انتقاد خانه‌تئاتری‌ها از سرگردانی تئاتر کشور: سوهان روح کسانی می‌شويم که می‌خواهند تير خلاص به ما بزنند، ايلنا

راد گفت: هنرمندان در ماه گذشته نه تنها شاهد آرامش نبوده‌‌اند که روز به روز سرگردان‌تر و بلاتکليف‌تر بوده‌اند. يعقوبی گفت: مديريت‌های انتصابی، پاشنه آشيل تئاتر است. هژيرآزاد هم گفت: بايد ديد آيا تئاتر برای برخی مشروعيت دارد؟!، اگر پاسخ، مثبت بود به قانون پناه برد.

ايلنا: مساله بلاتکليفی گروه‌ها برای اجرا در تالار مولوی، انتقاد به تغيير کلی سياست‌های تئاتری با تغيير مديران، ابراز نگرانی از حذف يا کاهش تعداد صفحات هنری روزنامه‌ها ازجمله نکاتی بود که در نشست هيئت مديره خانه تئاتر به آن اشاره شد.
دومين نشست رسانه‌ای هيئت مديره خانه تئاتر با حضور ايرج راد، محمد يعقوبی، کاظم هژيرآزاد، خسرو احمدی و هوشمند هنرکار، ۲۹ تيرماه، برگزار شد.
ايرج راد (رئيس هيئت مديره خانه تئاتر) صحبت‌های خود را با اشاره به مساله‌ای که در ماه گذشته برای تالار مولوی به وجود آمد، آغاز کرد و گفت: متاسفانه مناقشات پيرامون تالار مولوی مستقيما به مسائل فرهنگی و هنری به خصوص تئاتر که همواره از کمبود امکانات رنج برده و می‌برد، ضربه می‌زند.
وی افزود: جای تاسف دارد که يک پايگاه آموزشی- فرهنگی، با جای ديگری که متولی تئاتر است و بخشی از بودجه تئاتر کشور را در دست دارد، دعوا می‌کنند و درنهايت کسانی که ضرر می‌بينند، در درجه اول جامعه و فضای فرهنگی جامعه و در مرحله دوم، دست اندرکاران هنر تئاتر هستند.

راد، خواستار کنار گذاشتن مناقشات مربوط به تالار مولوی شد و توضيح داد: در روزهای گذشته، برخی نمايش‌ها که چندين ماه است مشغول تمرين هستند، با اين بهانه که تفاهم‌نامه مرکز هنرهای نمايشی با جهاد دانشگاهی منعقد شده و ديگر اعتبار ندارد، اجازه کار در تالار مولوی را پيدا نکردند.
وی در ادامه با اشاره به يارانه تئاتر که اين روزها بسيار مطرح می‌شود، گفت: ارائه کمک‌های مالی به گروه‌های تئاتری قرار است به اين سمت برده شود که به ‌ازای تعداد تماشاگران به آثار، بودجه تعلق بگيرد درحالی‌که اين شرايط خطرناک است که هنرمند بخواهد تمام همّ و غم خود را بر سر اين مساله بگذارد که تماشاگران را به سالن‌ها بکشاند.
وی، نتيجه اين کار را سطحی شدن نمايش‌ها و باز شدن پای چهره‌های صرفا تصويری به تئاتر دانست و اظهار کرد: تلاش برای جذب مخاطب باعث می‌شود، کارها به شکلی اجرا شود که سبب خنده تماشاگر شود و برای او لحظات سرگرمی و تفننی به وجود آورد و همچنين پای چهره‌های تصويری در تئاتر باز می‌شود، آنهم نه به گونه‌ای که در تئاتر جايگاه داشته باشند و اين نيز درنهايت منجر می‌شود که برخی هنرمندان تئاتر که بااستعداد و توانا هستند، فرصتی برای انجام کار نداشته باشند يا اينکه تئاتر در چرخه‌ای می‌افتد که دائما افراد خاصی فعاليت می‌کنند و چنين امری ضربه زننده خواهد بود.
مساله ديگری که ايرج راد به آن اشاره کرد، قرارداد تيپ بود که وی درباره آن توضيح داد: با اين نوع برنامه‌ريزی و هدفمند کردن مسائل، قرارداد تيپ که سال‌ها روی آن کار شده؛ دچار لطمه می‌شود؛ اگرچه اين قرارداد هم دارای ايرادات و مشکلاتی است اما نمی‌توان چيزی را که روال مشخص و معينی داشته، از زيربنا ويران کنيم و دوباره وارد يک آزمون و خطای مجدد بشويم.
