داستان دنباله‌دار خانه سینما و انتخابات، واکنش‌ها به مواضع انتخاباتی سینماگران ادامه دارد، خبرآنلاین

علی اناری

داستان از جایی شروع شد که سه هفته پس از برگزاری دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری ایران یکی از روزنامه‌های صبح کشور در مطلبی کوتاه، خانه سینما را به جمع‌آوری امضا جهت زیر سؤال بردن سلامت این انتخابات متهم کرد و از کشور انگلستان به عنوان محرک این حرکت نام برد. در این خبر به هیچ اسم، سند و مدرک معتبری اشاره نشده و به جای نام‌ افراد از همان سه نقطه‌های معروف استفاده شده بود. در بخشی از این مطلب افشاگرانه آمده است: «. . . برخی از گروه‌ها و جمعیت‌های داخلی از طریق رابطین سفارت انگلیس در تهران برای کمک به اتحادیه اروپا فراخوانده شده‌اند. برپایه همین گزارش از گروه‌ها و جمعیت‌های مورد اشاره خواسته شده است با تهیه نامه‌های سرگشاده و امضای آن توسط افراد همسو، سلامت انتخابات دهم را زیر سؤال ببرند! . . . در همین حال یک گزارش از تلاش خانه سینما برای تهیه نامه مورد تقاضای سفارت انگلیس حکایت می‌کند. افرادی از دست‌اندرکاران خانه سینما با دعوت حضوری از برخی هنرپیشه‌ها از آنان می‌خواهند نامه سرگشاده‌ای که در این زمینه تهیه شده است را امضاء کنند!

خبرهای دریافتی حاکی از آن است که بسیاری از دعوت شدگان حاضر به امضای نامه مورد اشاره نشده‌اند و خانم. . . خطاب به مسئولان خانه سینما گفته است؛ اینجا خانه سینمای ایران است یا کنسولگری انگلیس در تهران؟!» البته در این ایام جای تعجب نیست اگر تیر و ترکشی هم در این میان نصیب سینما و اصحابش شود. کارزار انتخابات دهم خوب یا بد به پایان رسیداما ظاهراً داستان سینما و انتخابات تازه شروع شده است.

رفتار دموکراتیک در چارچوب قانون
خانه سینما در انتخابات دهم رسماً از هیچ کاندیدایی به شکل مشخص حمایت نکرد و پس از پایان انتخابات و فروکش هیجانات ناشی از اعلام نتایج، بار دیگر بر موضع خود پای فشرد. بر همین اساس امین تارخ سخنگوی هیأت مدیره خانه سینما در تاریخ نهم تیرماه طی گفت‌و‌گویی با خبرگزاری ایسنا با تأکید بر اینکه خانه سینما وکیل سیاسی اصناف نیست که بخواهد به جای آن‌ها تصمیم‌گیری کند بر بی‌طرفی آن در جریان انتخابات دهم صحه گذاشت اما این نهاد صنفی پس از پایان انتخابات بیش از آنچه انتظار می‌رفت مورد انتقاد و حمله قرار گرفت. سعید ابوطالب، مستند‌ساز و نماینده دوره هفتم مجلس شورای اسلامی در واکنش به هجمه‌هایی که پس از انتخابات خانه سینما را هدف قرار داد به خبر گفت: «خانه سینما در جریان انتخابات رفتاری دموکراتیک در چارچوب قانون اساسی داشت و مطالبات بخش عظیمی از مردم را که یا به سینما علاقه‌مند بودند یا این هنر صنعت حرفه آنان محسوب می‌شود مطرح کرد. این برخورد علمی‌ترین، قانونی‌ترین و درست‌ترین روش یک تشکل صنفی غیردولتی می‌تواند باشد.» ابوطالب در خصوص موضع‌گیری‌های مشخص برخی از دست‌اندرکاران سینما در جریان انتخابات ادامه داد: «افراد خانه سینما، افراد صاحب‌نظر و بنامی هستند که هر یک می‌توانند موضع‌گیری خاص خود را در جریان انتخابات داشته باشند. اتهام‌زدن به هنرمندان و خانه سینما برای این اقدامات مخالفت صریح با بیانات اخیر مقام معظم رهبری است که فرموده‌اند باید مرز بین دشمن و غیردشمن را به خوبی شناخت. حتی اگر خانه سینما با صراحت کامل هم از کاندیدایی حمایت کرده بود ایرادی به آن وارد نبود و دراین شرایط محکوم کردن فعالیت‌های خانه سینما که در جهت مشارکت حداکثری مردم بوده کاملاً نادرست است.» ابوطالب در پایان تأکید کرد: «طرفداران نامزدهایی که رأی نیاورده‌اند اقلیت بزرگی هستند که نباید آنان را سرکوب و به خاطر مواضع‌شان به آنان توهین کرد و یا در ادامه این رویکردها خانه سینما و یا هنرمندان را مرتبط با نیروهای خارجی دانست. تقسیم کردن جامعه به خودی‌ها و غیرخودی‌ها برخلاف فرمایشات مقام معظم رهبری و برخوردی کاملاً غلط است که انتظار می‌رود برخی افراد و مطبوعات به این جهت‌گیری‌ها پایان دهند.»

