از هاشمی وارد می‌شود تا گزارش مردم‌گريز ميرزا حبيب اصفهانی به کوشش ايرج افشار

کشکول خبری هفته (۱۷۶)
ف. م. سخن
ويژه خبرنامه گويا

در کشکول شماره ۱۷۶ می خوانيم:
- هاشمی وارد می شود
- عزت انتظامی امروز مُرد!
- ف. م. سخن نامزد رياست جمهوری می شود!
- کتک کاری اکبر و عفت (نمايشنامه در يک پرده)
- گزارش مردم گريز ميرزا حبيب اصفهانی به کوشش ايرج افشار

هاشمی وارد می شود

بالاخره بعد از طرح شرط ها و شروط ها و پاسخ مثبت و منفی گرفتن ها هاشمی وارد عرصه ی انتخاباتی شد. پيش تر در سايت خليج فارس مطلبی در باره ی ورود هاشمی به مبارزات انتخاباتی نوشته ام و آن را مکرر نمی کنم. تنها نکته ای که می توان بر آن انگشت گذاشت رقابت شديد ميان هواداران هاشمی يا به عبارتی اصلاح طلبان حکومتی با جناح احمدی نژاد و مشايی ست. قاليباف هم با رنگ زردی که بر نظامی گری خود زده در ميانه ی اين دو در صدد جلب آرای اصول گرايان است و به عنوان يکی از گزينه های رهبری می تواند به طور موثر در انتخابات ايفای نقش کند. در مورد هاشمی و مشايی نظر اصول گرايان سنتی به هيچ يک از اين دو نامزد نيست ولی اگر نظر خامنه ای به طور قطعی به قاليباف نباشد اصول گرايان سنتی بدون ترديد هاشمی را به مشايی ترجيح می دهند و اين کفه ی انتخاب شدن را به طرف هاشمی سنگين می کند. قطعا خامنه ای به هاشمی اجازه ی ورود به عرصه ی انتخابات را داده و حداقل شرايط او را برای عدم کارشکنی در کار رئيس جمهور آينده پذيرفته. هاشمی عاشق انقلاب است و خود را يکی از بنيان گذاران جمهوری اسلامی می داند و به همين خاطر حاضر بوده و هست به هر قيمتی وارد اين عرصه شود و حکومت اسلامی را از گرداب مهلکی که به داخل آن افتاده نجات دهد. حال بايد منتظر کارشکنی های سپاه پاسداران و احمدی نژاد و رو شدن مدارک جديد و مستند در باره ی خاندان هاشمی رفسنجانی باشيم. حضور هاشمی و رقابت او با مشايی باعث خواهد شد تا بگم بگم های احمدی نژاد تبديل به گفتار و نوشتار و طرح اسناد جديد شود که قطعا پای اصول گرايان را هم به ميان خواهد کشيد و آنان را در مقابل جناح احمدی نژاد-مشايی قرار خواهد داد.

عزت انتظامی امروز مُرد!

"حضور عزت الله انتظامی در ستاد انتخابات به هنگام ثبت نام مشايی" «ايسنا»

عزت انتظامی امروز مُرد. اين که اين جا ايستاده٬ می خواد با اسفنديار رحيم مشايی٬ نامزد بال و پر ريخته و بی کس و کار٬ بمونه تا بميره. خوشبختی اون چيزی نيست که هاشمی ميگه. خوشبختی اون چيزی نيست که قاليباف ميگه. خوشبختی تو رابطه ی آدمه. دل که خوش باشه٬ اسفنديار همه چيز آدم ميشه...

