در تاریخ ۴۵ ساله جمهوری اسلامی و شاید هم در تاریخ شیعه از زمان شکل گیری آن تا کنون، باید برای اولین بار باشد که حکومتگران و متولیان شریعت از مردم بخواهند تا در روز قتل امام اول شیعیان شادی و پایکوبی نکنند.
مردم خود بنابر اعتقادات و شاید هم برعادت معمول، ناگفته همیشه این روز و روزهای مشابه را گرامی داشتهاند و هیچگاه نیازی به تشویق و تذکر نبوده است. اما مصادف شدن سیزده بدر امسال با ماه رمضان و سالگرد قتل امام اول شیعیان موجب گردید تا سردمداران رژیم در هراس از بزرگداشت این جشن ملی و ایرانی از طرف مردم، با انتشار اعلامیههای تهدیدآمیز و با استفاده از خطیبان مذهبی و دادن اندرزهای دینی از طرف آنها و تقاضای اجتناب مردم از انجام معصیت شادمانی و روزخواری در روز سیزده بدر، سعی در کنترل و تحت فشار قراردادن مردم نمایند.
حکومتگران به انتشار اعلامیه و تشویق و تهدید مردم از طریق امامان جمعه و روضه خوانها بسنده نکردند و در تلاشی نا هماهنگ و آشفته اقدام به بستن پارکها و تفرجگاهها و ایجاد ممنوعیت و محدودیت برای ایجاد تجمع و گرفتن جشن نمودند. اما فیلمها واخبار متعدد رسیده از ایران که توسط شبکهها و رسانههای فارسی زبان خارج کشور پوشش داده شده است، نشان از حضور گسترده مردم در طبیعت و برگزاری مراسم رقص و پایکوبی دارد.
این پیش آمد از این لحاظ مهم، قابل تامل و برای حکومتیان هشداردهنده است که مردم در انتخاب بین دین و مقدسات مذهبی و پاسداری از جشن و آیین ایرانی، دومی را انتخاب کردهاند. در انتخاب بین سالگرد قتل امام علی و سیزده بدر، سیزده بدر را انتخاب کردهاند. و مثل همیشه در انتخاب بین آنچه حکومت میخواهد و آنچه حکومت نمیخواهد، آنرا انتخاب کردهاند که حکومت نمیخواهد.
هنوز درصد بالایی از مردم ایران علیرغم ۴۵ سال حکومت ظلم وجنایت جمهوری اسلامی و علیرغم دافعههای بیشماری که عملکرد این حکومت و مبلغان و سفیران مذهب شیعه با خود داشته، مسلمان هستند. و هرچند درصد بالایی از این افراد مسلمان خود را موظف به اجرای احکام اسلام نمیدانند، اما بیشتر آنها احترام و پایبندی به بعضی شعائر مذهبی از جمله احترام به روزهای درگذشت پیشوایان مذهبی را همچنان حفظ کردهاند. بویژه در ارتباط با سالگرد قتل امام اول شیعیان، که عکسهایش حتی هنوز از دیوار خانههای معتقدین آویزان است و در بعضی سفرههای هفت سین در کنار کتاب حافظ، قرار دارد، بی تفاوت نبودهاند. و اگر هم مثل مادربزرگ من از نیمه شب ۲۱ رمضان تا صبح در عزای ازدست دادن امامشان با صدای بلند ضجه وناله نکنند، ولی حداقل اینکه در این روز علنا شادی نخواهند کرد و بساط موسیقی و طرب نیز راه نخواهند انداخت.
از یکطرف پاسداری از یک جشن و آیین ملی و ایرانی و از طرف دیگر مخالفت همیشگی مردم با آنچه مورد نظر و خواسته سردمداران رژیم است، باعث شد تا مردم بطور فعال در این آیین ملی شرکت کنند و حتی کسانی هم که بطور عادی خود را ملزم به شرکت در این آیینها نمیدانستند، به جمع شرکت کنندگان بپیوندند. بیشک تهدید و تطمیع نکردن مردم به عدم شرکت در جشن سیزده بدر، میتوانست افراد کمتری را به دشتها و چمن زارها بکشاند و حداقل کسانی را که معتقدتر و مقیدتر بودند، در خانه نگه دارد. اما از یکطرف مذهب گریزی و رویکرد بخش عظیمی از مردم به آیینهای نشاط آور ایرانی و از طرف دیگر ضدیت و دهن کجی به خواستههای ناموجه و غیرمتعارف حکومت، باعث شد تا سردمداران جمهوری اسلامی ضربه غافل گیر کنندهای از عزم عمومی مردم دریافت نمایند.
