بی بی سی - با افزایش قیمت بنزین و سهمیهبندی آن، یک بار دیگر بحث "خودروهای آبسوز" در بعضی رسانههای دولتی ایران مطرح شده است تا جایی که صحبت از "ثبت نام" در این طرح در روزهای اخیر به میان آمده و سامانهای هم برای آن معرفی شده است.
بدون شک دستیابی به چنین فنآوری، انقلاب عظیمی نه تنها در صنعت خودروسازی بلکه در سایر صنایع به پا خواهد کرد؛ اتفاقی که تا به امروز نیافتاده است.
ماجرا از آنجا شروع شد که حدود سه سال پیش فردی در ایران مدعی شد موفق به ابداع سامانهای شده که با نصب بر روی خودروهای مختلف، امکان استفاده از "آب" بهجای بنزین را فراهم میکند.
در طول این سالها رسانههای ایران از جمله صداوسیما با این فرد که از او "علاءالدین جاسمی زرگانی" نام برده شده، گزارشهای تهیه کردهاند و در برنامههایی از او به عنوان "مبدع خودروی آبسوز" یاد کردهاند.
در یکی از برنامههای تلویزیونی که در این باره ساخته شده یک پژوی ۴۰۵ نشان داده میشود که آقای جاسمی زرگانی از شلنگ آبی که در دست دارد در لیوانی آب میریزد و آن را میخورد و همان شلنگ را به داخل باک خودرو انداخته و آن را پر میکند.
آقای جاسمی زرگانی که میگوید دکترای انرژی دارد، در رسانههای ایران و فضای مجازی حضور پررنگی دارد و گفته خودروی آبسوز نه تنها با آب معمولی بلکه با "آب شور دریا و پسماند" هم کار میکند.
البته رضا مفیدی، مدیرکل صنایع خودرو و نیرومحرکه وزارت صنعت، معدن و تجارت اخیرا گفته "تاکنون هیچ مجوزی در خصوص پیشفروش تجهیزات خودروهای آبسوز صادر نشده است."
آقای جاسمی زرگانی میگوید با هزینه ۶۰۰ هزار تومان میتواند یک خودروی معمولی را آبسوز کند و پیشتر گفته بود از ۲۶ کشور جهان هم دعوتنامه دارد که به هیچ کدامشان پاسخ مثبت نداده است "چون میخواسته اختراعش را در کشور خودش حفظ کند."
او همچنین گفته: " اگر دولت همکاری کند با صرف هزینه ۶۰۰ هزار تومان میتواند خودروها را آبسوز کند و بدون همکاری دولت، دو میلیون و ۵۰۰ هزار تومان برای این کار پول لازم است که بعد از نصب آن، خودرو با قرصهایی با مبلغ ۱۰۰۰ تومان آبسوز خواهد بود."
کمتر از یک سال پیش (اسفند ۹۷) خبرگزاری تسنیم به نقل از این فرد از تجاریسازی سامانه آبسوز بهروی خودروهای ایرانی ظرف ۶ ماه آینده خبر داده بود که این اتفاق نیفتاد.
بنظر میرسد متولیان این پروژه به دنبال جذب سرمایه از طریق کمکهای دولتی یا شخصی هستند.
بعضی از منتقدان از جمله تعدادی از رسانههای دولتی در روزهای اخیر با مصاحبه با "اهل فن" این پروژه را "کلاهبرداری" خواندهاند؛ چرا که به گفته آنها چنین چیزی یا مبنای علمی ندارد یا مقرون به صرف نیست.
منطق خودروهای آب سوز
طی سالهای اخیر خودروسازان بزرگ جهان در صدد بودهاند با جایگزین کردن منابع پاکتر انرژی، وابستگی به سوختهای سنتی را کاهش دهند؛ آنها در ابتدا خودروهای هیبریدی را به بازار معرفی کردند و مورد اخیر آن که چند سالی است به تولید انبوه رسیده خودروهای برقی است.
خودروسازان خارجی سالانه خرج عظیمی صرف بهینه سازی سوخت میکنند؛ ولی طرح آب سوز کردن خودرو هنوز در سطح فرضیه باقی مانده است.
آب که از دو عنصر اکسیژن و هیدورژن تشکیل شده به خودی خود قابل احتراق نیست؛ البته هیدروژن دارای انرژی بالا و قابل اشتعال است اما انرژی آن در زمانی که آب تشکیل میشود آزاد شده است.
