ریشه و تبعات رفتارهای پر خطر جنسی در ایران، فرارو

فرارو - یک جامعه شناس معتقد است که برخی رفتارهای نامتعارف روزانه مردان در برخورد با جنس مخالف می‌تواند در بعد وسیع‌تری تاثیر گذارشود. سعید معیدفر اعمالی هم‌چون متلک پرانی، تعقیب دختران و زنان و به طور عام مزاحمت‌های خیابانی را رفتارهایی جنسی می‌داند که با ندیده گرفتن آن‌ها می‌تواند موجبات ایجاد ناهنجاری‌هایی هم‌چون خشونت‌های جنسی، تجاوز و... فراهم کند.

به گزارش فرارو، عموم اوقات هنگامی که سخن از رفتارهای جنسی پر خطر به میان می‌آید ناخودآگاه ذهن‌ها به سمت بیماری ایدز سوق پیدا می‌کند. گویی که این رفتارها فقط می‌تواند به وجود آورنده یک بیماری به گستردگی ایدز باشد.

این در حالی است که رفتارهای پرخطر جنسی می‌تواند موجبات مشکلات عدیده و ناهنجاری‌های بزرگ دیگری را نیز فراهم کند. مسائلی هم‌چون خشونت جنسی، تجاوز و در بعد کوچک‌تری مسئله‌ی طلاق را می‌توان به عنوان تبعات رفتارهای پرخطر به حساب آورد.

کارشناسان اجتماعی بر این باورند که نباید رفتارهای جنسی پر خطر را فقط در چند مورد که مربوط به نحوه آمیزش جنسی است محدود کرد بلکه این رفتارها می‌تواند به نوعی خشونت‌ها کلامی و اعمال نامتعارف اجتماعی را هم در برگیرد که نهایتا به مراحل خطرناک ختم شود.

یک استاد دانشگاه ریشه خشونت‌های کلامی در روابط زنان و مردان و برخی افعال غیر متعارف اما رایج هم‌چون تنه زدن به زنان و دختران و بوق زدن برای آن‌ها، ویراژ دادن و حرکات نمایشی دربرابرآن‌ها را در مسائل جنسی می‌داند.

سعید معیدفر استاد دانشگاه تهران در این‌باره گفت: «اين مسئله خود مي‌تواند جزئي از يک بحث به مراتب بزرگ‌تر تحت عنوان روابط نامشروع باشد که در تحقيق و پژوهش‌ها به آن مزاحمت خياباني نمي‌گوييم.»

این جامعه شناس معتقد است که این‌گونه رفتارها در انتها به مسائل جنسی ختم می‌شود. وی مزاحمت خياباني را از عوامل خشونت خياباني عليه زنان دانست و اظهار کرد؛ در فرهنگ ما مزاحمت‌هاي خياباني بيشتر جنبه جنسي دارد تا جنبه‌هاي ديگر نوع مزاحمت‌ها که امروز ما در جامعه شاهد آن هستيم بسيار شديدتر از کشورهاي توسعه يافته است كه يکي از دلايل آن تغيير سبک زندگي در جامعه است.

وی یکی از دلایل رشد مزاحمت‌های خیابانی را تغییر شرایط جامعه و افزایش فاصله بین بلوغ و بلوغ عرف اجتماعی دانست و گفت: «در کشورهاي غربي ‌براي اين فاصله تمهيداتي انديشيده شده، اما در جامعه ما هيچ طرحي براي پر کردن اين فاصله وجود ندارد. ما هيچ برنامه‌اي براي اين فاصله15-14 ساله نداريم و تمامي راه‌حل‌ها از جمله مسئله صيغه به دليل کنار نيامدن جامعه با آن کارآمد نبوده است.»

در این بین سایت جهان آماری درباره میزان مزاحمت‌های خیابانی منتشر کرد که به صورت رسمی انتشار نیافته است، اما یک مرکز تحقیقات خصوصی این موضوع را دست مایه یک پروژه آمار گیری قرار داده که نتایج آن نشانگر نکات جالب توجهی است.

بر اساس اين پ‍ژوهش هر زن يا دختري در جوامع شهري در ايران به ميزان مسافتي كه طي مي‌كند يا مدت زمان حضورش در سطح خيابان‌ها بين يك تا 20 بار به لحاظ مزاحمت‌هاي كلامي و فيزيكي از سوي برخي مردان مورد آزار و اذيت قرار مي‌گيرند.

همچنين بر اساس يک نظر سنجي از زنان 18 تا 50 ساله تهراني که انجام گرفته است. بيشترين مزاحمت‌ها از نظر زنان عبارتند از: بوق زدن اتومبيل‌ها و اصرار به سوار شدن؛ 85 درصد، تنه زدن عمدي به زنان؛ 83 درصد، انتشار تصاوير خصوصي افراد؛ 80 درصد، متلک گفتن؛ 76 درصد، پراندن الفاظ رکيک؛ 75 درصد، ويراژ دادن و حرکات نمايشي موتورسواران؛ 72 درصد، تعقيب زنان توسط مردان در اماکن خلوت 72 درصد.

اما چرا این‌گونه رفتارها شکل می‌گیرد آیا افراد با این‌گونه اعمال در پی دست یابی به لذت جنسی هستند؟ به نظر برخی از جامعه شناسان و روانشاسان این رفتارها برای تحقیر جنس مخالف صورت می‌گیرد که یا به دلیل مشکلات روانی است و یا این‌که ریشه در ساختار و سیستم دارد.

