اصلاح‌طلبان در انتظار "دود سفيد"

روزنامه شرق ـ هنوز «دود سفيد» از دودکش اصلاح‌طلبان برنخاسته اما خبرها حاکی از آن‌است که جمعی از مشاوران هاشمی و خاتمی در حال نهايی‌کردن طرح اجماع اصلاح‌طلبان هستند گرچه تاکنون اين طرح نهايی نشده و به تصويب بزرگان جريان اصلاحات نرسيده، اما روزهای آينده تصميماتی درباره اين طرح، نهايی و اعلام خواهد شد. اين طرح شامل چهار محور اصلی است. مرحله نخست برگزاری جلسه مشترک با حضور هاشمی، خاتمی، روحانی و عارف با هدف اجماع است. مرحله بعدی طرح اعلام حمايت رسمی، علنی و عملی هاشمی و خاتمی از نامزد واحد در مرحله تبليغات تا مدد‌رسانی به او در تشکيل دولت آينده. مرحله سوم و چهارم به‌ترتيب معرفی نامزد دوم به‌عنوان معاون اول و فعال‌شدن ستادهای هر دو نامزد را تشکيل می‌دهد.

اميد دوباره برای حضور و اجماع
اين طرح پس از آن از سوی مشاوران خاتمی و هاشمی مطرح شد که اعلام نامزدی آيت‌الله هاشمی موجی مثبت در سطح جامعه را در پی داشت. هر چند اين موج با عدم احراز صلاحيت آيت‌الله تبديل به يک شوک بزرگ و نااميدی در پايگاه اجتماعی اصلاح‌طلبان و اصولگرايان معتدل شد اما حالا نامزد اعتدال‌گرای انتخابات ۹۲ که می‌گويد علاقه فراوانی به فراجناحی بودن دارد، گزينه منتخب طيفی است که نامزد حداکثری خود در انتخابات را از دست داده بودند.

از سوی ديگر خاطره تلخ انتخابات ۸۴ و تشتت آرا سبب شده تا اصلاح‌طلبان از تعدد نامزدهای انتخاباتی خودداری کرده و بر اجماع پافشاری کنند. پايگاه اجتماعی منتسب به آنها هم اين روزها با صدور بيانيه‌ها و امضای طومار از آنها می‌خواهد که هرچه زودتر اجماع کنند. اما ايده اصلی و اوليه طرح اجماع چگونه شکل گرفته است.

محمدجواد حق‌شناس، عضو حزب اعتمادملی و از مشاوران رييس دولت اصلاحات با تاييد وجود اين طرح به «شرق» می‌گويد: «پس از اعلام عدم احراز صلاحيت آيت‌الله هاشمی که نامزد حداکثری اصلاح‌طلبان و اصولگرايان معتدل بود با توجه به درخواست‌های زياد و مکرر پايگاه اجتماعی اصلاحات ايده‌ای مطرح شد که بر اساس آن يکی از دو نامزد نزديک به اصلاح‌طلبان به نفع ديگری کناره‌گيری کند. اما اين نامزد بايد مورد حمايت و اجماع آقايان هاشمی و خاتمی هم باشد.»

او افزود: «‌فرمولی که در اين اجماع مدنظر بود اين است که يکی از آقايان روحانی يا عارف به‌عنوان نامزد انتخابات و ديگری به‌عنوان معاون اول او در عرصه انتخابات حضور داشته باشد اما بررسی‌ها نشان می‌دهد حسن روحانی رای بالاتری نسبت به محمدرضا عارف دارد و احتمال اجماع روی روحانی با توجه به مشخصات او بيشتر است بنابراين سمت معاون اولی طبق توافق اوليه به محمدرضا عارف خواهد رسيد.»

