اخیراً در سوئد، به ویژه در استکهلم، برخی از خانم‌ها در استخرها بدون سینه‌بند شنا می‌کنند. این موضوع باعث بحث‌ها و واکنش‌های مختلفی در جامعه شده است. در برخی موارد، این حرکت به عنوان بخشی از تلاش برای برابری جنسیتی و حق آزادی پوشش تلقی می‌شود. به طور کلی، واکنش‌ها به این موضوع متفاوت بوده است، به طوری که برخی آن را حمایت کرده و برخی دیگر مخالف آن هستند.

این عمل و رفتار هنجارشکنانه یا نقب به نُرم جامعه مجاز است یا عمل و رفتار مخطی؟ از آنجائیکه مردمان و شهروندان هر قلمرو کشوری در رفتارهای فردی و اجتماعی‌شان سازندگان اصلی هنجارهای جامعه‌اند بنابراین آنها حق دارند به هنجارهای ساخته شده‌ی خود در زمانی دیگر بی اعتناء باشند. این "بی اعتناء"ای‌های ممتد جلوه هایی از ساخت هنجارهای تازه‌اند که الگوهای جدید زندگی از آنها برخواهد خاست. سرچشمه تفاوت رفتاری میان نسل‌ها از همین منشأ "هنجارشکنانه" و "ساختارشکنانه" ناشی می‌گردد.

در ایران و در نزد ما اما چنین نیست. ما هیچگاه نتوانستیم در هنجارهای اجتماعی مان بعنوان فرد و فردیت تجلی پیدا کنیم. به همین جهت در محدوده و جاودانگیِ نُرم‌های الگویی تعریف شدیم و بدون کمترین تخطی از آن، در هویت بخشی فردی خود ناکام ماندیم. هنجارشکنی باز می‌گردد به نوع رفتارها و شکل گیری هویت فردی نوین. فوران و جسارت انقلاب زن زندگی آزادی در محتوا و مضمون خود تمایل و رفتار "هنجارشکنانه" و "ساختارشکنانه" برای کسب هویت فردی و فردیت بوده است. چنین "محتوا و مضمونِ"متمایل به فرد و فردیت را ایرانیان هیچگاه در دو فرهنگ زردتشتی و اسلامی نداشته‌اند.

نیکروز اعظمی