جلايی‌پور: اصلاح‌طلبان شايد در انتخابات مشارکت کنند

مژگان مدرس علوم - جرس: اصلاح طلبان در انتخابات پيش رو بخش قابل توجهی از توان و انرژی خود را صرف متقاعد کردن محمد خاتمی رييس جمهوری پيشين و اکبر هاشمی رفسنجانی رييس مجمع تشخيص مصلحت نظام برای کانديداتوری در انتخابات کردند. بعد از امتناع خاتمی از کانديداتوری، تصميم هاشمی رفسنجانی برای ثبت نام در انتخابات موجی از اميدواری را ميان اصلاح طلبان به وجود آورد با اين حال رد صلاحيت غيرمنتظره او توسط شورای نگهبان قانون اساسی در تصميم اصلاح طلبان برای مشارکت در انتخابات ترديدهای جدی ايجاد کرد. اصلاح طلبان در فرصت اندک باقی مانده تا انتخابات بايد تصميم بگيرند که می‌خواهند از کانديداهايی که در مجموع قرابت فکری و گفتمانی بيشتری با خواسته‌هايشان دارند حمايت کنند يا به کل قيد انتخابات را بزنند. جرس برای اطلاع از تصميم کنونی اصلاح طلبان با حميدرضا جلايی پور عضو شورای مرکزی «جبهه مشارکت ايران اسلامی» و استاد جامعه‌شناسی در دانشگاه تهران گفته کرده است. متن کامل گفتگو را بخوانيد:

آقای دکتر! بعد از رد صلاحيت هاشمی رفسنجانی از شما نقل شده است که اصلاح طلبان در انتخابات کانديدايی ندارند. آيا اين را می‌توان موضع کلی اصلاح طلبان در خصوص انتخابات دانست؟

- اين نقل قول جامع نيست. در يکی از مصاحبه‌هايی که در روز رد صلاحيت باورنکردنیِ آقای هاشمی انجام شده بود، من فقط در مقام شرح وضعيت گفتم نامزد اصلاح طلبان در انتخابات حضور ندارد. من هميشه می‌گويم در ايران بايد هفتگی تحليل‌ها را روزآمد کرد ولی در اين روزهای پيش از انتخابات بايد رخدادهای جامعه را روزانه رصد کرد. به يک معنا آن نقل قول درست است چون نامزد اصلی اصلاح طلبان آقای هاشمی بود. ولی به يک معنای ديگر نادرست است چون شايد اصلاح طلبان به نحوی ديگر در انتخابات حضور داشته باشند و در نهايت از يکی از نامزدهای موجود حمايت کنند.

منظورتان به طور مشخص چيست؟
- حلقه های امنيتی تندرو می‌خواستند با رد صلاحيت هاشمی، اصلاح طلبان را مجبور به کناره‌گيری از عرصه انتخابات کنند. نامزد اصلی ما را هم حذف کردند. ولی بايد توجه داشت که پويايی‌های درون جامعه در اين مدت و سرعت تحولات فراتر از حد انتظار بوده است. موج حمايت از هاشمی برآمده از نگرانی‌های عميق طيف وسيعی از اقشار و گروه‌های اجتماعی بود که صرف نظر از موضع سياسی اشان از ترس از آينده و بی ثباتی خسته شده‌اند و نگران وضعيت اقتصادی و امنيتی کشور و اوضاع معيشتی‌شان هستند. اصلاح طلبان نمی‌توانند به اين نگرانی‌های گسترده بی تفاوت باشند چون می‌خواهند در کنار مردم بمانند. اگر اين نگرانی‌ها خود را در قالب امواج جديد نشان دهد، من هيچ بعيد نمی‌دانم که اصلاح طلبان و حتی چهره‌هايی همچون آقای خاتمی و آقای هاشمی هم به اين نگرانی‌ها پاسخ بدهند.

يعنی از آقايان روحانی يا عارف حمايت کنند؟
- هنوز برای پيش بينی رفتار آقايان هاشمی و خاتمی زود است ولی به نظرم اصلاح طلبان و اين چهره‌ها احتمالا به اين نتيجه خواهند رسيد که حتی بعد از حذف آقای هاشمی هم هنوز می‌توان با رای مردم خطر تندروها را از کاخ رياست جمهوری و دولت دور کرد. در هشت سال گذشته کشور اسير اقتدارگرايی پوپوليستی و مردم انگيز بود. الان کشور را اقتدارگرايی بنيادگرايانه با مايه‌هايی از سلفی گری شيعی تهديد می‌کند. شايد آقايان هاشمی و خاتمی و اصلاح طلبان هم برای دفع اين خطر وارد گود شوند.

به نظرتان از کدام نامزد حمايت خواهند کرد؟
- پيش بينی من اين است که اگر اين امواج نگرانی بزرگ‌تر شود شايد يکی از آقايان روحانی و عارف به نفع ديگری کنار برود و آقای هاشمی و خاتمی هم حتی از يکی از اين دو بزرگوار که احتمال پيروزی بيشتری داشته باشد حمايت کنند.

يعنی شما آقای روحانی را هم اصلاح طلب می‌دانيد؟
- آقای روحانی در سياست داخلی مواضعش با مواضع آقای خاتمی يا هاشمی و بدنهٔ اصلاح طلبان کمی فاصله دارد و خود ايشان هم خودشان را اصلاح طلب نمی‌خوانند، اما در اعتدالگرايی و سياستهای اقتصادی و سياست خارجی همراهی قابل توجهی با اصلاح طلبان دارند. امروز ديگر صف آرايی اصلی تغيير کرده است و حتی اصولگرايی مانند آقای علی مطهری از بسياری از اصلاح طلبان مواضع اصلاح طلبانه تری می‌گيرد و شجاعت و اصلاح جويی بيشتری به خرج می‌دهد. چشم انداز کشور در صورت پيروزی تندروها ان قدر نگران کننده است که امثال آقای مطهری هم به شدت نگران و فعال شده‌اند. اصلاح طلبان هم اگر وارد ميدان شوند از گزينه‌ای حمايت می‌کنند که ضمن همراهی با کف مطالب اصلاح طلبان، احتمال پيروزی بيشتری داشته باشد و بتواند کشور و مديريت اقتصادی و سياسی‌اش را به مدار عقلانيت باز گرداند.