سمرقند
زنی‌ست فیروزه‌ای
که در شاهراه جاده‌ ابریشم
چشم براه نشسته‌ است

سمرقند
بازارگاهِ بزرگ دوران
گذرگاهِ اندیشه‌های بلندِ شرق و غرب بود

در آلاچیق چایخانه‌ای
میدانگاه ریگستان* را در چشم‌انداز تاریخ نگاه می‌کنم
کز فوج فوج مسافران و سوداگران، پُر و خالی می‌شود

گنبدهای آسمان‌سای و سترگِ مدرسه‌ها
همانند فانوس‌های فیروزه‌‌فام دریایی
راهنمای مسافران است

در مدرسه‌های سه‌گانه
دقت ریاضی، هوش هندسه
در دیوارها و گنبدها می‌درخشد
و هلهله‌ی رنگ‌ها
در کاشی‌‌های آبی و فیروزه‌ای
کاشی‌‌های سفید و لاجوردی و زرگون
چون سمفونی‌ای رنگین
در نگاه، پخش می‌شوند

معماران، کاشی‌کاران
خوش‌نویسان و استادکارانِ مدرسه‌ها
باورهای دینی‌شان را چه زیبا می‌دیده‌اند!

سمرقند و بخارا
تاج و نگین شهرهای روزگار خود بودند
و آوازه‌شان چندان بلند بود
که به گوش حافظ هم رسیده بود

امیر تیمور
در پایتخت دلبندش
پنهانی چون دژبانی پرسه می‌زند
و هرچه می‌کند نمی‌تواند
دست‌های خونی‌اش را در آبی‌ِ کاشی‌‌ها
و زیبایی‌ فیروزه‌‌گونِ گنبدها بشوید

* ریگستانِ یکی از معروف‌ترین و زیباترین میدان‌های تاریخی جهان است، که در شهر سمرقند (ازبکستان امروزی) قرار دارد. میدان را به ازبکی Registon می‌گویند

سمرقند، اوت ۲۰۲۵

رضا فرمند