محمد خاتمی: هويت‌زدايی،غلط و ناممکن است، آن چه در فلسطين می‌گذرد برای بشريت رنج‌آور است، ايسنا

*بايد به جای دامن‌زدن به سوءتفاهم‌ها، با توجه به واقعيت‌ها عمل کنيم

رييس‌جمهور سابق کشورمان عيد غدير خم را نشانه‌ی رويکردی از اسلام دانست که چنان‌چه مورد توجه قرار می‌گرفت، باعث می‌شد امروز عالم و آدم از لحاظ برخورداری از صلح و آرامش در وضعيت بهتر و مطلوب‌تری به سر ببرد.

به گزارش خبرنگار ايسنا، حجت‌الاسلام والمسلمين سيد محمد خاتمی که در مراسم رونمايی از مصحف شريف نور و ديدار با اهالی فرهنگ و هنر به مناسبت عيد غدير خم سخن می‌گفت، با يادآوری اين‌که نام و شخصيت علی (ع) با نام و هويت قرآن پيوند استوار دارد، گفت: اگر قرار بود قرآن به صورت يک انسان نازل شود، بدون ترديد آن انسان، امام علی (ع) بود.

وی که از امام علی (ع) به عنوان بزرگ‌ترين تربيت شده‌ی مکتب پيامبر (ص)‌ و نسخه‌ای بر اساس الگوی انسانی نام می‌برد، به همزمانی عيد غدير خم و برگزاری مراسم رونمايی از مصحف شريف نور اشاره کرد و با اشاره به تلاش‌های دکتر صادق خرازی برای تهيه‌ی اين مصحف ارزشمند برای وی به عنوان سياستمداری که در حوزه‌ی فرهنگ فعاليت داشته و نقش موثری ايفا کرده، آرزوی توفيق کرد.

رييس موسسه‌ی بين‌المللی گفت‌وگوی فرهنگ‌ها و تمدن‌ها در ادامه‌ی اظهاراتش از ساير دست‌اندرکاران تهيه‌ی اين مصحف گران‌قدر قدردانی کرد.

خاتمی در بخش ديگری از اظهاراتش به جايگاه عيد غدير خم در اسلام و مکتب تشيع پرداخت و با يادآوری اين‌که عيد غدير خم به ظاهر متعلق به مکتب شيعه است، گفت: اين عيد در واقع عيد انسان و اسلام است. عيد غدير خم نشانه‌ی يک رويکردی از اسلام و نشان‌دهنده‌ی يک نوع گرايش در اين دين است که اگر مورد توجه قرار می‌گرفت سرنوشت تاريخ را تعيين می‌کرد و امروز عالم و آدم وضع ديگری داشت.

وی در ادامه‌ی اظهاراتش عيد غدير خم را هم‌چنين عيدی برشمرد که به انسان می‌گويد چگونه زيستنی شايسته‌ی اوست.

خاتمی در ادامه با يادآوری اين‌که خداوند انسان را آزاد، مختار در تعيين سرنوشت خود و صاحب خرد آفريده، از اين‌که در طول تاريخ اين ويژگی‌های بشر در مقاطعی مورد بی‌توجهی قرار گرفته ابراز تاسف کرد.

وی افزود: عيد غدير خم می‌گويد چگونه بايد با انسان آزاده رفتار کرد و او بايد چگونه زندگی کند.

به گزارش ايسنا، رييس‌جمهور سابق کشورمان در ادامه‌ی اظهاراتش از امام علی (ع) به عنوان الگوی ممتاز برای انسانی که می‌خواهد انسانی زندگی کند نام برد و با ابراز خشنودی از اين‌که امروز برخلاف گذشته ديگر شاهد برخوردهای افراطی و تفريطی که در طول تاريخ نسبت به امام علی (ع) وجود داشته نيستيم، گفت: امروز همه اعم از شيعه و سنی، علی (ع) را انسان بزرگواری می‌دانيم که اسوه‌ی بزرگواری است و مجمع تقوا، ايمان، دليری، مهر، محبت و عدالت است.

خاتمی در ادامه با بيان اين‌که امروز بجاست که ما مسلمانان به جای نگاه به گذشته، به امروزمان نگاه کنيم، لزوم الگو قرار دادن اميرالمومنين (ع)‌ را در اين شرايط از سوی مسلمانان برای جلوگيری از سوءاستفاده‌ی قدرت‌های خودکامه و متکبر در جهت منافع سلطه‌گرانه و استعماری خود مورد تاکيد قرار داد.

وی افزود: امروز بايد به جای دامن زدن به سوءتفاهمات، با توجه به واقعيت‌ها عمل کنيم و در اين صوررت است که می‌توانيم وضعيت بهتری داشته باشيم.