ف. م. سخن نامزد رياست جمهوری می شود!
با اين آدم های عجيب غريبی که اين روزها در خيابان فاطمی جمع شده اند و نامزد رياست جمهوری می شوند فکر کردم چه چيز من کمتر از آن هاست که کانديدا نشوم؟ لذا برنامه ی انتخاباتی خودم را به شرح زير اعلام می دارم تا به من رای بدهيد و خوشبخت شويد! اهم مواد برنامه ی من به قرار زير است:
- رنگ سياه که به قول رضا صادقی رنگ عشق است رنگ من است.
- سرود جمهوری اسلامی بعد از انتخاب من به شرح زير خواهد بود. توضيح اين که عشق من٬ دين اسلام و آقای خامنه ای ست و رنگ مشکی هم رنگ اين دو می باشد:
مشکی رنگ عشقه / مثل رنگ چشای مهربونت // مشکی رنگ عشقه / مثل شبای قلب آسمونت // کی ميگه رنگ غم سياه / رنگ خوش سپيدی // کی ميگه آبی رنگ صداقت / مشکيه رنگ پليدی...
- رنگ پرچم جمهوری اسلامی همان رنگ قديمی خواهد بود فقط به جای مارک مبارکه وسط آن٬ عکس امام خامنه ای را جهت نشان دادن ميزان ذوب خودم در ايشان کار می گذارم.
- پرونده ی همتون دست خودمه. آهای نامزدهای ديگه! نبينم با من مخالفت کنيد والا پته تون را می ريزم رو آب.
- آب٬ برق٬ گاز٬ را مجانی می کنم. به هر ايرانی هم سه هزار متر زمين برای ساختن ويلا می دهم.
- ماهی يک ميليون تومن به هر ايرانی می دهم که ديگر لازم نباشد کسی کار کند و همه در خانه بنشينند تلويزيون تماشا کنند.
- تعطيلات رسمی عيد را به هجده روز و تعطيلات تمام سال را به صد و بيست و چهار روز به نيت صد و بيست و چهار هزار پيغمبر افزايش می دهم.
- مگه روسری مساله ی ماست؟ چيکار داريم به کار جوون ها! بريد عزيزان من حالتون را بکنيد. ما کارهای مهم تری برای انجام دادن داريم.
- من نه کت و شلوار و پيراهن يقه بسته خواهم پوشيد و نه کاپشن احمدی نژادی به تن خواهم کرد بل که با لباس ورزش سر کار خواهم رفت.
- غذای من نه چلو فسنجون آقای رفسنجانی است٬ نه نان و ماست آقای احمدی نژاد بل که ساندويچ کالباس خواهم خورد.

فعلا همين ها را داشته باشيد و برويد به من رای بدهيد تا بقيه ی برنامه ام را در عمل به شما نشون بدم.

گاگول ملت ايران
ف. م. سخن

کتک کاری اکبر و عفت (نمايشنامه در يک پرده)
عفت- ببين اکبر آقا! طرفای فاطمی پيدات شه نه من نه تو! بهت گفته باشم!
اکبر [با لبخند مليح]- عفت جان تو که اين قدر بی وفا نبودی. فقط يه بار ديگه! قول ميدم ديگه اون طرف ها پيدام نشه!
عفت [با عصبانيت]- دِ ميگم مَرد! نرو اون جا! باز ميگه يه بار ديگه! بسّت نيست اين همه تو سرت زدن؟ کی می خوای دست برداری از اين کارها؟ می خوای با لگد بيرون ات کنند؟ مگه نديدی يارو چی گفت؟ نگفت نظر اون ديوونه به نظر من نزديک تره؟ بازم می خوای بری؟ بازم می خوای خودت را خراب کنی؟ يادت رفته انتخابات مجلس؟ هی کشيدنت پايين هی کشيدنت بالا؟ اون قدر که گفتی آقا نخواستيم؟
اکبر [باز هم با لبخند مليح]- عفت جون اين بچه ی منه. بچه را که پدر به شوهر ننه نمی ده! چرا عوامانه صحبت می کنی؟
عفت- آخه بگو ببينم اين بچه را گرفتی چه کار می خوای بکنی؟ يادته زمان تو کوکا مشهدی که اومد چه های و هويی راه انداختند؟ به بچه ی مردم می خواستند مک دونالد بدن چه قشقرقی به پا شد؟ آخه تو که به اندازه ی يک کوکا و يک مک دونالد اعتبار نداری می خوای بری بگی چی؟
اکبر [از يادآوری حوادث تلخ گذشته و لحن عفت٬ لبخندش محو می شود و دچار خشم و غضب می گردد]- دِ برو کنار زن می خوام برم. عجب کنه ای هستيآ!
عفت جلوی اکبر را می گيرد. اکبر می خواهد عفت را پس بزند او کنار نمی رود. عفت مانند زمانی که عمليات ضد تروريستی انجام داده بود٬ دست اکبر را می کشد. اکبر او را هل می دهد و از خانه خارج می شود...

گزارش مردم گريز ميرزا حبيب اصفهانی به کوشش ايرج افشار
گزارش مردم گريز اثر ماندگار مولير با ترجمه ی کم نظير ميرزا حبيب اصفهانی به کوشش استاد درگذشته ايرج افشار در سال ۱۳۸۸ توسط انتشارات کتاب آمه در ۱۸۹ صفحه ی فارسی و ۱۰۹ صفحه ی فرانسوی منتشر شده و به قيمت ۷۰۰۰ تومان در اختيار علاقمندان قرار گرفته است.

