصولات آببر در مناطق خشک ایران شدند.
پیشتر محمدعلی مرزبان، استاد دانشگاه شیراز، با اشاره به اینکه هر عدد هندوانه از زمان کشت تا برداشت به ۵۰۰ لیتر آب نیاز دارد، گفته بود که مصرف این میزان آب برای تولید هندوانه و صادرات آن با بهایی ناچیز، نهتنها بهصرفه نیست، بلکه میتواند به نابودی منابع آبی کشور منجر شود.
مرزبان همچنین به رتبه چهارم ایران در تولید هندوانه در جهان اشاره کرد و خاطرنشان کرد که این در حالی است که ایران یکی از اصلیترین کشورهای جهان از نظر تهدید کمآبی و خشکی است.
مسئولان وزارت جهاد کشاورزی هم هرچند استفاده از این میزان آب برای کشت هندوانه را رد میکنند، اذعان دارند که برای تولید یک کیلو هندوانه یا خربزه، حدود ۱۵۰ لیتر آب مصرف میشود.
بر اساس دادههای رسمی، سالانه ۷۵۰ تا ۸۰۰ هزار تن هندوانه از ایران به بازارهای هدف صادر میشود. طی ۱۱ ماه از سال گذشته هم بیش از ۶۵۶ هزار تن هندوانه از ایران به کشورهای مقصد صادر شد.
با وجود اینکه شواهد علمی و آمارهای جهانی بهروشنی نشان میدهند که هندوانه یکی از محصولات بسیار آببر است، برخی مسئولان جمهوری اسلامی همچنان این واقعیت را انکار میکنند؛ انکاری که بیشتر در راستای توجیه سیاستهای اشتباهی است که طی سالها با شعار «خودکفایی کشاورزی» اتخاذ شد و بهرهبرداری بیرویه از منابع آب زیرزمینی، خشک شدن تالابها و تشدید بحران آب در کشور را در پی داشت.
علاوه بر آن، انگیزههای سیاسی، تبلیغاتی و حتی اقتصادی هم در پس این انکارها وجود دارد؛ چرا که اعتراف به نادرستی این سیاستها به معنای پذیرش مسئولیت در برابر فاجعهای است که امنیت آبی ایران را تهدید میکند.
از سوی دیگر، برخی نهادها و افراد ذینفوذ نیز از کشت و صادرات این محصولات سود میبرند و به همین دلیل ترجیح میدهند واقعیت علمی آببر بودن کشت هندوانه را نادیده بگیرند، انکار کنند یا بیاهمیت جلوه دهند.