جشنواره تازه تاسیس « نوروز » در شهر « سدروت » که شهرکی در مرز اسرائیل و نوارغزه است، در روزهای۲۵،۲۴ و ۲۶ نوامبر با نمایش چند فیلم ایرانی ازجمله فیلم هایی از آقایان اصغرفرهادی و محمدرسول اف، کار خود را شروع نمود.
این جشنواره که توسط یک شهروند اسرائیلی - ایرانی به نام خانم دانا سامخ برنامه ریزی شده، برای اولین بار با نام جشنواره ایرانی - اسرائیلی شروع به کار کرده است. برگزارگنندگان این جشنواره هدف خود از برگزاری این جشنواره را « پل زدن بین فرهنگ ایرانی و اسرائیلی » می دانند.
شهر سدروت محل برگزاری این جشنواره از شهرهای مرزی اسرائیل است که همیشه در معرض حملات نظامی و موشکی تروریست های حماس بوده و در حمله تروریستی ۷ اکتبر نیز متحمل صدمات جانی زیادی شده است.
آقای رسول اف پس از اطلاع یافتن از پخش آخرین فیلمش، « دانه انجیر معابد » در این جشنواره، متنی اعتراضی در اینستاگرامش منتشر نمود و خشم خود را از پخش فیلمش در کشوری که به گفته او سیاستمدرارانش با حمله به ایران موجب کشته شدن مردم ایران شده اند، ابراز نمود. او که این اقدام را سو استفاده سیاسی از اثرش خوانده، از خانم دانا سامخ خواست تا همانگونه که او در حد توانش نفرت و انزجارش از ظلم و ستم در ایران را در فیلم هایش به نمایش در می آورد، او هم اگر به ارزش های انسانی مثل عدل و آزادی پای بند است، شجاعت به خرج دهد و حاکمان سرزمینی که در آن زندگی می کند و به گفته رسول اف دستانشان به خون بسیاری آلوده است، محکوم نماید.
بدون تردید آقای رسول اف یکی از شجاع ترین فیلم سازان ایرانی است که با ساختن فیلم های ساختار شکنی نظیر « دست نوشته ها نمی سوزد »، « لرد »، « شیطان وجود ندارد »، « جنایت عمدی » و « دانه انجیر معابد » ابعاد کس مگوی جنایات جمهوری اسلامی را در معرض نگاه تماشاگران قرار داده است. او برای اولین بار بطور صریح و بی پرده جنایاتی از جمهوری اسلامی را به فیلم کشید که عده ای از کارگردانان طی سالیان گذشته تنها بخش هایی از آن را به صورت دوپهلو و استعاری در فیلم هایشان بیان کرده بودند.
برنده خرس طلایی جشنواره برلین و برنده جایزه بخش نگاه ویژه جشنواره کن که همان گونه که خود در این نوشته اعتراضی گفته است یکی از فیلم سازانی است که « نفرت و انزجارش از ظلم و ستم در ایران » را در فیلم هایش به نمایش درآورده است، آیا حق دارد از پخش فیلمش در جشنواره ای در اسرائیل اعتراض خشمگینانه کند؟
برای بررسی دقیق تر و بی طرفانه تر، ابتدا به بیان چند نکته می پردازیم که می تواند ما را در جهت پاسخ به این سئوال کمک کند :
۱- جشنواره های فیلم در کشورهای آزاد دنیا از جمله اسرائیل ضمن بهره وری از کمک های دولتی، هیج وابستگی به سیاست های دولت ندارند و در نمایش فیلم و سیاست های فرهنگی مرتبط با جشنواره بطور مستقل عمل می کنند. هیچ سندی وجود ندارد که ثابت کند جشنواره نوروز به دستور و یا با نظارت و کنترل نیروهای امنیتی و سیاستمداران دولت اسرائیل برنامه ریزی شده است.
۲- جشنواره های فیلم در کشورهای غیرآزاد دنیا از جمله جمهوری اسلامی به شدت تحت کنترل و نظارت نیروهای امنیتی است و فیلم سازان مردمی و آزادیخواه در این کشورها معمولا به عنوان اعتراض به وضع موجود از ارائه فیلم هایشان در این جشنواره ها خودداری می کنند. این یک اقدام موثر و پسندیده در اعتراض به جنایات و فریبکاری رژیم های مستبد است.
۳- آقای رسول اف همانگونه که در نوشته اعتراضی اش بیان کرده، با فروش این فیلم، اجازه اکران آن را در کشورهای مختلف صادر کرده و عملا هیچ حق قانونی برای اعتراض به اکران این فیلم در کشور اسرائیل را ندارد و گمان هم نمی رود موقع صدور اجازه برای اکران این فیلم هیچ استثنایی برای عدم نمایش آن در کشور اسرائیل قرار داده باشد.
۴- اعتراض آقای رسول اف هرچند از منظر سیاسی برای خودش واجد اهمیت است و پیام رسان اعتراضش به حمله اسرائیل به جمهوری اسلامی است اما آیا از نظرگاه سینمایی، اجتماعی و فرهنگی نیز دارای ارزش و تاثیرگذاری است؟
۵- این جشنواره فیلم در شهری برگزار می شد که مردم آن در جریان حمله تروریستی ۷ اکتبر، جانهای بسیاری را توسط تروریست هایی از دست دادند که توسط جمهوری اسلامی حمایت می شدند. بدون تردید این مردم می توانند در کنار نفرت از تروریست های حماس از حامیان آنها و به ناحق از مردم ایران هم نفرت داشته باشند. در این جا است که هدف برگزار کنندگان از« پل زدن بین فرهنگ ایرانی و اسرائیلی » معنی پیدا می کند.
