سقوط ۹۵ پله‌ای گمرک ايران در رده‌بندی جهانی

براساس تازه‌ترين اطلاعات منتشر شده، رتبه گمرک ايران در رده‌بندی جهانی از ۵ در هشت سال پيش به ۱۰۰ در حال حاضر رسيده است. سقوط آزادی که شايد نمود بيرونی آن به راحتی از طريق مواردی مانند معطلی زياد کالاها در گمرک، کند بودن خدمات‌رسانی به صاحبان کالا و امثال آن قابل مشاهده باشد.

به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجويان ايران (ايسنا)، شايد برای کمتر کسی قابل باور باشد که روزی گمرک ايران در بين پنج گمرک برتر دنيا قرار داشته است. موضوعی که البته مسعود کرباسيان، رئيس کل گمرک ايران به آن اشاره کرده و البته اين را هم گفته که در هشت سال قبل رتبه گمرک ايران با ۹۵ پله نزول به ۱۰۰ رسيده است.

البته مجمع جهانی اقتصاد نيز چندی پيش در تازه‌ترين گزارش خود ايران را از نظر شاخص مطلوبيت فرايندهای گمرکی در بين ۱۴۸ کشور دنيا در رتبه ضعيف ۱۰۳ قرار داد. شاخص مطلوبيت فرايندهای گمرکی نشان می‌دهد که در هر يک از کشورهای جهان وضعيت فرايندهای مربوط به واردات و صادرات چه ميزان کارامد هستند. ايران در اين رده‌بندی رتبه ضعيف ۱۰۳ را به خود اختصاص داده است. در بين کشورهای منطقه خاورميانه ايران توانسته تنها بالاتر از دو کشور لبنان و يمن قرار گيرد. امارات، قطر و عمان هم بهترين وضعيت امور گمرکی را در منطقه خاورميانه به خود اختصاص داده‌اند.

رئيس کل گمرک در چند ماه گذشته در مقاطع مختلف دلايل سقوط آزاد رتبه گمرک ايران در بين گمرک‌های جهان را نيز اعلام کرده که از آن جمله می‌توان به مواردی مانند اجرای طرح‌های "ايران‌کد" و "شبنم"، لزوم ثبت سفارش کالاها، معطلی کالاها برای ترخيص، الکترونيکی نشدن فعاليت‌های گمرک، ايجاد نشدن خط سبز گمرکی به شيوه مناسب و نظاير آن اشاره کرد.

البته اگر يادمان نرفته باشد صدور بخشنامه‌های پی‌درپی و متناقض از سوی گمرک در اواخر دولت دهم نيز قطعا می‌تواند از ديگر دلايل نزول رتبه گمرک ايران باشد. بخشنامه‌هايی که دردسرهای زيادی را نيز برای واردکنندگان و صادرکنندگان کشور به وجود آورد.

رئيس کل گمرک ايران اما در عين حال حذف طرح‌های ايران کد و شبنم، اجرای طرح گمرک الکترونيک و اعطای تسهيلات ويژه برای واردکنندگان مواد اوليه توليد و بازرگانان خوشنام را نيز از جمله راهکارهای بهبود رتبه گمرک ايران در عرصه جهانی اعلام کرده است.

دلايل سقوط آزاد رتبه گمرک ايران در جهان و راهکارهای بهبود اين رتبه در حالی از سوی کرباسيان اعلام شده که هر روز معطلی کالا در گمرک به اندازه يک درصد کل ارزش کالا برای واردکننده هزينه در بر دارد که با اين حساب می‌توان نتيجه گرفت که هرگونه تعلل از سوی گمرک در نهايت باعث افزايش قيمت تمام شده کالای وارداتی و وارد شدن فشار بيشتر به مصرف کنندگان و توليدکنندگان داخلی می‌شود.

براساس تازه‌ترين آمارهای ارائه شده در ۱۱ ماهه سال جاری ارزش تجارت غيرنفتی ايران بالغ بر ۸۰ ميليارد دلار شد که از اين ميزان بيش از ۴۲ ميليارد دلار آن مربوط به واردات کالا به کشور بوده است.

گمرک ايران تاکنون به صورت رسمی مدت زمان ميانگين در گمرک‌های کشور برای ترخيص کالا را اعلام نکرده اما به طور قطع هرچه اين زمان بيشتر کاهش يابد در نهايت سود آن به توليدکنندگان و مصرف‌کننده داخلی خواهد رسيد.