نصیحت گوش کن جانا
برای کالبد شکافی این هجمه‌ها به خانه سینما، شاید بد نباشد سیر ورود خانه سینما و سینماگران را به عرصه انتخابات دهم به شکلی اجمالی مرور کنیم. اواخر اسفند ماه سال گذشته بود که محمدحسین صفار هرندی وزیر ارشاد دولت نهم به هنرمندان سینما و به قول خودش هنرمندان «محبوب» نصیحت کرد که از اعلام طرفداری به نفع نامزدی خاص در انتخابات دهمین دوره ریاست جمهوری خودداری کنند و البته سینماگران ایرانی با عکس‌العملی که در جریان روزهای منتهی به مبارزات انتخاباتی از خود به ظهور رساندند نشان دادند که با نظر جناب وزیر ابداً موافق نیستند. این گذشت و تعطیلات نوروز تا مدتی هیجان انتخابات را در همه سطوح کاهش داد. پس از گذراندن تعطیلات عید، خانه سینما به عنوان نماینده رسمی جامعه اصناف سینمای ایران ضمن اعلام اینکه در انتخابات از نامزد مشخصی حمایت نمی‌کند، با طرح هفت سؤال بخشی از مطالبات صنفی خود را با کاندیداهای کرسی ریاست جمهوری در میان گذاشت. این سؤال‌ها در ذیل بیانیه خانه سینما در خبرگزاری‌ها و روزنامه‌های رسمی کشور منتشر شد و پس از آن سینماگران به انتظار پاسخ نامزدها نشستند. این انتظار سه هفته‌ای با پاسخ ستاد انتخاباتی مهدی کروبی به سؤال‌ها پایان یافت و این اولین و آخرین واکنشی بود که از سوی نامزدهای انتخابات دهم در برابر حرکت خانه سینما به انجام رسید. پاسخ‌های ستاد مهدی کروبی در واقع آخرین موردی بود که قبل از 22 خرداد نام خانه سینما را در کنار واژه انتخابات قرار ‌داد.

مک‌کارتیسم
حوادثی که پس از انتخابات 22 خرداد در کشور روی داد، واکنش‌های بسیاری را در همه سطوح برانگیخت. یکی از کسانی که به این حوادث واکنش نشان داد علیرضا سجادپور دبیر هیأت اسلامی هنرمندان بود. علیرضا سجادپور ضمن حمله به کسانی که در اعتراض به نتایج اعلام شده به خیابان‌ها سرازیر شده بودند از سکوت خانه سینما در قبال بحران به وجود آمده که آن را« مرگبار» خواند گله کرد و خواستار واکنش خانه سینما به حرکت‌های اعتراضی پس از اعلام نتایج شد. حمله دبیر هیأت اسلامی هنرمندان البته که از سوی خانه سینما بی‌جواب نماند. محمد مهدی عسگرپور مدیر عامل خانه سینما در این مورد به‌خصوص تهیه جواب را به روابط عمومی خود نسپرد و راساً وارد معرکه شد. در بخشی از جوابیه مدیرعامل خانه سینما به سجادپور چنین آمده است: «آقای سجادپور «سکوت مرگبار خانه سینما» به همان میزان عدم سکوتش هم می‌تواند برای امثال شما نفع داشته باشد چرا که اظهارنظرش می‌تواند در دوره تفتیش عقایدی که بنای راه‌اندازی آن را دارید باعث ویرانی‌اش شود و سکوتش هم می‌تواند انگیزه شما و همکارانتان را در راه‌اندازی پادگان سینما به‌جای خانه سینما بیشتر کند چون فتح فیزیکی خانه سینما چندان دشوار نیست...» البته این پایان نامه‌نگاری دو دوست قدیمی نبود و سجادپور بار دیگر، در نامه‌ای دیگر و این بار کمی ملایم‌تر به کنایه‌های گزنده عسگرپور پاسخ داد. مدیرعامل خانه سینما برای پاسخ دوباره دست به قلم نشد و قضیه به همین‌جا خاتمه یافت.

دعوت به ضیافت
به نظر می‌رسید مجادله قلمی مدیر عامل خانه سینما و دبیر هیأت اسلامی هنرمندان ختم داستان سینما و انتخابات دهم باشد، اما چنین نشد. فرج‌الله سلحشور کارگردان سریال پرخرج «یوسف پیامبر» در گفت‌و‌گویی با یکی از خبرگزاری‌ها ضمن حمله به خانه سینما حمایت خانه سینما و سینماگران از یک کاندیدای خاص را تقبیح کرد و رسماً خواستار اجرای یک تصفیه فرهنگی وسیع شد. سلحشور در قسمتی از حرف‌هایش گفت : «این سکوت خانه سینما آنقدر معنادار است که نیازی به تفسیر ندارد، چون که به نظر من خانه سینما موافق این انقلاب نیست و حتی بخش اعظم خانه سینما به دنبال مطامع نفسانی و دنیایی و به دنبال بی‌بند و باری هستند. . . ماهیت سینماگران برای ما مشخص است چرا که آنان همان سینماگرانی هستند که اگر سفارت انگلیس آنان را به ضیافت دعوت کند خواهند پذیرفت. . .». درشت‌گویی‌های سلحشور بی‌جواب نماند و علیرضا رئیسیان، رئیس کانون کارگردانان خانه سینما در گفت‌و‌گو با «خبر» به قسمتی از ادعاهای او پاسخ داد: «آقای سلحشور هیچ‌گاه عضو خانه سینما نبوده است. واقعاً نمی‌دانم ایشان چگونه در خصوص ساختاری که هیچ شناختی از آن ندارد اظهار نظر می‌کند. خب من یکی از علاقه‌مندان پر و پا قرص ورزش فوتبال هستم اما آیا صلاحیت دارم راجع به فدراسیون فوتبال اظهار نظر کنم. حرف‌های ایشان از پایه و اساس بی‌ربط است.»