او با اشاره به اينکه رای‌دهنده ايرانی نسبت به اينکه ديگران بخواهند برای او تصميم بگيرند واکنش نشان می‌دهد، گفت: اتفاقی که در دوم خرداد ۷۶ افتاد و ما شاهد بروز حماسه بزرگ ۲ خرداد بوديم، اين بود که بخشی عمده از آرای خاتمی را آرای سلبی ايشان تشکيل می‌داد و بخشی را آرای ايجابی اما آرای سلبی و خاکستری به آرای بالفعل خاتمی تبديل شدند. اين اتفاق در وضعيت کنونی هم مشاهده می‌شود. اگر روند تبليغات و انتخابات به سمتی برود که مردم احساس کنند گزينه مورد اعتماد آنها موقعيت حضور ندارد، به‌طور عقلانی تلاش می‌کنند تا از بين نامزدهای موجود گزينه‌ای را انتخاب کنند که بتواند محور مختصات منافع ملی و امنيت ملی را مورد توجه قرار دهد و مورد اعتماد و حمايت آقايان ناطق نوری، هاشمی و خاتمی سه‌چهره اصلی جريان سياسی کشور باشد که با توجه به نظرسنجی‌ها و بررسی سوابق امکان اجماع بر حسن روحانی تقويت می‌شود.

او در توضيح اين نظرسنجی‌ها می‌گويد: «کوشش جدی دو نامزد نزديک به اصلاح‌طلبان پس از عدم احرازصلاحيت آيت‌الله نشان از احساس مسووليت آنها دارد و به نظر می‌رسد بر اساس اين نظرسنجی‌ها شاهد يک مثلث رقابتی بين حسن روحانی، سعيد جليلی و محمدباقر قاليباف باشيم.»

خبرهای خوش از اجماع اصلاح‌طلبان
نجفقلی حبيبی عضو شورای هماهنگی جبهه اصلاحات نيز به «شرق» می‌گويد: ‌اين طرح وجود دارد اما اينکه چنين چيزی تا چه اندازه به نتيجه برسد بسته به نظر بزرگان و نامزدها دارد اما کليات اين خبر تاييد می‌شود و اميد است روزهای آينده جزييات را هم منتشر کنيم.»

حميدرضا جلايی‌پور هم درباره خبر منتشرشده از اجماع اصلاح‌طلبان به «شرق» گفت: تا جايی که من اطلاع دارم با توجه به موج نگرانی در مردم که خودش را به طور آشکاری در حمايت از هاشمی نشان داد و به نظر می‌رسد هنوز هم اين موج با عدم‌احراز صلاحيت آيت‌الله هاشمی در بين مردم هست؛ لذا کسانی که نگران کشور هستند از هاشمی و خاتمی انتظار موضع‌گيری دارند. او افزود: آنها در حال حاضر مشغول رصدکردن مواضع حسن روحانی و عارف هستند تا به جمع‌بندی برسند. و ما هم اميدواريم يکی از اين عزيزان به نفع ديگری کناره‌گيری کند و اجماع حاصل شود.

جلايی‌پور درباره احتمال اجماع بر حسن روحانی می‌گويد: «با اينکه آقای روحانی اعلام کرده يک اصولگرای ميانه‌رو است و به نظر می‌رسد در سياست داخلی تفاوت‌هايی با اصلاح‌طلبان داشته باشد اما سياست خارجی، سياست اقتصادی و اعتدال او بسيار به مواضع اصلاح‌طلبان نزديک است. او با اشاره به اينکه پايگاه اجتماعی منتسب به اصلاح‌طلبان انتظاراتی از آنها دارد و به آينده اميدوار است، گفت: بعيد نيست که روزهای آينده اصلاح‌طلبان که کانديدای حداکثری آنها هاشمی بوده است؛ دوباره به اجماع نزديک شوند و از يکی از کانديداهای موجود حمايت کنند.»

اجماع اصلاح‌طلبان کار اصولگرايان را سخت می‌کند
اجماع اصلاح‌طلبان بر يک گزينه در شرايطی که اصولگرايان از يک سبد رای استفاده می‌کنند و ائتلاف‌های آنها هم به شکست انجاميده اصولگرايان را نگران‌کرده است. حسين سبحانی‌نيا، عضو هيات‌رييسه مجلس با بيان اينکه فضای انتخابات به داغ‌ترين روزهای خود نزديک می‌شود، به «خانه ملت» گفت: «اصولگرايان بايد با اجماع مانع دومرحله‌ای‌شدن انتخابات شوند. قطعا با اجماع اصلاح‌طلبان بر روی يک گزينه از ميان عارف و روحانی کار برای اصولگرايان مشکل خواهد شد. نبايد اين نکته را فراموش کرد که حاميان دولت در ميتينگ‏های جليلی حضور پيدا می‌کنند و احتمال قرارگرفتن دولت در صف‌بندی وی وجود دارد.»

