اشاره
نشستی در شانزدهم ماه مارس 2025 از سوی «مرکز ایرانی مطالعات سیاسی» با حضور طیفی متنوع از فعالان سیاسی و مدنی تحت عنوان «آیا می‌توان به حداقل‌های مشترکی برای یک همسویی ملی میان نیروهای سیاسی و مدنی برای گذار از جمهوری اسلامی دست یافت؟»، برگزار گردید.
برگزاری این نشست عمومی نبود تا به دور از مجادلات حاشیه‌ای، صاحبان دیدگاه‌های مختلف در فضایی منطقی با یکدیگر مباحثه و مفاهمه کنند.
در این نشست بانو منصوره شجاغی همرا ه با آقایان فرهنگ جهانپور، تقی رحمانی، اکبر کرمی، علی رهنما، محمدجواد اکبرین، رضا علیجانی و مهرداد خوانساری، به طرح نظر و تبادل آراء خود پرداختند.
مرکز ایرانی مطالعات سیاسی خلاصه‌ای از دیدگاه‌های مطرح‌شده را منتشر می‌کند با این باور که درک متقابل از مواضع موجود پیرامون این بحث مهم یک ضرورت است. متن نوشته برخی از شرکت کنندگان همراه با یک فایل صوتی از این نشست که در ۱۶ مارس ۲۰۲۵ در پاریس برگزار شد، در سایت مرکز (www.icps.uk) منتشر شده است. نوشته زیر جمعبندی مرکز ایرانی مطالعات سیاسی در پاسخ به پرسش فوق، با بهره‌گیری از معدلی از آرای گوناگون مطرح شده در این نشست، می باشد.
مقدمه
حداقل‌های مشترک برای یک همسویی ملی به دنبال گذاری مسالمت آمیز، سامان‌مند و کم‌هزینه در جهت یک همزیستی مسالمت‌آمیز برای همه شهروندان ایران است.
این سند باید شامل نقشه راهی باشد که برای همه ایرانیان برانگیزاننده باشد و ایران را بدون هیچ قید وشرطی برای همه ایرانیان بخواهد و از طرح هر مسئله تفرقه‌افکن پرهیز کند و بنیادش مبتنی بر حقوق شهروندی و ناسیونالیسم مدنی باشد.
خلاصه ای از نکات برجسته
حداقل‌های مشترک یک سند ملی برای گذار از جمهوری اسلامی را به طور کلی می‌توان به سه بخش تقسیم کرد:
یک دوره پیشاگذار
دو- دوره گذار
سه- دوره پس از گذار
یک- دوره پیشاگذار
الف- حداقل‌های مشترک در باره «اهداف»:
- · یک- دموکراسی و حاکمیت ملی(جایگزین کردن حاکمیت ملت به جای حاکمیت ولایت)
- · دو- رعایت حقوق بشر بر اساس اعلامیه جهانی حقوق بشر
- · سه- جدایی و استقلال کامل دین و دولت (سکولاریسم در همه ارکان سیاسی، آموزشی، قضائی و...)
- · چهار- رفع تبعیض در همه عرصه‌ها
- · پنج- حفظ یکپارچگی سرزمینی
ب- حداقل‌های مشترک در باره «خط مشی‌های مبارزه»
- · شش- مبارزه غیر خشونت‌آمیز(مسئله دفاع شخصی تعریف شده در ادبیات و متون حقوقی با ترویج و پیگیری مبارزه خشونت‌آمیز متفاوت است)
- · هفت- به رسمیت شناختن همه هویت‌های متکثر و رقابت سالم و منطقی و عاری از توهین و تهمت و تخریب
- · هشت- باور به شورای رهبری
دوره گذار
- · نه- تشکیل جبهه نجات ملی و شورای رهبری موقت
- · ده- در سناریوی «تغییر انتقالی»؛ تعامل با بخش پراگماتیست نظام (در صورت تسلیم شدن و پذیرش حداقل‌های جنبش) و انجام توافقات مرحله‌بندی شده (طبق سیاست‌های شورای رهبری موقت)
- · یازده- در سناریوی «تغییر انقلابی»؛ تشکیل «دولت موقت» برای اداره کشور، حفظ امنیت و عدالت انتقالی(دولت موقت زیر نظر شورای رهبری موقت کار می‌کند)
- · دوازده- تشکیل مجلس موسسان برای تدوین قانون اساسی
- · سیزده- در تعیین نوع حکومت هیچ حکومت مطلقه‌ای به رأی گذاشته نمی‌شود
دوره پساگذار
- · چهارده- دوره انتقال باید مشخص و محدود باشد
- · پانزده-انتقال کامل قدرت به نهادهای رسمی دموکراتیک و انحلال دائمی جبهه نجات ملی و شورای رهبری موقت
به امید ایرانی آزاد، آباد و توسعه یافته و بدور از هر گونه تبعیض
برای همه مردمان رنگارنگ این سرزمین کهن
مرکز ایرانی مطالعات سیاسی»