البته از طریق "الکترولیز" آب را میتوان به عناصر اصلی تشکیل دهنده آن یعنی هیدروژن و اکسیژن تجزیه کرد اما این کار انرژی بالایی میطلبد.
به گفته بعضی از کارشناسان آب بهخودیخود، از لحاظ ترمودینامیکی مولکولی بهشدت پایدار محسوب میشود و به دلیل پیوند شیمیایی بسیار محکم بین هیدروژن و اکسیژن، برای شکستن پیوند بین اتمهای تشکیلدهندهٔ یک لیتر آب، باید تقریباً برابر با میزان انرژی مصرفی یک انسان بالغ در طول روز (حدود ۲۵۰۰ کیلوکالری) انرژی صرف شود.
بعضی از منتقدان میگویند در صورت صحت ادعا "چرا بخار آب دوباره به باک منتقل نمیشود تا خودرو به طور کلی از سوختگیری بینیاز شود؟"
امیرحسن کاکایی، از اعضای هیات علمی گروه مهندسی خودرو در دانشگاه علم و صنعت گفته است: "چیزی که این افراد ادعا میکنند به ظاهر شدنی است. یک خودرو را جلوی چشم مردم نشان میدهند که به باک آن آب ریخته و خودرو کار هم میکند؛ اما نکتهای که برای آن جوابی وجود ندارد این است که چه مدت موتور این خودرو با آب کار خواهد کرد و بعد از چند وقت چه هزینههایی را به مردم تحمیل میکند."
مدعیان آبسوز کردن خودرو در کشورهای دیگر
آقای جاسمی زرگانی اولین فردی نیست که ادعا میکند به فن آوری آبسوز کردن خودرو دست یافته است؛ در کشورهای دیگر هم طی سالهای گذشته چنین ایدهای مطرح شده بود.
در بیشتر این موارد افراد یا مدتی پس از طرح ادعای خود طرح خود را رها کردهاند و یا این ادعا در پایان کلاهبرداری از آب درآمده است.
"چارلز گرت" شاید اولین مدعی دست یافتن به خودروی آبسوز بود؛ او در سال ۱۹۳۵ خودرویی با سوخت آب را برای چند دقیقه به نمایش درآورد و گفت از طریق الکترولیز آب میتواند انرژی مورد نیاز خودرو را تامین کند ولی در نهایت به جایی نرسید.
در دهه ۸۰ "استنلی میر" مدعی شد با استفاده از یک پیل سوختی بخار آب به عناصر تشکیلدهندهاش تجزیه میشود و در محفظه احتراق موتور، با ترکیب دوباره عناصر هیدروژن و اکسیژن و تبدیل آنها به آب، انرژی مورد نیاز خودرو تأمین میشود؛ او البته در سال ۱۹۹۶ در دادگاهی در اوهایو به "کلاهبرداری" محکوم شد. وی مدتی بعد مرد؛ عدهای مرگ او را "مشکوک" میدانند.
در سال ۲۰۰۲ شرکت "انرژی جهانی جنییس" اعلام کرد که دستگاهی را آماده ورود به بازار کرده است که قادر به استخراج انرژی از آب با جدا کردن و ترکیب مجدد هیدروژن و اکسیژن است؛ یک سال بعد (۲۰۰۳) این شرکت اعلام کرد که این فناوری را برای به حرکت درآوردن خودرو ارتقا داده است؛ این شرکت بیش از ۲/۵ میلیون دلار از سرمایهگذاران دریافت کرد اما هیچگاه دستگاهی روانه بازار نشد.
در سال ۲۰۰۶ دادگاهی در نیوجرسی آمریکا پاتریک کلی، موسس این شرکت را به اتهام "سرقت و کلاهبرداری" به پنج سال حبس و پرداخت۴۰۰ هزار دلار به خسارت دیدگان محکوم کرد.
در سال ۲۰۱۲ "آقا وقار احمد" پاکستانی ادعای مشابهی را مطرح کرد و گفته بود با الکترولیز آب را برای مصرف خودرو تجریه میکند که دانشمندان پاکستانی ادعای او را بی اساس خواندند و عدهای او را "کلاهبردار" نامیدند.
همبرگر یعنی «مرگ بر خامنهای»! هادی خرسندی