ایران وایر - فدراسیون جهانی فوتبال در واکنش به پرسش «ایران‌وایر» مبنی بر برخورد احتمالی این نهاد با فدراسیون فوتبال و حکومت ایران به دلیل راه ندادن زنان به ورزشگاه مشهد در روز سه‌شنبه ۹ فروردین ۱۴۰۱ از ادبیاتی محافظه‌کارانه استفاده کرد.
فیفا در پاسخ خود به «ایران‌وایر» نوشت: «فیفا با نگرانی گزارش‌هایی مبنی بر ممنوعیت حضور زنان در مسابقه روز سه‌شنبه در مشهد شنیده است و از فدراسیون فوتبال ایران در این مورد اطلاعات بیشتری می‌خواهد.»
فدراسیون جهانی فوتبال در ادامه از آن‌چه «پیشرفت تاریخی» در سال ۲۰۱۹ و ورود زنان ایران برای نخستین بار پس از ۴۰ سال به ورزشگاه «آزادی» خواند، به عنوان دستاورد فیفا یاد کرد و نوشت: «اخیراً هم که برخی از زنان مجدداً در مسابقه مقدماتی جام جهانی فوتبال در تهران در ژانویه برای حضور در ورزشگاه مجوز گرفتند و فیفا انتظار دارد این روند ادامه یابد.»
آیا آن‌چه فیفا گفته، تمام واقعیت است؟ به نظر می‌رسد با این پاسخ فدراسیون جهانی فوتبال، باید زنان ایرانی را در نبرد با حاکمیت جمهوری اسلامی برای رسیدن به سکوهای ورزشگاه تنهاتر از قبل دید.
***
منظور فیفا از ورود صدها زن به استادیوم در سال ۲۰۱۹ چه زمانی است؟
فدراسیون جهانی فوتبال در بخش پایانی پاسخ خود به «ایران‌وایر» نوشت: «هیچ بازگشتی وجود ندارد.»
👈مطالب بیشتر در سایت ایران وایر
به عبارتی، فیفا می‌خواهد ثابت کند که از تصمیم خود مبنی بر الزام ورود زنان به ورزشگاه‌های ایران کوتاه نخواهد آمد.
اما به نظر می‌رسد که این همه حقیقت نیست. مقصود فیفا از سال ۲۰۱۹ و ورود صدها زن ایرانی به ورزشگاه آزادی، به دیدار ایران و کامبوج برمی‌گردد. ۱۸ مهر ۱۳۹۸، برای نخستین بار نیمی از زنانی که وارد ورزشگاه آزادی تهران شدند، غیر گزینشی بودند و از راه‌های قانونی بلیت خریداری کردند.
پس از این نخستین ورود زنان به ورزشگاه آزادی، موضع نهادهای دولتی و حتی فدراسیون فوتبال جمهوری اسلامی در قبال بازگشت زنان به ورزشگاه‌ها تغییر کرد.
بیستم مهر، خبرگزاری «فارس» که وابسته به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی است، به نقل از «امیرمهدی علوی»، مدیر روابط عمومی فدراسیون فوتبال ایران نوشت: «زنان تا فروردین سال ۱۳۹۹ به ورزشگاه نخواهند رفت.»
امیرمهدی علوی به فارس گفته بود: «حضور زنان در بازی‌های لیگ فعلا امکان‌پذیر نیست. نمایندگان فیفا که به تهران سفر کرده بودند، اعلام کردند حوزه اختیارات ما بازی‌های ملی است و به قوانین کشورها در لیگ برتر احترام می‌گذاریم.»
بیست و دوم مهر، فیفا در پاسخ به سوال «ایران‌وایر» در مورد راستی‌آزمایی ادعای امیرمهدی علوی در مورد تداوم ممنوعیت ورود زنان در بازی‌های باشگاهی در پاسخی رسمی گفت: «موضع فیفا در مورد دسترسی زنان به ورزشگاه‌های ایران کاملا واضح و روشن است، همه زنان باید در استادیوم‌های فوتبال در ایران مجاز باشند؛ برای تمام مسابقات فوتبال.»
هم‌چنین «جیانی اینفانتینو» در پایان سال ۲۰۱۹ و در مراسم بهترین‌های سال فوتبال جهان در سخنرانی خود گفت ایران باید درهای ورزشگاه‌های خود را از این پس به روی زنان باز کند.
با همه‌گیری کرونا در بهمن همان سال، جمهوری اسلامی درهای ورزشگاه‌ها را هم‌زمان به روی مردان و زنان بست. این راه حلی بود برای فرار از جرایم احتمالی فدراسیون جهانی فوتبال.
اما با پاسخ جدید فیفا به «ایران‌وایر»، به نظر می‌رسد که نیازی به بستن درهای ورزشگاه‌ها هم وجود نداشته است.
فیفا دقیقا از چه کسی، چه توضیحی می‌خواهد؟
فدراسیون جهانی فوتبال در پاسخی که برای «ایران‌وایر» ارسال کرده، نوشته است: «فیفا با نگرانی گزارش‌هایی مبنی بر ممنوعیت حضور زنان در مسابقه روز سه‌شنبه در مشهد شنیده است و از فدراسیون فوتبال ایران در این مورد اطلاعات بیشتری می‌خواهد.»
اطلاعات بیشتر می‌تواند مرور بخشی از تاریخ مکتوب و غیرقابل بازگشت فوتبال ایران در ماه‌ها و سال‌هایی باشد که پس از همه‌گیری کرونا و با بهانه دستور ستاد ملی مبارزه با کرونا، درهای ورزشگاه به روی زنان و مردان بسته ماندند اما گاهی برای زنان باز شدند.