به نظر می رسد آقای رسول اف به خاطر فشارها، محدودیت ها و ظلم های بسیاری که در طی سالیان دراز فیلم سازی و اقامتش زیر حکومت جمهوری اسلامی متحمل شده است، هنوز نتوانسته خود را از آن فضای خفقان بار بیرون آورده و قانون مندیهای حاکم در یک کشور دیکتاتورزده را به همه جای دنیا تعمیم ندهد. مردم اسرائیل علیرغم هر آنچه که دولت و نظامیان آن بر علیه کشورهای مخاصم خود انجام می دهند و فارغ از هر نگاهی که ما نسبت به اعمال آنها داشته باشیم، از آزادی کامل برای اعتراض به سیاست های دولت برخوردارند و ما هر روز شاهد اعتراضات و راهپیمایی های مردم بر علیه سیاست های دولت اسرائیل و شخص نتانیاهو هستیم. اعتراضات در اسرائیل برخلاف جمهوری اسلامی با گلوله و دستگیری و مجازات های زندان و اعدام روبرو نمی شود.
اینجاست که نمی توان به درستی علت اعتراض آقای رسول اف به اکران فیلمش را درک نمائیم و به همین منظور سئوالات زیر را در مقابل او قرار می دهیم :
۱- کشور آمریکا نیز در کنار اسرائیل با هواپیمای بی ۲ به ایران حمله کرد و با نابودی بخش بزرگی از راکتورهای ایران، میلیاردها دلار به ایران زیان وارد نمود. آیا به اکران فیلم هایت در آمریکا نیز اعتراض خواهی کرد و از رفتن فیلم هایت به گلدن کلاب و اسکار جلوگیری خواهی کرد؟
۲- آلمان از متحدان اصلی اسرائیل و از حامیان و تاییدکنندگان اصلی حمله به ایران در میان کشورهای اروپایی است. همین فیلم « دانه انجیر معابد » که شما از اکرانش در جشنواره ای در اسرائیل معترض و خشمگین شده اید، از طرف دولت آلمان برای شرکت در بخش فیلم های خارجی اسکار، به آکادمی اسکار معرفی شده است. اگر اکران این فیلم در جشنواره غیردولتی یک کشور آزاد مورد اعتراض است، چگونه حمایت و انتخاب آن از طرف دولت یک کشور حامی اسرائیل بلامانع است؟
۳- آیا شایسته تر نبود تا در کنار اعتراض به اکران فیلمتان در این جشنواره به خاطر آنچه آنرا کشتار ایرانیان به دست حاکمان اسرائیل نامیده اید، از کشتار مردم بی گناه شهر محل برگزاری جشنواره و دیگر شهرهای مرزی در جریان حملات تروریستی حماس در هفت اکتبر نیز یاد کنید؟
۴- می دانیم که پس از آنکه برای اولین و آخرین بار فیلم بلندتان، گاگومان، در سال ۲۰۰۲ در جشنواره فجر اکران شد و جایزه هم گرفت، بقیه فیلم هایتان هیچگاه در جشنواره فجر پذیرفته نشد و در ایران هم به نمایش در نیامد. اما شما علیرغم مبارزه مداوم فرهنگیتان با ظلم و جنایات حکومت جمهوری اسلامی و با توجه به جنایات بیشماری که حاکمان جمهوری اسلامی بر علیه مردم ایران انجام داده اند و بیشمار جانهای پاکی که توسط این حکومت در زندان ها و خیابان ها پرپر شده، آیا هیچگاه رسما خودتان خواهان اکران نشدن فیلم هایتان در جشنواره فجر شده اید و آیا اگر یکی از فیلم هایتان در این جشنواره به نمایش در می آمد به آن اعتراض خشمگینانه می کردید؟ مسلما جواب به سئوال در مورد اتفاقی که نیفتاده ساده نیست، اما هدف از این سئوال عمیق تر فکر کردن به این سئوال اساسی تر است که آیا می توان برای کشته شدن تعدادی مردم بی گناه در حمله اسرائیل به جمهوری اسلامی به درستی ناراحت و خشمگین بود اما از کنار کشتار و غارت و تجاوز بی حد و اندازه اشغالگران جمهوری اسلامی طی دهه ها به راحتی عبور نمود؟
۵- اعتراض شما به پخش فیلمتان در اسرائیل مورد حمایت و تشویق رسانه های وابسته به سپاه و بعضی چهره های نزدیک به حکومت شده است. با توجه به شناختی که از محمد رسول اف داریم نباید از تحسین وابستگان ظلم و جنایت جمهوری اسلامی خشنود باشد. آیا اعتراض خشمگینانه ای در این زمینه خواهید داشت؟
آقای رسول اف فیلم ساز برجسته، مردمی و ظلم ستیزی که با شجاعت بی نظیری به افشای جنایات رژیم جمهوری اسلامی پرداخته و در مقابل فشارها، تهدیدات و آزار و اذیت و زندان ذره ای از اهداف ظلم ستیزانه و افشاگرانه خود عقب ننشسته است، شایسته است که خارج از مرزهای ایران نیز به افشای جنایات رژیم بپردازد و از موضع گیریهایی که مستقیم یا غیر مستقیم به تحکیم مواضع جمهوری اسلامی کمک می کند، بپرهیزد.
اگر کارگردان شهیر ما به هرعلت این اعتراض و علنی کردن آن را حق مسلم خود می دانست، اما شایسته بود تا متن اعتراض را به گونه ای کارگردانی کند که خواننده بی طرف از آن بوی اسرائیل ستیزی و جمهوری اسلامی از آن بوی کباب نشنود.