مردم علیرغم همه فراخوانها و تهدیدات وعلیرغم بازدارندگیهای مذهبی خود، این روز را جشن گرفتند و به رقص وپایکوبی پرداختند. آیا این زنگ خطر و هشداری برای مجریان و مروجان دین خواهد بود؟ آیا سردمداران حکومت به میزان تنفر مردم از خود و اعتقادات خود پی خواهند برد؟ آیا مردم از تمام خط قرمزها عبور کرده و در رویارویی ودشمنی با رژیم اسلامی، بخشی از حساسیتها واعتقادات مذهبی خود را هم زیر پا میگذارند و بین ندای عقل و و جدان و پاسداری از فرهنگ واهداف سیاسی از یکسو و اعتقادات دینی و شعائر از سوی دیگر، اولی را برمی گزینند؟
بیشک مردم بعد از تجربه چهار دهه ریاکاری، دین فروشی و زیرپا گذارده شدن تمام معیارهای انسانی از طرف متصدیان دین، به شدت از دین و اعتقادات خالصانه گذشته خود پا پس کشیدهاند، اما علیرغم همه اینها و علیرغم این اتفاق بدیع و ساختارشکنانه نباید تصور کنیم که مردم این انتخاب و رویارویی را برای مقابله با مذهب و آیینهای مذهبی انجامدادهاند. آنها فقط با انتخاب درست خود در بوته یک آزمایش سخت نشان دادند که حتی اگر لازم باشد برای شنا کردن برخلاف جهتی که رژیم و سردمداران رژیم میخواهد، موقتا هم که شده، بعضی اعتقتدات خود را به کناری خواهند گذارد. این یک انتخاب درست و آگاهانه است. ناممکن خواهد بود حدس بزنیم مردم در آینده و در مواجهه با موارد مشابه چه گزینهای را انتخاب خواهند کرد، اما میتوان گفت که برای رسیدن به هر هدفی، تنها برداشتن قدمهای نخست سخت است. در ادامه، راه هموار خواهد شد و رونده راحت تر گام برخواهد داشت. هیچکدام از ما تا قبل از جنبش مهسا تصور نمیکردیم که روزی زنان، اینگونه همگانی حجاب اجباری را زیر پابگذارند و بی پروا در مکانهای عمومی، بدون حجاب اجباری ظاهر شوند. هیچکدام از ما تصور نمیکردیم که پس از ۴۵ سال تسلط و حکمرانی اسلام، اینک با اعتراف یکی از وابستگان رژیم، میزان روزه خواری مردم در ماه رمضان جاری، در تمام ۴۵ سال گذشته بی سابقه باشد.
مطمئنا هدف ما تشویق به روزه خواری و مذهب گریزی نیست. مبارزه ما با مذهب و اعتقادات مردم نیست. مردم با اعتقادات مذهبی و یا بدون این اعتقادات همچنان در تضاد جدی با حکومت جنایتکار اسلامی هستند. آنچه مورد نظر است گذار مردم از هراسها و دغدغههای کاذبی است که آخوندها و حکومتیان برای مردم دیندار و معتقد ایجاد کردهاند و با دست آویز قرار دادن آن سعی در سو استفاده و بهره وری مزورانه از اعتقادات مردم را دارند.
پیام روشن حرکت مردم در روز سیزده بدر در سه چیز خلاصه میشود:
۱- بزرگداشت وارجح دانستن آیین کهن ایرانی بر تمام رسوم و آیینهای دیگر.
۲- حرکت آگاهانه در جهت خلاف آنچه حکومتیان میخواهند.
۳- در مواجهه با هر اتفاقی تنها به مدد خرد خود تصمیم بگیرند و مغلوب تهدیدها و تبلیغات رژیم نشوند.
رژیم از این پس دیگرهیچ آس برندهای برای جذب مردم وکشاندن آنها به سمت خواستههای خود ندارد و مردم در جدال مداوم با اهداف و خواستههای رژیم جمهوری اسلامی سدها و موانع بیشمار دیگری را از میان برخواهند داشت.
محمود زهرایی
نگاهی به رهنمودی از حافظ، مهدی استعدادی شاد
در پاسخ به نامه آقای اسماعیل نوری علا، ش. بابکان