۲۸ آبان ۱۴۰۰، دیدار تیم‌های «استقلال» و «نساجی» از هفته پنجم رقابت‌های لیگ برتر فوتبال ایران با حضور ۱۰ هزار تماشاگر مرد در ورزشگاه آزادی برگزار شد. در این بازی، زنان ایرانی حق حضور در ورزشگاه را نداشتند.
سوم آذر ۱۴۰۰، دیدار تیم‌های «پرسپولیس» و «صنعت نفت» آبادان از هفته ششم رقابت‌های لیگ برتر فوتبال ایران با حضور پنج هزار هوادار مرد در ورزشگاه آزادی برگزار شد. در این مسابقه نیز به زنان ایرانی اجازه حضور در ورزشگاه داده نشد.
۲۶ اسفند ۱۴۰۰، دیدار استقلال و پرسپولیس از هفته بیست و سوم رقابت‌های لیگ برتر فوتبال ایران با حضور بیش از ۳۰ هزار تماشاگر مرد در ورزشگاه آزادی برگزار شد. در این مسابقه، با وجود بلیت فروشی اینترنتی، زنان حق خریداری بلیت و ورود به ورزشگاه را نداشتند.
۹ فروردین ۱۴۰۱، دیدار تیم‌های ملی ایران و لبنان از هفته دهم رقابت‌های انتخابی جام جهانی ۲۰۲۲ قطر با حضور بیش از ۲۵ هزار تماشاگر مرد در ورزشگاه «امام رضا» مشهد برگزار شد. در این مسابقه با وجود بلیت فروشی اینترنتی و خریداری بلیت توسط زنان، به آن‌ها اجازه حضور در ورزشگاه را ندادند.
طی این مدت، تنها در بهمن سال ۱۴۰۰، ورزشگاه آزادی میزبان حدود دو هزار زن «گزینشی» بود که توسط نیروی انتظامی و وزارت ورزش و جوانان برای تماشای بازی ایران مقابل عراق انتخاب شده بودند. همان روز تعدادی از زنانی که برای تماشای این مسابقه به ورزشگاه آزادی رفته بودند، پشت درهای بسته ماندند.
فیفا درحالی از فدراسیون فوتبال ایران توضیح خواست که پیش از این ویدیوهایی از حضور زنان گزینشی نیروی انتظامی با لباس‌های متحدالشکل منتشر شده بود.
آیا انفعال فیفا مقابل ایران، پایان تلاش زنان خواهد بود؟
مهم‌ترین دلیلی که تا امروز فدراسیون جهانی فوتبال اندکی جمهوری اسلامی را برای ورود زنان به ورزشگاه‌ها تحت فشار قرار داده است، شاید نظارت، پی‌گیری و مطالبه‌گری نهادهای حقوق بشری و بین‌المللی از فیفا باشد؛ نمونه‌اش به شهریور ۱۳۹۸ برمی‌گردد که «فیلیپ لوتر»، مدیر بخش پژوهش‌ها و امور حقوقی «سازمان عفو بین‌الملل» برای منطقهٔ خاورمیانه و آفریقا علنا بازی با فیفا در زمینه حقوق زنان در ایران را رسانه‌ای کرد.
سال ۱۳۹۸، زمانی که «ایران‌وایر» از فیلیپ لوتر در مورد تلاش‌هایش برای احقاق حق زنان ایرانی به منظور ورود به ورزشگاه‌ها سوال کرد، «نسیم پاپایانی» از سوی فیلیپ لوتر به عنوان نماینده سازمان عفو بین‌الملل گفت: «خواسته ما روشن است، تمامی زنان باید در همه مسابقات فوتبال در سراسر ایران مجاز باشند وارد ورزشگاه‌ها شوند. این محدود به مسابقات بین‌المللی و تنها در ورزشگاه آزادی نیست. مطمئنا مساله تعداد زنان هم اهمیت خواهد داشت. خانم‌ها کاملاً بدون محدودیت باید مجاز به تماشای هر مسابقه‌ای در هر شهر و ورزشگاهی باشند.»
بیانیه‌هایی که در ماه‌های بعد از سوی فیفا خطاب به ایران نوشته شدند، همین ادبیات را داشتند؛ همه زنان، همه ورزشگاه‌ها، همه شهرها، بدون هیچ محدودیتی.
فیفا هرچند که دوباره ادبیاتش را به ادبیات نرم و آرام سال‌های قبل برگردانده و درحال مدارا با فدراسیون فوتبال ایران است اما قطعا در صورت ورود نهادهای حقوق بشری و به‌ویژه کمیته بین‌المللی المپیک، تغییر موضع خواهد داد.
فدراسیون جهانی فوتبال در آغاز هجوم ارتش فدراسیون روسیه به کشور اوکراین و جنگ علیه مردم این کشور، در موضعی نرم صرفا بازی‌های تیم ملی روسیه را به زمین بی‌طرف واگذار کرد و با درخواست لهستان برای عدم رویارویی با تیم ملی روسیه پاسخ منفی داد. اما واکنش کمیته بین‌المللی المپیک در قبال جنگ افروزی دولت روسیه، فیفا را مجبور به تغییر موضع و تعلیق فعالیت‌های فدراسیون فوتبال این کشور و حذف تیم ملی روسیه از رقابت‌های جام جهانی ۲۰۲۲ قطر کرد.