رييس‌جمهور سابق کشورمان در ادامه، اهداف و دردهای مسلمانان را در مقطع فعلی مشترک برشمرد و با بيان اين‌که اين دردها و اهداف اختصاص به شيعه و سنی ندارد، به آن‌چه امروز در فلسطين می‌گذرد پرداخت و آن را برای همه‌ی بشريت رنج‌آور خواند و گفت: اين درد مشترک ماست. شيعه و سنی نداريم اما شگفتی است که قدرت‌های بزرگ و دولت‌های اسلامی يا احساس درد نمی‌کنند يا به واسطه‌ی تعهدات ناجوری که دارند در مقابل آن بی‌تفاوت هستند.

خاتمی، الگو قرار دادن اميرالمومنين علی (ع) را در اين شرايط مورد تاکيد قرار داد و يادآور شد: با الگو قرار دادن امام علی (ع) می‌توانيم دردها را درمان کنيم و با رفع مشکلات در مسير فردايی بهتر حرکت کنيم.

وی در ادامه‌ی اظهاراتش به جايگاه هويت اشاره کرد و آن را از ام‌المسايل جهان موجود برشمرد و با بيان اين‌که هيچ جامعه و فردی بدون هويت يافت نمی‌شود، گفت: اگر فرد يا جامعه‌ای بدون هويت باشد يا بيمار است يا زمينه‌های نابودی خود را به وجود آورده است.

خاتمی با طرح اين سوال که آيا هويت و هويت داشتن منشأ تنازع است يا می‌تواند عاملی برای تفاهم محسوب شود، به طرح سوالی ديگر مبنی بر اينکه آيا تکيه بر هويت به بنيادگرايی منجر می‌شود؟ پرداخت و گفت: هويت داشتن جزو ذات انسان است و هويت‌زدايی کردن غلط و ناممکن است. هويت چيزی نيست که با بخشنامه، فرمان و توجيه و دستورالعمل به آن برسيم بلکه در ذات بشر موجود است.

رييس موسسه‌ی بين‌المللی گفت‌وگوی فرهنگ‌ها و تمدن‌ها با طرح اين سوال که آيا با تقويت هويت شاهد افزايش جنگ‌ها و ستيزها خواهيم بود؟ اظهار کرد: اگرچه بسياری از جنگ‌ها و ستيزها ريشه در مسايل سياسی و اقتصادی دارند اما مسايل هويتی نيز در اين جنگ‌ها تاثيرگذار بوده و بعضا با سوءاستفاده از آنها جنگ‌ها و خصومت‌ها تقويت می‌شود و اين چيزی است که نمی‌توان در آن ترديد کرد.

وی در ادامه به ويژگی‌های پديده‌ی جهانی شدن که در سايه‌ی آن سياست، فرهنگ و همه‌ی امور بشری به هم نزديک می‌شود پرداخت و گفت: همزمان با پديده‌ی جهانی شدن شاهد افزايش هويت‌های قومی، ملی و مذهبی در جهان هستيم و شاهد آن هستيم که هويت در اين موقعيت از اهميت بيشتری برخوردار است.

خاتمی با بيان اينکه در اين شرايط چه بايد کرد؟ گفت: اگر هويت انعطاف‌پذير نباشد و مرزهای هويتی با هم فاصله داشته باشد و اثبات هويت مستلزم نفی ديگری باشد، هويت از عوامل جنگ و ستيزه خواهد بود.

وی افزود: اما اگر هويت را بتوان طوری شناخت که با وجود مرزهای هويتی، اين مرزها انعطاف نيز داشته باشند، آن وقت می‌توانيم درون مرزهای هويتی زندگی کنيم بدون اين‌که شاهد جنگ باشيم و در اين صورت جهانی پر از صلح خواهيم داشت.

خاتمی در ادامه با استناد به يکی از فرمايشات امام علی (ع) خطاب به مالک اشتر در زمان واگذاری حاکميت مصر به وی مبنی بر اين‌که زمانی که تو حاکم می‌شوی بايد با ارباب رجوع و مردم با محبت رفتار کنی، گفت: در اين فرمان امام (ع) به مالک فرمودند که تو حاکم می‌شوی، البته نه برای خوردن جان و مال مردم و اين‌که مانند گرگ به جان آنها بيفتی، شکنجه کنی، بدری و بدبختی ايجاد کنی، بلکه بايد قلبت را سرشار از محبت کنی چون يا آنها خواهران و برادران دينی تو هستند يا همگنان تو به شمار می‌روند.

رييس موسسه‌ی بين‌المللی گفت‌وگوی فرهنگ‌ها و تمدن‌ها که اين تعريف از هويت را عاملی در جهت صلح و دوستی می‌خواند، به‌کارگيری آن را از جانب بشر امروز، اقدامی در جهت پرهيز از هر نوع نزاع و درگيری دانست و گفت: در اين صورت می‌توان در مرزهای هويت زيست و همديگر را دوست داشت.