روان‌شناسان مشکلات شخصيتي و رواني را عامل مهم در ايجاد مزاحمت خياباني مي‌دانند و جامعه شناسان مشکلات ساختاري و مسائل بنيادين را که جامعه با آنها درگير است مهم‌ترين عامل تلقي مي‌کنند.

سعيد معيدفر معتقد است مشکل ديگري که مزاحمت خياباني را تشديد مي‌کند رابطه زن و مرد در زندگي زناشويي است. به هر حال بخش قابل ملاحظه‌اي از مزاحمت‌هاي خياباني توسط مردان متاهل صورت مي‌پذيرد. وقتي مردي از لحاظ جنسي و رواني تامين نشود سعي مي‌کند از طريق مزاحمت‌هاي خياباني جبران کند.

براساس این مطلب مردان متاهل را باید جزو پیشتازان عرصه رفتارهای پر خطر به شمار آورد رفتارهایی که جدای از احتمال ایجاد از هم پاشیده شدن نهاد خانواده می‌تواند مسائل دیگری هم‌چون تجاوز و تعرض و آزار و اذیت را در پی داشته باشد.

سال گذشته نیز آمار تکان‌دهنده‌ای درباره نقش مسائل جنسی در گسترش طلاق منتشر شد. در آن زمان سرپرست كلينك سلامت خانواده با ابراز نگراني از رشد طلاق در كشور فاش كرد که ريشه جدايي بيش از نيمي از زوج‌ها از يكديگر، مسائل جنسي است.

از سوی دیگر بنا به گفته کارشناسان تجربه ثابت کرده است در خانواده‌هايي كه مسائل جنسي در زوج‌ها برطرف شده، احتمال فروكش كردن مشكلات در خانواده‌ها بيشتر است.

رفتارهای جنسی، ایدز و...
اما بخش دیگری از تبعات رفتارهای جنسی پرخطر به همان مسئله بیماری ایدز باز می‌گردد. در ابتدای سال جاری آماری منتشر شد که نشانگر افزایش مبتلایان به ایدز از طریق رفتارهای جنسی پر خطر داشت.

رفتارهایی که ظاهرا به ناهنجارهای و اعمال نامتعارف ابتدای گزارش ارتباطی ندارد. اما با این حساب برخی از کارشناسان گسترش ایدز از طریق رفتارهای جنسی را در راستای همان ناهنجاری‌های جنسی اجتماعی می‌دانند.

آخرین آمار وزارت بهداشت که به صورت رسمی اعلام شد و مربوط به سه ماهه دوم سال 1388 است تعداد مبتلایان را 20 هزار و 130 نفر گزارش کرده بود که 845 مورد افزایش نشان می دهد.

بنابر گزارش‌های وزارت بهداشت، علل ابتلا به ایدز تا ابتدای فروردین 89 نشان می‌دهد سهم اعتیاد تزریقی 5/70 درصد، برقراری روابط جنسی 9/17 درصد و انتقال از مادر مبتلا به کودک 7/1 درصد بوده است. در حالی که این میزان تا پایان نیمه اول سال 88 نشان می دهد اعتیاد تزریقی 6/76 درصد، رابطه جنسی 3/13 درصد و انتقال از مادر مبتلا به کودک 8/0 درصد بوده است.

این افزایش آمار ایدز از طریق روابط جنسی نشان از تغییر الگوی گسترش این بیماری در ایران دارد. که موجبات نگرانی بسیاری از کارشناسان را فراهم آورد و آن‌ها در این‌باره هشدار دادند.

دکتر مینو محرز، نایب رئیس انجمن حمایت از بیماران عفونی کشور با اشاره به تغییر الگوی ابتلا به ایدز در دنیا و ایران گفت: «موارد جدید حاکی از ابتلا به ویروس اچ آی وی از طریق تماس جنسی محافظت نشده است. ما باید قبول کنیم که در تعداد معدودی از افراد جامعه رفتار پرخطر وجود دارد که می تواند عامل انتقال و شیوع این بیماری باشد.»

وی با انتقاد از نحوه اطلاع رسانی و آموزش به مخاطبان برای پیشگیری از انتقال ایدز از طریق تماس جنسی این مسئله را در راستای دیگر مسائل اجتماعی کشور دانست و اظهار کرد وقتی سن ازدواج بالا می‌رود و از آمار طلاق هم رو به افزایش است به تبع تماس جنسی محافظت نشده نیز افزایش یافته و در نتیجه شیوع موارد ابتلا به بیماری ایدز از طریق این شکل از تماسهای جنسی شدت می یابد.

یکی دیگر از مواردی که با استناد به آن می‌توان از گسترش روابط خطرناک جنسی سخن گفت، گزارشی که چندی پیش درباره وضعیت ایدز در کشور از سوی ایران به سازمان ملل ارائه شد.

در گزارش مزبور یکی از شاخص‌های بررسی شده مربوط به رفتارهای جنسی پرخطر در کشور است. در این شاخص، که ملاک آن میزان آمیزش افراد 15 تا 49 ساله، طی 12 ماه گذشته با بیش از یک شریک جنسی بوده است، گزارش مربوط به ایران به جامعه آماری 15 تا 24 ساله‌ها اکتفا نموده، که باز هم آمار را در نوع خود نگران‌کننده نشان می‌دهد. چرا که درگزارش در این باره آمده است: «11.2% پسران و 1.2% دختران بیش از یک شریک جنسی داشته‌ند.»