سوريه به روايت سعدی

صدای آمریکا - کمتر روزی از یک سال و نیم پیش به این سو بوده است که ازقیام مردم سوریه علیه جمهوری موروثی دودمان اسد و سرکوب مردم در رسانه ها خبری نشنیده ایم.

شهرهای دمشق، حلب، حمص، حما و درعا در جغرافیای فرهنگ و تاریخ ایران ریشه دارند و نامهاشان به گوش ایرانیان آشناست. ۲۷۰۰ سال پیش شهر حما میزبان یا تبعیدگاه دیاکو بنیان گذار نخستین امپراتوری ایران بود. سارگن دوم پادشاه آشور وی را به حما تبعید کرده بود. دیاکو پس از ۲۰ سال به همدان بازگشت و دودمان پادشاهی ماد را بنا نهاد و همین دودمان بود که آشور را از صحنه روزگار برانداخت.

سعدی جهاندیده ترین استاد ادب پارسی درگلستان از آرزوها ی تاجری درکیش می گوید که می خواسته آبگینه حلبی را به یمن ببرد که بازار خوبی دارد و فولاد هندی را به بازار حلب.

اما جالبتر از همه داستان به اسارت گرفته شدن سعدی و بعد هم به کار گل واداشتن شاعراست. آشنائی از شهر حلب سعدی را با دادن پول آزاد می کند و به حلب می برد و دخترش را به عقد او درمی آورد و طنز زیبای سعدی که دردعوا با همسر ناسازگار می گوید پدرت به ده دینارم ازقید فرنگ آزادکرد و به صد دینار درقید تو گرفتار.

همچنين دمشق شهری است که سعدی از قحط سالی آن می گوید و آن چنان خشکسالی که یاران حتی عشق را فراموش می کنند. و فرازهای زیبای شاعر شیراز درستایش نوع دوستی و همدلی با بینوایان و نیازمندان.

واین عشق سعدی به دمشق چندان هم یکطرفه نیست. شاعر آن چنان پرآوازه است که وقتی بربالین تربت یحیی پیامبر معتکف بوده پادشاه عرب ازاو طلب یاری و همراهی دارد.

و بالاخره شام زيرا ميزان علاقه سعدی به شام آن چنانست که این شهر را عشق دوم خود پس از شیراز می نامد. شیراز وشام را به شیرین وشکر، دومعشوقه ارمنی و اصفهانی خسروپرویز همانند می کند ودربازگشت به شهرزادگاه می سراید «میلش ازشام به شیراز به خسرو مانست / که به اندیشه شیرین زشکر بازآمد.

وباز درهمین شام از فتنه ای می گوید که روستازادگان دانشمند جایگزین پسران وزیر ناقص عقل می شوند. گوئی سعدی جهان دیده از ورای تاریخ روزگار امروز سوریه را می دیده است.