وی با اين سوال که "با اين شرايط که پيش می‌رود، تکليف معاش هنرمندان تئاتر چه خواهد شد؟" انتقاد خود را نسبت به وضعيت موجود اعلام کرد و وقوع چنين شرايطی را موجب سرگردانی و بلاتکليفی عجيب و غريب هنرمندان دانست که لطمات فراوانی در آينده به وجود خواهد آورد.
او تاکيد کرد:هنرمندان در ماه گذشته نه تنها شاهد آرامش و رهنمون‌های کاربردی نبوده‌اند بلکه احساس می‌کنيم روز به روز دچار سرگردانی و بلاتکليفی بيشتری می‌شويم.
رئيس هيئت مديره خانه تئاتر همچنين به اطلاع‌رسانی درخصوص نمايش‌های تئاتری اشاره کرد و گفت: اطلاع‌رسانی عادلانه‌ای برای گروه‌های نمايشی اجرا نمی‌شود و تفاوت‌ها بسيار زياد است و برخی کارها همچنان با اطلاع‌رسانی سينه به سينه و دهان به دهان کار خود را دنبال می‌کنند.
محمد يعقوبی(نويسنده و کارگردان تئاتر) نيز گفت: داستان هميشگی تئاتر ايران اين است که شخصيت‌های حقيقی وقتی وارد جايگاه‌های حقوقی می‌شوند، نظرات خود را اعمال می‌کنند و توجيه نيستند که بايد خودشان را با اين شخصيت حقوقی وفق بدهند نه اينکه بخواهند نظر خود را اعمال کنند زيرا اين کار بی‌احترامی به جايگاه و شان خودشان است.
وی افزود: خوشبختانه باوجود فضاهای اطلاع‌رسانه‌ای حرف‌های همديگر را از ياد نمی‌بريم و از ياد نبرده‌ايم که مديريت جديد تالار مولوی در ابتدای فعاليت خود گفته بود کماکان در سالن مولوی، شاهد اجرای تئاتر خواهيم بود و ما منتظريم که اين اتفاق بيفتد.
يعقوبی همچنين گفت: همه متفق‌القول هستيم که مديريت‌های انتصابی، پاشنه آشيل تئاتر است زيرا آن شخص خود را ذی نفع نمی‌داند و بنابراين درجهت بهبود وضعيت کار خاصی انجام نمی‌دهد؛ بايد شخصی بر سر کار بيايد که از اهالی تئاتر باشد تا شرايط را درک کند و ما هم از او انتظار و توقع بيشتری خواهيم داشت تا اگر کاری انجام نداد، عزل بشود يا در مرحله بعد انتخاب نشود.
وی تاکيد کرد: پيشنهاد مشخص خانه تئاتر اين است که دستاوردهايی را که تا پيش از اين در عرصه تئاتر داشتيم و هرچند اندک، اما جواب داده است، به يکباره کنار نگذاريم و نخواهيم آنها را از ريشه برداريم.
وی اضافه کرد: برای اجرای طرح يارانه‌ای کردن نمايش‌ها پيشنهاد می‌دهيم ابتدا با يکی، دو سالن خاص اين کار را انجام دهند تا ببينند جواب می‌دهد يا نه سپس اگر خوب بود، تمام تئاتر و هنرمندان و سالن‌ها را درگير آن کنند.
يعقوبی، ضرورت برگزاری جلسات خانه تئاتر را در مطرح کردن چندباره برخی مسائل و مشکلاتی دانست که نسبت به آن بی‌توجهی می‌شود و افزود: شايد استراتژی آنها اين باشد که "اينقدر بگويند تا خسته شوند" ، اما ما همچنان خواهيم گفت و سوهان روح به کسانی خواهيم زد که بازدارنده تئاتر هستند و می‌خواهند تير خلاص به ما بزنند؛ ما عادت نمی‌کنيم و همچنان خواهيم گفت.
هوشمند هنرکار هم توضيح داد: اگر قرار نيست انتخاباتی انجام شود، بايد نظر اهالی تئاتر به ويژه خانه تئاتر پرسيده شود.