اين اثر اگر چه نام مولير را به عنوان نويسنده بر روی جلد خود دارد اما اهميت اش بيشتر به خاطر نام ميرزا حبيب اصفهانی و ترجمه ی اوست. البته بر سر انتساب اين ترجمه به ميرزا حبيب اصفهانی بحث هايی هست ولی استاد ايرج افشار آن را با در نظر گرفتن اسناد موجود به طور يقين اثر خامه ی ميرزا حبيب اصفهانی می دانند. اصل کتاب فرانسوی٬ "لو ميزانتروپ" نام دارد و پرسناژهای آن آلسست٬ فيلينت٬ اورونت٬ سليمن٬ اليانت٬ آرسيونوئه٬ آکاست٬ کليتاندر٬ باسک... نام دارند که ميرزا حبيب به جای اين نام ها مونس٬ ناصح٬ اميدی٬ فتينه٬ ليلا٬ زليخا٬ نعيم بک٬ نعمان بک٬ محرم... گذاشته تا احتمالا به گوش خواننده و بيننده ی ايرانی آشنا تر بيايد.

ميرزا حبيب٬ مترجم آثار مشهوری چون حاجی بابای اصفهانی و ژيل بلاس نيز هست که آن ها هم در زمان های مختلف در ايران به چاپ رسيده اند.

ميرزا حبيب دهری بوده و "در جوانی با مردمان لامذهب و بی دين و بی پروا از آيين راه رفته" (ص ۱۹) و چون "به افترای اين که در حق سپهسالار محمد خان صدر اعظم هجو ساخته٬ قصد گرفتن و اذيت وی نمودند٬ در سنهء ۱۲۸۳ به ممالک روسيه گريخته و در دارالسعادهء استانبول به دولت عثمانی التجا می برد" (ص ۱۴).

زبان و قلم او در اين ترجمه بسيار شيرين و روان است و لب مطالب را به فارسی سليس بر گردانده و خواننده را با ترجمه اش محظوظ می کند.

برای اين که با نثر شعرگونه ی ميرزا حبيب در اين ترجمه آشنا شويم چند خط از کتاب را عينا در اين جا می آوريم:
مونس: حرف درين نيست. گفتمش انجام.
که کرده حکم که بنشين و قافيه بتراش
که زور کرده تو هم ماش باش در اين آش؟
به زور کس نکند عفو شعر مهمل و بد
مگر از آنکه فقير است و شعر نان بدهد.
بگفتمش که مده گوش بيش بر اغوا
ز چشم خلق نهان ساز بکر فکرت را.
به دست خويش مکن هتک عِرض خود باری
به دست و پای مينداز نام درباری... (صفحه ۵۸).

از ۱۸۹ صفحه ی فارسی اين کتاب٬ ۱۲ صفحه يادداشت استاد ايرج افشار٬ ۲۴ صفحه سرگذشت ميرزا حبيب٬ ۱۰۲ صفحه ترجمه ی ميزانتروپ٬ و باقی پيوست هايی ست شامل مقاله ی خانم سنجابی در باره ی نمايشنامه٬ شعر «خوان سپاس» سروده ی ميرزا٬ و نوشته ی ميرزا با عنوان «بازی تماشا و تماشاخانهء روميان».

متن فرانسه شامل مقدمه ای بر نمايشنامه و اصل نمايشنامه و مقالات نوشته شده در باره ی نمايشنامه و نقدهايی که بر نمايشنامه نوشته شده و نيز سوال هايی در باره ی هر يک از پرده های نمايش است و کل اثر از سری انتشارات کلاسيک های لاروس می باشد.

ميرزا حبيب٬ چنان که استاد ايرج افشار می گويند بدون شک در تاريخ ادبی اخير ايران نامی بلند و مقامی ارجمند دارد و يکی از چند تن معدودی است که در تحقيق ادبی٬ و رواج دادن آثار فکری اروپايی در ميان ايرانيان روش جديد و صحيح در پيش گرفته است.

لينک مطلبی در باره ی ورود هاشمی به مبارزات انتخاباتی:
http://www.khalije-fars.com/item/17496

فيس بوک ف. م. سخن:
https://www.facebook.com/fmsokhan