اشارۀ پمپئو به کدام است؟
مایک پمپئو وزیر خارجۀ سابق آمریکا در یادداشتی در سایت فاکسنیور، وضعیت جمهوری اسلامی را در دو حوزۀ داخلی و خارجی "بسیار وخیم" توصیف کرده و نوشته است: "مردم ایران نه خواهان حکومت دینی و نه خواهان سلطنت هستند."
پمپئو در عین حال تصور "بسیاری در غرب" در بارۀ نبود آلترناتیو و جایگزین برای جمهوری اسلامی را به چالش کشیده و تأکید کرده است: " این تصور، وجود یک اپوزیسیون سازمانیافته و دموکراتیک را که بیش از چهار دهه علیه حکومت روحانیون مبارزه کرده و خود را برای روز پس از سقوط نظام دینی آماده کرده است، انکار میکند."
منظور پمپئو از اپوزیسیون "سازمان یافته و دمکراتیک" که به زعم او چهل سال علیه "حکومت روحانیون مبارزه کرده" ولی مورد انکار دولتهای غربی است، مشخصاً کدام سازمان و گروه است؟
به طور روشن، منظور پمپئو "سازمان مجاهدین خلق" است! پمپئو البته "مقام سابق" است و نظرش ارزش سیاسی خاصی ندارد، اما آن دسته از گروههای مخالفی که از سخنان او مقداری ذوقزدگی به خرج دادهاند، لازم است بدانند که منظور پمپئو از "اپوزیسیونِ سازمانیافته و دمکراتیک" آنها نیستند بلکه سازمان مجاهدین با آن کارنامۀ معرف حضورِ همگان است!
احمد زیدآبادی
در همین زمینه:
پمپئو در فاکسنیوز: تغییر در ایران فقط به دست مردم ایران ممکن است
مایک پمپئو، وزیر امور خارجه پیشین ایالات متحده، در گفتوگویی با شبکه فاکسنیوز با تأکید بر خواست مردم ایران برای گذار از حاکمیت کنونی، تصریح کرد که آینده ایران نه در قالب یک حکومت دینی و نه بازگشت به سلطنت، بلکه در شکل یک جمهوری آزاد، دموکراتیک و پاسخگو رقم خواهد خورد؛ آیندهای که تنها به دست خود مردم ایران محقق میشود.
پمپئو با اشاره به موجهای پیاپی اعتراضات و خیزشهای مردمی در سالهای اخیر گفت مردم ایران بهروشنی ترجیح خود را اعلام کردهاند. به گفته او، جنبش سازمانیافته دموکراسیخواهی در ایران از ظرفیت، پایگاه اجتماعی و برنامهای منسجم برخوردار است که میتواند جایگزین «حکومت فرسوده و سرکوبگر ملایان» شود. او افزود این جنبش دارای نقشهراهی مشخص برای ایران آینده است؛ نقشهای که بر انتخابات آزاد، حاکمیت قانون، جدایی دین از دولت و تعهد به عدم پیگیری سلاح هستهای استوار است.
وزیر خارجه پیشین آمریکا تأکید کرد این جنبش نه خواهان حضور نیروهای نظامی خارجی در ایران است و نه بهدنبال تغییر رژیم از بیرون. به گفته او، تنها انتظار مردم ایران از ایالات متحده و متحدانش حمایت از حق تعیین سرنوشت و قطع دسترسی حکومت به منابع مالی، مشروعیت و مصونیتی است که بقای خود را بر آن بنا کرده است.
پمپئو وظیفه سیاستگذاران آمریکایی را نه پیشبینی زمان دقیق فروپاشی حکومت ایران، بلکه «شکل دادن به شرایطی» دانست که در صورت وقوع این تغییر، نتیجه آن ثبات باشد نه هرجومرج. او این رویکرد را مبتنی بر واقعگرایی خواند و گفت دولت ترامپ در هر دو دوره ریاستجمهوری خود تلاش کرده از فرمولهای شکستخورده گذشته فاصله بگیرد. به باور پمپئو، دونالد ترامپ اکنون این فرصت را دارد که با حمایت از مردم ایران، به یک دستاورد تحولآفرین در خاورمیانه دست یابد.
در عین حال، پمپئو تصریح کرد هیچ نیروی خارجی نباید و نمیتواند تغییر رژیم در داخل ایران را رقم بزند و این مسئولیت بر عهده خود مردم ایران است. او افزود نقش غرب باید محدود به افزایش فشارهای خارجی و حمایت سیاسی و اخلاقی از مردمی باشد که خواهان آیندهای مسالمتآمیز، دموکراتیک و همسو با جهان آزاد هستند.
این اظهارات، فارغ از تحلیل مایک پمپئو درباره انتخاب مردم ایران در آینده، در چارچوب پیامی قرار میگیرد که بهطور مکرر از سوی سیاستمداران ایالات متحده مخابره میشود: هرگونه تغییر پایدار در ایران باید از درون جامعه ایران و به دست خود مردم شکل بگیرد. چنین نگاهی، ضرورت همبستگی میان مردم و طیفهای مختلف سیاسی اپوزیسیون را بیش از پیش برجسته میکند. در این چارچوب، اتکا به «ناجی خارجی» نهتنها کمکی به گذار دموکراتیک نمیکند، بلکه میتواند به تفرقه و تضعیف نیروهای اجتماعی بینجامد.
در شرایطی که سیاستهای غرب و مطالبات بخش بزرگی از جامعه ایران بیش از گذشته همسو شده است، بسیاری این مقطع را فرصتی تاریخی میدانند؛ فرصتی که میتواند با گفتوگوی ملی میان گروههای مختلف اپوزیسیون، بدون حذف و تخریب متقابل، به شکلگیری همبستگی واقعی برای تغییر منجر شود. همزمان، فشارهای فزاینده خارجی، بهویژه در حوزه مالی، حکومت ایران را روزبهروز ضعیفتر کرده و از نگاه تحلیلگران، زمینه را برای گسترش و سازماندهی اعتراضات داخلی فراهم آورده است.
از سوی دیگر، غرب در حال پیشبرد سیاستهای کاهش تنش و ایجاد ثبات در منطقه است و تمایلی به شکلگیری هرجومرجی کنترلناپذیر ندارد. در چنین شرایطی، این مسئولیت بر عهده مردم ایران و نیروهای سیاسی مخالف حکومت است که نشان دهند توان هدایت کشور به سوی آیندهای آزاد، دموکراتیک و قابل مشارکت در صلح و همکاریهای منطقهای را دارند؛ آیندهای که بتواند در برابر حاکمیت ملایان، نیروهای رادیکال و جریانهای هرجومرجگرا، بدیلی پایدار و قابل اعتماد ارائه دهد.
