مالکيت کاخ‌های سعدآباد و نياوران به بنياد مستضعفان رسيد

مهر ـ مالکيت دو کاخ سعدآباد و نياوران همواره محل مناقشه ميان بنياد مستضفعان و سازمان ميراث فرهنگی بوده است. هر يک از اين دو نهاد بر اساس برخی مستندات ادعای مالکيت اين کاخها را دارند اما در تازه ترين اتفاق دادگاه بدوی رای به نفع بنياد مستضعفان و مالکيت آن بر اين دو کاخ داده است.

به گزارش خبرنگار مهر، بنياد مستضعفان و سازمان ميراث فرهنگی چند سالی است که بر سر مالکيت بر دو کاخ سعدآباد و نياوران مناقشه دارند. اصل دعوا بر سر تقاضای دولت مبنی بر اصلاح سند مالکيت سعدآباد و برخی ديگر از مجموعه ها اتفاق افتاده است. تا قبل از تقاضای دولت برای دريافت سند مالکيت سعدآباد به نام دولت، بنياد مستضعفان اگرچه سند مالکيت سعدآباد را در دست داشته، اما ادعايی در اين زمينه نمی کرده است اما بعد از تقاضای دولت برای اصلاح سند مالکيت اين مجموعه، مقامات بنياد هم به تکاپو افتادند تا ملکی که سال ۶۳ به نام آنها به ثبت رسيده را از دولت پس بگيرند.

بنياد مستضعفان که مدعی مالکيت بر کاخ های نياوران و سعدآباد تهران است، اظهار نظری را از امام خمينی(ره) مبنا قرار می دهد که در تاريخ ۵۷/۹/۱۲ و حضور دولت موقت فرموده بودند: "به دولت ابلاغ نماييد که اين غنائم مربوط به دولت نيست و امرش با شورای انقلاب است و آنچه ماموران دولت بدست آورده اند يا می آورند بايد تحويل بدهند." بر همين اساس بنياد مستضعفان معتقد است که کاخ های سعدآباد و نياوران نيز از جمله دارايی های خاندان پهلوی به شمار می رود و نبايد تحت مالکيت دولت قرار داشته باشد.

زمانی که مديريت وقت کاخ سعدآباد در سال ۸۷ خواستار ابطال اسناد مالکيت بنياد بر کاخ شد، نامه نگاری های مختلف بنياد مستضعفان نيز شکل جدی تری به خود گرفت تاجايی که يازدهم شهريور ماه سال ۸۷ محمدرضا رحيمی(معاون وقت حقوقی و امور مجلس رياست جمهوری) طی نامه ای خطاب به فروزنده رئيس بنياد مستضعفان اعلام کرد: "همانگونه که در فرمان صريح حضرت امام آمده است، امر اموال مصادره ای ياد شده با شورای انقلاب بوده و شورای انقلاب جمهوری اسلامی ايران در جلسه مورخ ۵۹/۱/۲۳ در لايحه قانونی راجع به کاخ های نياوران و سعدآباد و اموال مربوط را به قرار زير تصويب نموده است:
«ماده ۱- کليه کاخ های نياوران و سعدآباد با محوطه و تاسيسات آن جهت ايجاد موزه و پارک در اختيار وزارت فرهنگ و آموزش عالی قرار می گيرد.» متعاقبا نيز مجلس شورای اسلامی در سال ۱۳۶۰ قسمتی از اين لايحه را اصلاح نموده که با تاييد شورای نگهبان ابلاغ گرديده است."

در نهايت، نامه نگاری های متعدد فروزنده، رياست بنياد مستضعفان برای بازپس گيری کاخ های مرمر، نياوران و سعد آباد نتيجه آنچنانی در بر نداشت تا اينکه دوباره مسئولان بنياد مستضعفان با روی کار آمدن دولت يازدهم و مديران جديد ميراثی، دوباره دعاوی خود را مطرح کردند و با رای دادگاه بدوی فعلا توانسته‌اند مالکيت اين دو کاخ را از آن خود کنند.

اين موضوع را قاسم سعيدی، معاون حقوقی بنياد مستضعفان در گفتگو با خبرنگار مهر تاييد کرد و توضيح داد: به منظور ابطال اسناد دولت و ميراث فرهنگی چندی پيش جلسه دادگاه در شعبه ۶ دادگاه انقلاب اسلامی برگزار و حکم مالکيت بنياد مستضعفان بر کاخهای سعدآباد و نياوران صادر شد. تا کنون نيز اعتراض سازمان ميراث فرهنگی به ما ارجاع داده نشده است. پيش از اين دو کاخ و بناهای اطرافش در اختيار سازمان ميراث فرهنگی قرار داشته ولی از آنجا که بنياد مستضعفان قصد تجميع املاک خود را دارد، از سازمان ميراث فرهنگی به دليل اينکه از واگذاری اين دو کاخ استنکاف می کرد، شکايت کرده و دادخواستی را به دادگاه بدوی ارائه داد و دادگاه هم در اين زمينه رای را به نفع بنياد مستضعفان صادر کرد. مديريت دو کاخ بر عهده سازمان ميراث فرهنگی است اما بايد مشخص شود که اين دو کاخ و زمينها و بناهای اطرافش در مالکيت بنياد مستضفعان است نه سازمان.

مهدی حجت، قائم مقام سازمان ميراث فرهنگی اگر چه اين موضوع را خيلی جدی نمی داند اما به خبرنگار مهر گفت: حضرت امام (ره) فرموده بودند که مجموعه اموال شاه در اختيار شورای انقلاب قرار گيرد اين شورا نيز تصميم گرفت که کاخ های نياوران و سعدآباد و آنچه که مربوط به اين دو کاخ است را به وزارت فرهنگ و آموزش عالی انتقال دهد تا امروز که اين املاک به سازمان ميراث فرهنگی منتقل شده است. اما بعد از گذشت ۳۰ سال اين بنياد شکايت کرده که اين املاک متعلق به آنهاست. در هر حال روشن است که سازمان ميراث فرهنگی متولی نگهداری از ميراث تاريخی کشور است.

هرچند که سازمان ميراث فرهنگی به عنوان متولی نگهداری از آثار تاريخی تشکيل شد و بايد همه آنچه که مربوط به ميراث ايران است، در اختيار اين سازمان قرار گيرد اما برخی از نهادها و بنيادها مانند بنياد مستضعفان داعيه نگهداری از ميراث ايران را موازی با سازمان متولی آن دارند بر همين اساس سعی می کنند هر از چند گاهی شانس خود را برای به دست آوردن اين املاک امتحان کنند. بنياد مستضعفان نيز از اين قاعده مشتثنی نيست و با روی کار آمدن تيم مديريتی جديد در سازمان ميراث فرهنگی بار ديگر اين موضوع را پيگيری کرده است.