عبدالله کوثری: ادبيات ايران وام‌دار رضا سيدحسينی است

عبدالله کوثری معتقد است، رضا سيدحسينی با ترجمه‌های درخشان از آثار نويسندگان بزرگ، ادبيات ايران را برای هميشه وام‌دار خود کرده است.

اين مترجم پيشکسوت در گفت‌وگو با خبرنگار ادبيات خبرگزاری دانشجويان ايران (ايسنا)، درباره‌ی رضا سيدحسينی که يازدهم ارديبهشت‌ماه نهمين سال‌روز درگذشت اوست، گفت: سيدحسينی از مهم‌ترين مترجمان تأثيرگذار ادبيات بود که بسياری از مکتب‌های فکری غرب را به جامعه‌ی ادبی شناساند. او با ترجمه‌ی آثار نويسندگانی مثل سيمون دوبووار و آندره مالرو گنجينه‌های ادبی آن دوره را وارد ادبيات ايران کرد؛ کتاب‌هايی که هنوز هم تجديد چاپ می‌شوند.

کوثری افزود: سيدحسينی نزديک به شش دهه، از سال ۱۳۲۰ تا سال ۱۳۸۰ در حوزه‌ی ترجمه فعاليت داشت. وسواس خاص او در کار ترجمه باعث شده است کتابی حتا با ارزش متوسط هم در ميان کار‌های او پيدا نکنيم.

او همچنين با اشاره به نوگرا بودن سيدحسينی در انتخاب کتاب برای ترجمه، عنوان کرد: منظور از نوگرا بودن، ترجمه‌ی کتاب‌های جديد نبود؛ بلکه سيدحسينی با مطالعه‌ی فراوانی که در زمينه‌ی ادبيات فرانسه داشت، رمان‌های خاصی را برای ترجمه انتخاب می‌کرد که هنوز هم در ادبيات ما يگانه هستند.

اين مترجم در ادامه درباره‌ی کتاب «مکتب‌های ادبی» رضا سيدحسينی، گفت: مرحوم سيدحسينی با نوشتن اين کتاب همه‌ی ما را مديون خود کرد. زمانی که ما هيچ تعريفی از واژه‌های منتسب به مکتب‌های رايج آن دوران نداشتيم، او با انتشار اين کتاب به نسل جوان احساس اعتماد داد و تا پايان عمر هم به تکميل و تصحيح آن متعهد بود. من به جرأت می‌گويم که هيچ کتابی به پای اين کتاب نمی‌رسد.

کوثری ادامه داد: از ويژگی‌های مهم سيدحسينی، مطالعه‌ی عميق او در زبان فارسی بود. در برخوردهای شخصی با او و از نثرهايش هم می‌شد دريافت که شناخت خوبی از ادبيات و زبان فارسی دارد. متأسفانه توجه به اين مسأله در ترجمه‌ی نسل‌های جوان کم‌تر به چشم می‌خورد و از امکانات زبان فارسی در جهت ترجمه‌ی بهتر استفاده نمی‌کنند.

او همچنين درباره‌ی لحن خاص ترجمه‌های سيدحسينی، گفت: ترجمه‌ی خوب ترجمه‌ای است که از اثر يک بازآفرينی و آفرينش جديد به زبان فارسی ارائه کند. بدون اغراق، سيدحسينی از مترجمانی بود که به اين آفرينش ادبی دست يافته بود و اين موضوع در ترجمه‌ی کتاب‌هايی مثل «طاعون» و «اميد» به خوبی احساس می‌شود.

اين مترجم افزود: سيدحسينی دلبسته‌ی ادبيات و عاشق شعر کلاسيک بود، اما با شعر معاصر هم آشنايی داشت و اولين دفتر شعر منوچهر آتشی به همت او منتشر شد.

کوثری همچنين درباره‌ی روحيه‌ی سيدحسينی و علاقه‌ی او به کار، عنوان کرد: آن مرحوم حتا در سال‌های پايانی عمرش با وجود بيماری دست از کار برنمی‌داشت. همکاری او برای آماده شدن «فرهنگ آثار» در سال‌های پايانی زندگی‌اش صورت گرفت. سيدحسينی از کسانی بود که نام‌شان هميشه به نيکی برده خواهد شد.

به گزارش ايسنا، رضا سيدحسينی سال ۱۳۰۵ در اردبيل به دنيا آمد؛ مترجمی که نويسنده‌هايی مثل آلبر کامو، مارگريت دوراس و آلبر کامو را به ادبيات ايران معرفی کرد و با ترجمه‌ی «ضدخاطرات» آندره مالرو‌ جاودانه شد.

سيدحسينی يازدهم ارديبهشت‌ماه سال ۱۳۸۸ در سن ۸۳ سالگی بر اثر ‌بيماری ريوی در بيمارستان ايران‌مهر تهران درگذشت.