ستادها نمی‌دانند
نعمت‌زاده رييس ستاد انتخاباتی حسن روحانی می‌گويد: «‌از موضوع اجماع بی‌خبرم در صورت مشخص‌شدن اين خبر حتما در مورد آن صحبت خواهم کرد.» اميرحسين متقی مسوول روابط با رسانه‌های ستاد روحانی هم با اظهار بی‌اطلاعی از اين مساله به «شرق» گفت: «هر چند معتقديم ظرفيت اجماع بر آقای روحانی وجود دارد اما اين خبر بايد از سوی منتشر‌کنندگان آن تاييد شود چراکه تاکنون با ستاد در مورد اين اخبار هماهنگی نشده است.»

اعضای ستاد عارف می‌گويند اجماع اصلاح‌طلبان با محمدرضا عارف صورت خواهد گرفت. حسن رسولی سخنگوی ستاد انتخاباتی محمدرضا عارف روز گذشته در نشست خبری خود در پاسخ سوالی مبنی بر اينکه قرار است بر روی آقای روحانی اجماع شود و آقای عارف هم معاون اول ايشان شود، گفت: «من از اجماع مجدد بی‌اطلاعم ولی به هر ترتيب معتقدم که ما اصلاح‌طلبان با تکيه بر اصول بايد از کمترين فرصت در جهت مورد توجه قراردادن دموکراسی در صحنه استفاده کنيم و در صورت تحرک پرشتاب طی روزهای آينده می‌توانيم حول محور تنها کانديدای اصلاح‌طلب که به صورت يکه و تنها پرچم اصلاحات را به دوش گرفته است، حرکت کنيم و اگر هوشمندانه عمل کنيم می‌توانيم شرايط را تغيير دهيم.»

او افزود: «با آقای روحانی قرابت‌های زيادی وجود دارد اما اگر بنايی به اجماع باشد، اجماع در بين حوزه همگون موثر است. البته ما با آقايان هاشمی و خاتمی رايزنی‌های متناوبی داريم و نشست و برخاست‌هايی انجام می‌شود و اميدواريم با تغيير در فضای جامعه آنچه که خير و صلاح است پيش ‌آيد.» سخنگوی ستاد انتخابات عارف در پاسخ به اين پرسش که اگر در نظرسنجی‌ها روحانی از عارف بالاتر باشد، آقای عارف به سمت اجماع با روحانی حرکت می‌کند، اظهار کرد: «در اجماع اصل اعتنا به تفکر اصلاح‌طلبانه است و کانديداگرفتن در درجه دوم اهميت قرار دارد. روحانی تا زمانی که به عنوان نامزد فراجناحی مطرح است، شبيه آقای غرضی است. تاکنون هيچ بحثی بين ستاد عارف و روحانی برای اجماع نبوده است.»

هاشمی در حال رصد برنامه‌ کانديداهاست
خبر اجماع اصلاح‌طلبان و حمايت هاشمی و خاتمی در حالی نقل محافل سياسی است که محمد هاشمی رييس دفتر رياست مجمع‌تشخيص‌مصلحت‌نظام با تاکيد بر اينکه آيت‌الله هاشمی‌رفسنجانی تاکنون از کانديدايی اعلام حمايت نکرده است، می‌گويد: «آيت‌الله هم‌اکنون در حال رصدکردن برنامه‌های کانديداها برای اداره کشور است.» او افزود: «البته اصلاح‌طلبان اخيرا با آقای خاتمی جلسه‌ای داشته‌اند تا درباره چگونگی ورود به انتخابات، حمايت يا عدم‌حمايت از کانديداهای موجود منتسب به اين طيف تصميم‌گيری کنند. البته بنده از خروجی اين جلسه اطلاعی ندارم. او در پاسخ به اين سوال که زمان برگزاری جلسه حزب کارگزاران برای تصميم‌گيری درباره انتخابات رياست‌جمهوری چه وقت خواهد بود؟» گفت: «احتمالا در يکی دو روز آينده جلسه حزب برگزار خواهد شد و در آن برای مسايلی که مطرح کرديد تصميم‌گيری می‌شود. بعد از آن مواضع رسمی حزب از طريق سخنگو اطلاع‌رسانی خواهد شد.»