کاظم هژيرآزاد نيز با اشاره به نشست حميد شاه آبادی(معاون هنری وزير ارشاد) گفت: آقای شاه‌آبادی در بدو ورود خود وليمه‌ای دادند و هنرمندان را دعوت کردند، در آن جلسه بيش از نيمی از هنرمندان موی سپيد حضور داشتند ولی اين بزرگوار که يک تار موی سپيد ندارند، همه را نصيحت کردند و به ما گفتند که چگونه در راه هنر قدم برداريم.
وی گفت: شاهد وضعيتی هستيم که روز به روز پيچيده‌تر می‌شود درحالی‌که کشور ما يک کشور جوان است و مساله اوقات فراغت آنان، مهم است، تئاتر و سينما فرصت بسيار خوبی است که ضمن آنکه تفريح محسوب می‌شود، چيزهای آموزنده فراوانی نيز دارد.
هژيرآزاد با بيان اينکه "پيشگيری از درمان بهتر است" افزود: با کمکی که به تئاتر می‌شود بايد جلوی هزاران بزهکار ی را گرفت.
وی با بيان اينکه مخاطب پسند شدن نمايش‌ها به خودی‌خود ايرادی ندارد، توضيح داد: اين خطر وجود دارد که کارها به سمتی بروند که بخواهند برای جلب مخاطب به سطح نازلی برسند.
هژيرآزاد با طرح اين پرسش که "آيا اصلا تئاتر برای برخی مشروعيت دارد؟"، اعلام کرد: اگر پاسخ اين سوال مثبت است، بايد ‌مانند تئاتر در همه‌جای دنيا با آن برخورد شود و قائل به قوانين باشيم تا تئاتر داشته باشيم.
ايرج راد در ادامه خواستار ارائه جواب نسبت به سخنان مطرح شده از جانب خانه تئاتر ازسوی مديران شد و گفت: سکوت کردن کار درستی نيست. ما درباره يک نهاد گفتگوی فرهنگی می‌کنيم، مسائل ما شخصی و فردی نيست بلکه منافع فرهنگی جامعه را مطرح می‌کنيم و از حقوق کسانی که در اين خصوص دغدغه‌مند هستند، دفاع می‌کنيم.
وی با بيان اينکه ما با کسی خصومت و دشمنی نداريم، گفت: اکنون و در اين فضا درباره کليتی صحبت می‌کنيم که جايگاه خاصی دارد و جامعه بدون آن نمی‌تواند حرکت کند؛ ‌صحبت‌ها از سر دلسوزی و عزت طلبی و ارزش‌خواهی است و اميدواريم جواب لازم به اينها داده شود.
وی اضافه کرد: شرايطی به وجود آمده که می‌گوييم "سال گذشته چه خوب بود!" در حالی‌که بايد به سمت جلو می‌رفتيم.
رئيس خانه تئاتر همچنين به بودجه اين خانه اشاره و اظهار کرد: چهار ماه از سال گذشته و هنوز تکليف بودجه خانه تئاتر مشخص نيست. با اين وضعيت ما نمی‌توانيم درمورد کارهای‌مان برنامه‌ريزی داشته باشيم.
وی با بيان اينکه اين مطالعات و تحقيقاتی که مديران به آن اشاره می‌کنند، مگر تا کی قرار است طول بکشد، گفت: شايد نيت‌ها خيرخواهانه باشد اما وقتی حرکتی با اطلاع و آگاهی نباشد، مشکلاتی را به همراه خواهد داشت.
راد، راه‌اندازی سازمان تئاتر درکشور را ضروری دانست و اعلام کرد: اگر می‌خواهيم تئاتر اين مملکت به جايی برسد، نيازمند راه‌اندازی سازمان تئاتر هستيم، زيرا باری به هرجهت بودن و اينکه افراد بدون ضابطه و چارچوب مشخصی بخواهند فعاليت داشته باشند، ما را به جايی نمی‌رساند.
وی به کم شدن يا در برخی موارد حذف شدن صفحات فرهنگی و هنری روزنامه اشاره و ابراز نگرانی کرد و گفت: در شرايطی که رسانه‌ها دارای تاثيرگذاری خاصی هستند، چنين اتفاقاتی جای نگرانی دارد.
در پايان اين نشست به خبر اختصاص مکان مشخصی برای تئاتر خيابانی در محوطه تئاتر شهر و نيز به پايان رسيدن کار تعميرات راهروی ورودی تالار قشقايی اشاره شد.