بی‌بی‌سی، رسانه جنبش سبز نيست، محمدرضا نسب عبداللهی

چرا بی‌بی‌سی بايد به گونه‌ای رفتار کند که در نهايت هواداران جنبش سبز بگويند چه خوب که راهپيمايی را تبليغ کرد؟ بی‌بی‌سی اگر همچنان «بی‌بی‌سی» مانده و اعتبارش را از کف نداده، دقيقاً به اين دليل است که تلاش کرده از چارچوب‌های حرفه‌ای فراتر نرود و صدای همه طرف‌های خبر را بازتاب دهد

تبليغات خبرنامه گويا	[email protected]

اين روزها برخی از هوادران جنبش سبز اعتراض می‌کنند که چرا بی‌بی‌سی فارسی در برابر فراخوان رهبران مخالف دولت برای راهپيمايی سکوت کرده است و چرا کاری نمی‌کند؟

بی‌بی‌سی چه کاری بايد می‌کرده که انجام نداده است؟ احتمالا‍ً منتقدان بی‌بی‌سی، اين رسانه را با تلويزيون «رسا» و يا وب‌سايت‌های سبز اشتباه گرفته‌اند و بر اين گمان هستند که بی‌بی‌سی نيز بايد مانند رسانه‌های سبز در نقش «پروپاگاندا» عمل کند.

بر عکس نگاه منتقدان که بی‌بی‌سی را به «سکوت» در برابر تحولات چند روز اخير ايران متهم می‌کنند، من چنين باوری ندارم. اتفاقاً بی‌بی‌‌سی در يک هفته اخير، هم در بخش وب‌سايت و هم در تلويزيون، اخبار مخالفان دولت ايران را پوشش داده است.

به احتمال فراوان مخالفان علاقه دارند که رخدادهای چند روز اخير ايران در صدر خبرهای بی‌بی‌سی قرار گيرد.

بی‌بی‌سی فارسی، رسانه‌ای نيست که تنها به پوشش تحولات کشورهای فارسی‌زبان بپردازد. نمی‌توان انتظار داشت چون زبان اين برنامه «فارسی» است، پس حتماً خبرهای کشورهای فارسی‌زبان بايد هميشه در اولويت باشد. از منظر حرفه‌ای که نگاه کنيم، اين سردبيران بی‌بی‌سی نيستند که بين خبرهای مصر و خبرهای ايران دست به انتخاب می‌زنند؛ بلکه «ارزش‌های خبری» يک خبر هستند که خود را به رسانه تحميل می‌کنند.

تصور کنيد در بم زلزله‌ای رخ داده که منجر به کشته شدن هزاران نفر شده باشد اما رسانه‌ای که مثلاً در شيراز منتشر می‌شود، تيتر يک خود را به بحث‌هايی درباره انتخاب استاندار فارس اختصاص دهد. اگر چنين اتفاقی رخ دهد، نشان‌دهنده اين است که سردبيران چنين رسانه‌ای، هيچ شناختی از ارزش‌های خبری ندارند.

مصری‌ها فارسی زبان نيستند اما تحولاتی که در اين کشور رخ داد دارای ارزش‌های خبری «تازگی، تغيير، استثنا و شگفتی، تنش و درگيری و تأثير و مجاورت» است. چنين خبرهايی را که دارای بيشترين ارزش‌ خبری است، نمی‌توان ناديده گرفت و يا در اولويت قرار نداد.

هنگامی که اعتراضات در مصر دارای ارزش خبری بالايی است، يک رسانه حرفه‌ای نمی‌تواند برای خوشايند جنبش سبز، تحولات مصر را در اولويت خبری قرار ندهد.

بسيار پيش آمده خبری که از نظر برخی از مخاطبان مهم بوده، در سايه خبری مهم‌تر قرار گرفته و کمتر ديده شده است.

داستان فراخوان برای راهپيمايی جنبش سبز نيز همين گونه است. اتفاقات مصر به لحاظ «ارزش خبری و تاثيرگذاری آن»، برای يک رسانه‌ای که می‌خواهد حرفه‌ای عمل کند، بيش از تظاهرات جنبش سبز است.

در روزی که مجلس مصر به حال تعليق در آمده، آيا می‌توان آن را تيتر يک نکرد؟

آيا هنگامی که جبهه مشارکت در بيانيه‌اش می‌گويد مخالفان، خواهان تغيير نظام نيستند، نبايد اين بخش از بيانيه تيتر شود؟ تيتر بی‌بی‌سی درباره بيانيه تازه جبهه مشارکت، نشان می‌دهد که نويسنده اين خبر توانسته مهم‌ترين بخش اين بيانيه و بارارزش‌ترين آن را انتخاب کند.

بقيه بيانيه جبهه مشارکت تکرار همان مطالبی است که در يک سال و نيم گذشته، فراوان منتشر شده است. چرا يک رسانه حرفه‌ای وقتی که با اطلاعات تازه روبرو است، بايد جملات تکراری را تيتر کند؟

معمولاً خبرهای تازه ارزش خبری بيشتری دارند. آن بخش از بيانيه جبهه مشارکت که می‌گويد مخالفان خواهان تغيير نظام نيستد، تازه‌ترين موضوی است که می‌توانست مورد توجه قرار گيرد. از سوی ديگر اين موضع‌گيری جبهه مشارکت از ارزش خبری «استثنا» نيز برخوردار است.

چرا بی‌بی‌سی بايد به گونه‌ای رفتار کند که در نهايت هواداران جنبش سبز بگويند چه خوب که راهپيمايی را تبليغ کرد؟ بی‌بی‌سی اگر همچنان «بی‌بی‌سی» مانده و اعتبارش را از کف نداده، دقيقاً به اين دليل است که تلاش کرده از چارچوب‌های حرفه‌ای فراتر نرود و صدای همه طرف‌های خبر را بازتاب دهد.