یا تبدیل می‌شدیم به یک عراق مستقل - مستقل از همه چیز، مثل ایران مستقل امروز- با حکمرانی شخصیتی مانند صدام حسین یا حتی خشن‌تر از او.

یا می‌شدیم مثل یکی از اقمار بلوک شرق همچون تاجیکستان، گرجستان و غیره.

در حالت اول جنگ بین ایران و عراق زودتر از سال ۵۸ اتفاق می‌افتاد.

در حالت دوم برای حدود چهار دهه تحت قیمومیت شوروی و اجتناب از وقوع فاجعه ۵۷ احتمالاً بدون جنگ با عراق، زندگی سخت و ملال‌آور استالینیستی را تحمل می‌کردیم تا روز فروپاشی شوروی که ایران دوباره استقلال خود را باز می‌یافت؛ در عوض شاید مسیر تکوین اسلامِ ملهم از کمونیسم و تولید ایدئولوژی‌های رادیکال در خاورمیانه متوقف می‌شد و اکنون مردمی بودیم که تجربه زیست در یک نظام توتالیتر را دارد و به احتمال زیاد مثل تاجیک‌ها شاید بیشتر قدر اسطوره‌ها و مفاخر ملی خود را می‌دانستیم و کسانی همچون شاملو با سخره گرفتن مفاخر ایرانی و ضدیت با هرچه رنگ و بوی ایرانی دارد، حال و آینده‌ی روشنِ کودکانمان را در ابهامِ مدائن فاضله و ناکجاآباد نابود نمی‌کردند.

شاید به جای آموختن سیاست از فیدل، چه گوارا، محمد و علی... مرزبان‌نامه، قابوسنامه، سیرالملوک و نصیحه‌الملوک می‌خواندیم تا با اندیشه بازتری در تاریخ این سرزمین نظر کنیم و قبله خود را به سوی تمدنی می‌چرخانیم که دیوانسالاران دانای ایرانی با شگفتی تمام مفهوم دولت را از زبان عربی (چرخیدن، تغییر، تبدیل و جایگزین شدن) مدبرانه به مفهوم «بخت، اقبال، ثروت، سعادت، جاه، گردش ثروت، و خوشبختی و دارایی از شخصی به شخص دیگر و ...» پیوند زدند تا وظیفه ذاتی و کارکرد دولت را تنها در حفظِ امنیت و تحققِ بخت و اقبال و تولید ثروت در جامعه معرفی کنند.

شاید اکنون دین در جایگاه اصلی‌اش بود و روشنفکرانی به معنای واقعی وطن‌دوست و میهن‌پرست به وجود می‌آمدند که مبنای منافع ملی را خنده یک کودک، رقص یک دختر و آرامش یک شهروندِ پیر ببینند نه در جدال سیاسی برای تحقق افکار ناکجاآبادی.

شاید هم با سفر در زمان گذشته ناشی از فضای کشوری تازه استقلال‌یافته، اکنون به جای بحث راجع به ماهیت بیعت و وکالت و نیابت و انواع شرط و شروط برای تنها مرجع نجات ایران، با ارج گذاشتن به خدمات اسطوره معاصر ایران -رضاشاه کبیر- مشغول مهندسی جز-به-جز در ساختن یک ایران باشکوه بودیم.

و شاید اکنون به جای هجمه سازمان‌یافته دشمنان ایران در بی‌اثر کردن تلاش‌های تنها شانس نجات ایران، وجودش را قدر می دانستیم.

شاید به جای باران تحلیل‌های انتزاعی و بی‌ارزش در بازی با کلمات قصار سیاسی، این مخالفان برای یکبار هم که شده وضع اسفبار خودشان را تحلیل و بررسی می‌کردند که چرا به رغم این همه شرایط عینی و ذهنی تغییرات اساسی در ایران، جز سواری بر موج اعتراضات مقطعی، و شرط و شروط گذاشتن برای شاهزاده و تیمش هیچ هنر دیگری بلد نیستند.

شاید امروز نجات ایران در اولویت بود و قلم‌ها چنین بی‌پروا در خدمت قلع و قمع تحقق رویای ایرانِ آزاد قرار نمی‌گرفت...