شکست طرح افزايش ظرفيت دانشگاه‌ها، ۴۰‌درصد صندلی‌ها خالی ماند

محمدحسين نجاتی ـ روزنامه شرق ـ : تصميمات يک‌شبه مسوولان وزارت علوم و سازمان سنجش آموزش کشور برای افزايش ميزان ظرفيت دانشگاه‌ها، طی چند سال اخير کار را به جايی رساند که امروز دانشگاه‌های پولی و بی‌کيفيت کشور با خالی ماندن بخش زيادی از ظرفيت‌های خود محکوم به شکست شدند.

«ابولفضل حسنی» مديرکل دفتر گسترش آموزش‌عالی وزارت علوم روز گذشته با اعلام خبر خالی ماندن ۴۰‌درصد صندلی‌های کنکور در دانشگاه‌های کشور به غير از دانشگاه آزاد اسلامی عنوان کرد: از کل ظرفيت ۷۳۸‌هزارو۳۰۵نفری دانشگاه‌ها در سال تحصيلی ۹۳-۹۲، ۵۲۰‌هزارو۱۱۵نفر پذيرفته شدند و از اين تعداد ۴۰‌درصد از ظرفيت‌ها پر نشد.

اعلام اين آمار از سوی يک مقام مسوول در شرايطی است که وزارت علوم و سازمان سنجش هر ساله در آستانه برگزاری کنکور سراسری با تشريح آمار‌های افتخار‌آميز از وجود يک‌ونيم صندلی خالی برای هر داوطلب در دانشگاه‌ها خبر می‌دهند.

فارغ از اينکه بخش زيادی از ظرفيت‌های اضافه شده از سوی وزارت علوم، صندلی‌های بی‌کيفيت و پولی است که کمتر از سوی داوطلبان مورد استفاده قرار می‌گيرد.

آمار رسمی وزارت علوم نشان می‌دهد، دانشگاه فرهنگيان که در دوره وزارت «حميدرضا حاجی‌بابايی» با اصرار او تشکيل شد بيشترين سهم از صندلی‌های خالی را در اختيار دارد و در ميزان صندلی‌های خالی رقيب جدی‌ای برای دانشگاه «پيام نور» شده است. به‌طوری‌که دانشگاه فرهنگيان با ۸۹‌درصد صندلی خالی از کل ظرفيت‌ها، دانشگاه پيام نور با ۵۱‌درصد و دانشگاه غيرانتفاعی نيز با ۵۱‌درصد صندلی خالی از مجموع کل ظرفيت‌ها در دوره کاردانی و کارشناسی‌ارشد، بيشترين سهم را درظرفيت‌های خالی‌مانده‌ای دارند، که داوطلبان اقبالی به آنها نشان نداده‌اند.

همچنين دانشگاه تربيت‌معلم با ۳۵‌درصد، دانشگاه‌های نيمه‌حضوری با ۱۵‌درصد، دانشگاه‌های مجازی و بين‌الملل با ۴۰‌درصد و دانشگاه‌هايی که دوره‌های شبانه برگزار می‌کنند با ۹‌درصد، ديگر مراکزی هستند که ظرفيت‌هايشان به‌کلی خالی مانده است.

نکته حايز اهميت در اين آمار سهم اندک دانشگاه‌های روزانه کشور از صندلی‌های خالی است. دانشگاه‌های روزانه کشور ۳/۷‌درصد صندلی‌هايشان خالی مانده است. اتفاقی که پيش از اين نيز قابل پيش‌بينی بود و با توجه به کيفيت بهتر دانشگاه‌های دولتی در ايران و رايگان بودن آنها، رقابت اصلی ميان داوطلبان کنکور بر سر تصاحب صندلی‌های با کيفيت و رايگان در دانشگاه‌های دولتی است.

در همين رابطه ابوالفضل حسنی در گفت‌وگو با مهر، با بيان اينکه معضل صندلی‌های خالی هم‌اکنون در مقاطع کاردانی و کارشناسی است، درباره مقاطع بالاتر، خاطرنشان کرد: در کارشناسی‌ارشد و دکترا هر چقدر هم دانشجو بپذيريم هنوز به ميزان کافی صندلی وجود ندارد به اين دليل که در دکترا که بيش از ۲۳۰‌هزارنفر ثبت‌نامی داريم و نزديک به ۱۰‌هزارنفر پذيرفته شدند و در کارشناسی‌ارشد بيش از يک‌ميليون‌و۲۰۰‌هزارنفر ثبت‌نامی داريم در حالی‌که تنها ۱۰‌درصد از اين تعداد توانستند به دانشگاه راه يابند.

حسنی با تاکيد بر امکان ظرفيت‌سازی بيشتر، ضمن مقايسه با ميزان ظرفيت‌های خالی در سال تحصيلی گذشته و جاری، اظهار کرد: نسبت به سال گذشته چند‌درصد کاهش ميزان صندلی خالی داشتيم ولی برای سال تحصيلی آينده وضع بهتر نخواهد شد و اگر ظرفيت‌های خالی را مديريت نکنيم مشکلات ادامه خواهد داشت.

تبعات افزايش يک‌شبه ظرفيت‌ها

اين اتفاق درحالی دامنگير دانشگاه پيام نور، دانشگاه فرهنگيان و دانشگاه‌های غيرانتفاعی در کشور شده است، که می‌توان آن را نتيجه سياست‌ها و تصميمات يک‌شبه وزارت علوم طی سال‌های اخير و تلاش برای ظاهر‌سازی تلاش‌هايی برای حذف کنکور دانست.

مسوولان بدون توجه به سلايق و علايق داوطلبان کنکور، اقدام به افزايش ظرفيت دانشگاه‌هايی کردند که در مقايسه با دانشگاه‌های دولتی کشور، کيفيت پايين‌تری دارند و داوطلبان بايد در ازای تحصيل در اين دانشگاه‌ها شهريه بپردازند. نتيجه آن شد که دانشگاه فرهنگيان با ۸۹‌درصد، دانشگاه پيام‌نور با ۵۱ و دانشگاه‌های غيرانتفاعی نيز با ۵۱‌درصد ظرفيت خالی، سال تحصيلی جديد را آغاز کنند و باز گروهی از داوطلبان پشت سد کنکور بمانند.