برای آن‌که عزت ايران بود، بيژن صف‌سری

باز هم آتش به جان شمع افتاد و ملتی در سوگ صديق ترين مرد وطن پرست خود به عزا نشسته است و بازهم بقول شاد روان سعيد نفيسی که هر گاه خبر مرگ يکی از اصحاب قلم را می شنيد آهی می کشيد و می گفت بايد قلم را در سوگ ان عزيز گرياند، احرار قلم های خود را در غم از دست دادن عزت ايران به سوگ می نشانند .

شب گذشته خبر مرگ عزت الله سحابی چون صاعقه بر جان مردم ايران زد، چرا که يکی ديگر از سربازان بی جيره و مواجب خود را ازدست داده اند . و چه برازنده نامی بر اونهاد ه اند که به واقع عزت اين کهنه ديار بود .
بی شک تا کنون همه می دانند که عزت ايران چگونه چشم از جهان فرو بست چرا که از چندی بيماری در همه تارپودش رخنه کرده و او را به بستر انداخته بود و همگان ميدانستيم که بزودی از ميان ما خواهد رفت اما باور نمی کرديم.

"هر فردی حق آزادی و بيان دارد و حق مزبور شامل آن است که در داشتن و ابراز عقايد خود بيم و اضطراری نداشته باشد و در کسب و دريافت و انتشار اطلاعات و افکار، به تمام وسايل ممکن، آزاد باشد" هنوز آنان که موی در آسياب عمر سپيد کرده اند گفته فوق را از مهندس سحابی جوان آن روزگار که سی ساله بود بخاطر دارند که در دادگاهی فرمايشی بی پروا به زبان آورد آنچنان که نسل امروز هم گفته های اين بزرگ مرد را در چندی قبل از مرگ گفت بخاطر خواهد سپرد که گفته بود " اصل ۱۱۰ قا نون اساسی را قبول ندارم، چرا که اختيارات گسترده ای را برای رهبری نظام در نظر گرفته است . و برای برون رفت از بحرانی که رفته رفته يک ساله می شود رهبری نظام بايد بپذيرد که انتخابات را از سيطره شورای نگهبان خارج کند و به شورايی منتخب، بی طرف و ملی بسپارد".

مهندس سحابی همچون پدر بزگوار خود دکتر يدالله سحابی،در تمام طول عمر با عزت خويش يک لحظه بی عشق وطن نبود و از آنجا که عاشقی مصيبت ها دارد در راه اعتلای وطن بارها به بند کشيده شد چه قبل از انقلاب و چه پس از ان .

مهندس سحابی از همان دوران دانشجويی – که در رشته مهندسی مکانيک در دانشگاه تهران تحصيل می کرد – جلب فعاليت های سياسی – اجتماعی شده بود با وقوع کودتای امريکايی – انگليسی ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ سحابی در کميته دانشگاه «نهضت مقاومت ملی» فعال شد. او مسووليت توزيع نشريات نهضت، از جمله اعلاميه ها و روزنامه «راه مصدق» را برعهده داشت. سحابی در تيرماه ۱۳۳۳ پس از توقيف چاپخانه روزنامه «راه مصدق» دستگير و در بازجويی ها مسووليت تهيه و تنظيم و انتشار و توزيع روزنامه را به تنهايی بر عهده گرفت. پس از آزادی از زندان، بار ديگر فعاليت های خود را در نهضت مقاومت ملی و در کميته انتشارات و تبليغات آن – به رياست مهندس بازرگان – پی گرفت. فعاليت های او، بار ديگر منجر به دستگيری وی شد و سحابی باز هم مسووليت انتشار روزنامه را پذيرفت.

فعاليت های سياسی – اجتماعی مهندس عزت الله سحابی از ارديبهشت ۱۳۴۰ و به دنبال تاسيس نهضت آزادی ايران، با نام اين جمعيت پيوند می خورد. او در کنار پدرخويش دکتر يدالله سحابی ، آيت الله طالقانی، مهندس بازرگان و ديگر همفکران، به عنوان عضو شورای مرکزی جمعيت فعاليت می کرد که چهار ماه پس از نهضت آزادی همراه با ديگر سران نهضت می شود.

واز اين پس بود که باز هم ، زندان به بخش جدايی ناپذير زندگی عزت ايران تبديل می شود؛ و آن گاه که حبس نيز توان بستن دهان او را نمی يابد، رژيم چاره يی جز تبعيد (به زندان برازجان؛ ۱۳۴۴) نمی بيند. آنچنان که در بازداشت سال ۱۳۵۰ هم، باز او از اوين به قزل قلعه، قصر و سرانجام به عادل آباد شيراز منتقل می گردد.

اما اين به بند کشيدن ها پس از انقلاب هم ادامه می يابد او که در دور اول مجلس پس از انقلاب بعنوان نماينده مردم تهران به خانه ملت می رود و همچنين در دور اول مجلس خبر گان حضور می يابد ، اما در سال ۶۹با اولين نشانه های به بيراهه کشاندن انقلاب زبان به اعتراض گشود، به همراه چند تن از ياران خود نيز توسط سعيد امامی، دستگير وباز هم به زندان می رود و در سال ۷۹ به دليل حضور در کنفرانس برلين به ۱۱ سال حبس محکوم و دوران سختی را متحمل می گردد.او از قبيله قلم بود و در سال های ۱۳۲۷ و ۱۳۲۸ در مجله «فروغ علم» و در سال های ۱۳۳۱ و ۱۳۳۲ در مجله «گنج شايگان» نقشی فعال و موثر داشت؛ وبه عنوان سردبير اين نشريات مقالاتی را که ميان دين و دانش پيوند برقرار می کرد و نگاهی نوانديشانه به تعاليم اسلامی داشت، و مقالاتی در نقد فرهنگ و وضع جامعه ايران، منتشر می ساخت و پس از انقلاب نيز مجله وزين «ايران فردا» را منتشر می کرد و در سال ۸۶ از سوی انجمن دفاع از آزادی مطبوعات در مراسمی به مناسبت روز جهانی آزادی مطبوعات، از قريب به ۶ دهه تلاش های اين بزرگ مرد وطن پرست به دليل دفاع از آزادی مطبوعات و مقاومت در برابر موانع موجود بر سر راه آزادی انديشه و قلم، تجليل شد و عاقبت عزت‌الله سحابی در بامداد ۱۰ خرداد ۱۳۹۰ در بيمارستان مدرس تهران و پس از ۶۰ سال فعاليت سياسی در سن هشتاد و يک سالگی چشم از جهان فرو بست اما دژحيمان از روح بی جان او هم در هراسند و با تهديد و فشار بر خانواده اش مانع از مراسم تشييع اين بزرگ مرد در روز ۱۱ خرداد از تهران شده و ناگزير خانواده اش برگزاری مراسم را به لواسان (محل سکونت وی) منتقل گردن روحش شاد و راهش مستمر باد .

بيژن صف سری
http://bijan-safsari.com