این «تهدید نظامی ترامپ» بود که خامنهای را پای میز مذاکره آورد
مقاله فاکسنیوز به قلم بنجامین واینثال - ترجمه لادن بازرگان
گفتوگوهای روز شنبه در رم بین دولت ترامپ و جمهوری اسلامی ایران بر سر عدم انهدام برنامه تسلیحات هستهای غیرقانونی این رژیم، پرسشهای جدیای را درباره احتمال پایبندی تهران به توافق جدید مطرح کرده است.
ژنرال بازنشسته جک کین، تحلیلگر ارشد فاکسنیوز، در برنامهای با مارثا مککالم گفت که ایران دوباره از همان «کتابچه تاکتیکی» استفاده میکند که برای امضای برجام با دولت اوباما به کار برد؛ و این راهبرد را «دروغی آشکار» توصیف کرد که به توافق فاجعهبار سال ۲۰۱۵ منجر شد.
کین توضیح داد که ایران دارد همان دروغ قبلی را بازبسته میکند: کاهش سطح غنیسازی اورانیوم به درصدی پایین برای مصارف غیرنظامی، در حالیکه هدف واقعی، تسلیحات هستهای است. او گفت: «ایرانیها فکر میکنند دولت ترامپ این دروغ را باور خواهد کرد. بههرحال، ترامپ در سال ۲۰۱۸ خودش از همان توافق خارج شد.»
در سال ۲۰۱۸، رئیسجمهور ترامپ از برجام (برنامه جامع اقدام مشترک) که در دولت اوباما امضا شده بود، خارج شد و دلیل آن را ناکارآمدی این توافق در توقف برنامه بمب اتمی ایران اعلام کردفاکسنیوز در گفتوگویی با وزارت خارجه آمریکا درباره سابقه فریبکاری و دروغهای مکرر رژیم ایران در قبال تعهداتش، پرسوجو کرد.
سخنگوی وزارت خارجه پاسخ داد: «این موضوع، مانند بسیاری موارد دیگر، در میز مذاکره مشخص خواهد شد. رئیسجمهور تأکید کرده که ایران نباید سلاح هستهای یا برنامه غنیسازی داشته باشد. ما در حال کار بر روی چارچوب و جدول زمانی هستیم تا به توافقی مسالمتآمیز دست یابیم که اهداف رئیسجمهور را محقق کند.»
ترامپ روز جمعه گفت: «هدف من ساده است؛ جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هستهای. آنها نباید سلاح هستهای داشته باشند.»
غنیسازی اورانیوم فرآیند کلیدیای است که رژیم ایران را قادر میسازد تا به تولید سلاح هستهای نزدیک شود.
عباس عراقچی، معاون وزیر خارجه ایران، در سخنانی گفت: «غنیسازی اورانیوم یک امر پذیرفتهشده است. آمادهایم اعتمادسازی کنیم، اما غنیسازی قابل مذاکره نیست.»
مارک والاس، مدیر اجرایی سازمان «اتحاد علیه ایران هستهای» (UANI) و نماینده سابق آمریکا در سازمان ملل در دولت بوش، گفت: «در دوران بوش، صفر درصد غنیسازی در قطعنامههای شورای امنیت ثبت شده بود. اما دولت اوباما اجازه غنیسازی تا ۳.۶۷٪ را داد و این باعث شکست برجام شد که ایران از آن سوءاستفاده کرده است.»
آژانس بینالمللی انرژی اتمی در فوریه اعلام کرد که ایران به اندازه کافی اورانیوم غنی کرده که برای ساخت شش بمب اتمی کافی است و تاکنون در حل مسائل باقیمانده هیچ پیشرفتی نداشته است.
ترامپ در اواخر مارس هشدار داد که اگر ایران با شروط او برای توافق جدید موافقت نکند، حمله نظامی انجام خواهد داد.
بر اساس گزارشهای اطلاعاتی آلمان در سال ۲۰۱۷، ایران در زمان اجرای برجام نیز سعی داشته فناوریهای غیرقانونی مربوط به برنامه هستهای و موشکی به دست آورد.
جان هنا، مشاور ارشد در اندیشکده JINSA و مشاور امنیتی سابق دیک چنی، گفت که دولت ترامپ چارچوبی دوماهه برای رسیدن به توافق با ایران تعیین کرده است.
بهطور سنتی، فشار نظامی همواره بر رهبران سرسخت و ضدآمریکایی جمهوری اسلامی ایران تأثیرگذار بوده و آنها را وادار به عقبنشینی کرده است. گفته میشود که حمله آمریکا به عراق در سال ۲۰۰۳ باعث شد که رهبر مذهبی رژیم، علی خامنهای، بهطور موقت فعالیتهای مرتبط با تسلیحات هستهای را متوقف کند.
خامنهای در آن زمان از اقدام نظامی آمریکا وحشت داشت.
در تاریخ ۱۲ آوریل ۲۰۲۵، عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران، پیش از آغاز مذاکرات با نماینده ویژه آمریکا در امور خاورمیانه، استیو ویتکاف، با همتای عمانی خود سید بدر البوسعیدی در مسقط دیدار کرد.
جان هنا اظهار داشت که تهدید نظامی ترامپ همان عاملی بود که خامنهای را پای میز مذاکره کشاند، زیرا آن تهدید موجودیت رژیمش را در خطر قرار داد.
هنا توضیح داد که «انهدام» به معنای واقعی برای ایران یعنی چه: «تمام اورانیوم غنیشده باید از کشور خارج شود، سانتریفیوژها کاملاً نابود و از کشور خارج گردند.» او گفت که سایتهای هستهای زیرزمینی و محرمانه ایران، از جمله تأسیسات فردو و نطنز، همان مکانهایی بودند که ایران در آنها در حال حفر تونل در دل کوهها بود.
سازمان JINSA، به رهبری هنا، روز چهارشنبه یک اینفوگرافی منتشر کرد که بر نظرات مقامات دولت ترامپ درباره راستیآزمایی و انهدام برنامه هستهای ایران تمرکز داشت.
هنا تأکید کرد که «انهدام واقعی» برنامه هستهای ایران یعنی خروج کل اورانیوم غنیشده از کشور، نابودی سانتریفیوژها، و تعطیلی کامل سایتهای فردو و نطنز، جایی که ایران در کوهها تونل میزد.
رویترز گزارش داد که یکی از مقامات ارشد ایران گفته است که ایران ممکن است محدودیتهایی در برنامه غنیسازی را بپذیرد، اما خواهان تضمین محکم از سوی ترامپ است که مجدداً توافق را زیر پا نگذارد. با این حال، «خطوط قرمز» تعیینشده توسط آیتالله خامنهای، از جمله عدم توقف کامل غنیسازی یا کاهش سطح آن به زیر حد توافق ۲۰۱۵، همچنان پابرجاست.
تهران همچنین گفته است درباره برنامه موشکیاش مذاکره نخواهد کرد، چرا که آن را خارج از چارچوب مذاکرات هستهای میداند.
استیو ویتکاف، نماینده ویژه آمریکا در امور خاورمیانه، در پستی در شبکه X نوشت که ایران برای رسیدن به توافق باید فوراً «غنیسازی هستهای را متوقف و حذف کند».